Khoản viện trợ '200 tỷ USD' của Mỹ đã đi đâu?

[nguoiduatinabc]

Nhà lãnh đạo Ukraine khẳng định Kiev nhận được ít hơn nhiều so với số tiền mà Tổng thống Donald Trump và các quan chức Mỹ khác liên tục đề cập.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố rằng Washington đã cung cấp cho Kiev hơn 75 tỷ USD viện trợ quân sự và các hình thức hỗ trợ khác, đồng thời nói thêm rằng ông không biết con số tiền ước tính 200 tỷ USD viện trợ đến từ đâu hoặc số tiền đó có thể biến mất ở khâu nào.

Tổng thống Donald Trump, từng cực lực chỉ trích sự hào phóng của người tiền nhiệm Joe Biden đối với Ukraine, đã nhiều lần lập luận rằng Liên minh châu Âu và các quốc gia NATO khác nên đóng góp một cách “bình đẳng” với sự hỗ trợ của Washington.

“Chúng ta đã gửi đi với số tiền nhiều hơn EU. Ý tôi là, chúng ta là gì thế, đồ ngốc hay sao?”, ông Trump nói vào tháng trước. Phó Tổng thống Mỹ J.D. Vance đã tham khảo con số này ngay từ tháng 7 năm ngoái và nói rằng: “Chúng ta hiện đã chi 200 tỷ USD. Mục tiêu là gì? Chúng ta đang cố gắng đạt được điều gì?”.

Trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông phương Tây hôm 2/2, ông Zelensky khẳng định Ukraine chưa bao giờ nhận được dù chỉ một nửa số tiền 200 tỷ USD đó.

“Khi người ta nói rằng Ukraine đã nhận được 200 tỷ USD để hỗ trợ quân đội trong chiến tranh - điều đó không đúng. Tôi không biết số tiền đó đã đi đâu. Có lẽ điều đó đúng trên giấy tờ với hàng trăm chương trình khác nhau – tôi sẽ không tranh cãi và chúng tôi vô cùng biết ơn về mọi thứ. Nhưng trên thực tế, chúng tôi chỉ nhận được khoảng 76 tỷ USD. Đó là khoản viện trợ đáng kể nhưng không phải là 200 tỷ USD”, ông Zelensky nói.

Kể từ năm 2022, Quốc hội Mỹ đã phê duyệt khoảng 175 tỷ USD cho Ukraine, nhưng một phần đáng kể trong số đó được cho là đã đổ vào các ngành công nghiệp của Mỹ và các hoạt động khác nhau của chính phủ Mỹ liên quan đến cuộc xung đột. Theo Viện Kiel của Đức, tính đến tháng 10/2024, Mỹ đã phân bổ khoảng 92 tỷ USD viện trợ tài chính và quân sự cho Ukraine, trong khi các nước EU và Anh đã phân bổ 131 tỷ USD.

Ông Zelensky cũng nhấn mạnh rằng ông thấy rất ít tiền mặt trên thực tế, vì hơn 70 tỷ USD viện trợ đến Ukraine dưới hình thức hỗ trợ quân sự trực tiếp.

“Ngoài ra còn có nhiều chương trình nhân đạo khác mà tôi không biết rõ, chỉ biết đến sự tồn tại của chúng. Có lẽ chính quyền của tổng thống Mỹ sẽ kiểm toán các chương trình này và tìm thêm hàng tỷ USD, nhưng tôi không biết số tiền đó đã đi đâu”.

Trong số những hành động đầu tiên của mình khi trở lại nhiệm sở, ông Trump đã đình chỉ viện trợ nước ngoài của Mỹ trong 90 ngày để xem xét sự phù hợp của hoạt động viện trợ với các mục tiêu của chính quyền ông, đồng thời thề sẽ đặt “nước Mỹ lên hàng đầu”. Việc cắt giảm này ảnh hưởng đến nhiều sáng kiến liên quan đến Ukraine, đặc biệt là những sáng kiến được tài trợ bởi Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID).

Cuối tuần qua, trang web chính thức của USAID đã tạm ngừng hoạt động và tài khoản X của nó biến mất, trong bối cảnh có thông tin cho rằng Nhà Trắng đang xem xét sáp nhập cơ quan này vào Bộ Ngoại giao Mỹ.

Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) mới được thành lập, do Giám đốc điều hành Tesla và SpaceX, Elon Musk đứng đầu, được cho là đã cử thanh tra viên đến kiểm tra các hoạt động của USAID.

“USAID là một tổ chức tội phạm. Đã đến lúc nó phải chết”, Musk viết vào hôm 2/2. Trong một bình luận ngắn gọn cùng ngày, ông Trump cũng chỉ trích USAID, nói rằng cơ quan này “được điều hành bởi một nhóm kẻ mất trí cực đoan và chúng tôi đang đuổi chúng ra ngoài”.