Nga cáo buộc Ukraine tập kích đoàn thanh sát viên hạt nhân

[june04]

Nga công bố video đoàn xe chở thanh sát viên IAEA bị tấn công trên đường đến nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, cáo buộc Ukraine đứng sau sự việc.

Bộ Quốc phòng Nga hôm 13/2 công bố video ghi lại "cuộc tấn công của Ukraine" nhắm vào đoàn xe quân sự hộ tống các thanh sát viên Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) trên đường đến nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia trước đó một ngày.

Video được quay từ thiết bị bay không người lái (drone) cho thấy các vụ nổ trong lúc nhiều người đứng trên đường, cũng như khi các xe di chuyển với tốc độ cao sau đó. Quân đội Nga nói rằng Ukraine đã khai hỏa 4 quả đạn pháo, 3 quả cối và 4 drone tự sát nhằm vào đoàn xe.

Ít nhất một xe thiết giáp Nga bị hư hại nhẹ do trúng mảnh văng. Bộ Quốc phòng Nga khẳng định đó là xe chở các nhân viên IAEA, cáo buộc Ukraine thực hiện vụ tấn công để cản trở quá trình luân chuyển thanh sát viên quốc tế đến nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia.


Trong thông cáo ngày 12/2, IAEA cho biết kế hoạch luân chuyển nhân sự đến địa điểm này đã bị hủy vì "hoạt động quân sự căng thẳng".

Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi nhấn mạnh những vụ tập kích đe dọa nhân viên Liên Hợp Quốc là không thể chấp nhận được, song không quy trách nhiệm cho bên nào trong sự việc. IAEA nhấn mạnh sẽ làm việc với Nga và Ukraine để đảm bảo các thanh sát viên có thể tiếp tục nhiệm vụ, duy trì an toàn hạt nhân cho khu vực.

Phó đại sứ Nga tại Liên Hợp Quốc Dmitry Polyansky chỉ trích phản ứng từ IAEA là "không trung thực", đồng thời lên án Ukraine "hành động liều lĩnh bất chấp rủi ro thảm họa hạt nhân". Ông nói quân đội Ukraine thường xuyên nhắm vào hạ tầng thiết yếu của nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia và thành phố Energodar gần đó.

Trong khi đó, Ukraine chỉ trích Nga cố tình cản trở quá trình luân chuyển thanh sát viên và thực hiện chiến thuật "đe dọa hạt nhân".

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ukraine Heorhii Tykhyi cáo buộc Moskva thường xuyên đưa ra "thông tin mơ hồ về đảm bảo an toàn cho các đoàn thanh sát", nhưng lại "kích động giao tranh" trong khu vực ngay trước khi hoạt động luân chuyển được tiến hành.

IAEA triển khai thanh sát viên thường trực tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia từ tháng 9/2022, thời điểm Nga kiểm soát cơ sở này. Quá trình luân chuyển nhân sự cần sự hợp tác từ Ukraine, do các thanh sát viên quốc tế phải đi qua một số khu vực do Kiev kiểm soát.

Nga hiện kiểm soát hơn 70% tỉnh Zaporizhzhia, một trong 4 tỉnh Moskva tuyên bố sáp nhập cuối năm 2022. Quân đội Nga giành được nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia từ những tháng đầu cuộc chiến, trong khi thành phố thủ phủ cùng tên hiện vẫn do Ukraine nắm giữ.

Lực lượng Nga năm ngoái đã tái chiếm hàng loạt ngôi làng chiến lược, mang tính biểu tượng tại Zaporizhzhia mà Ukraine từng mất nhiều công sức để giành được trong chiến dịch phản công quy mô lớn hồi năm 2023.