Đôi tay của một số người nuôi rắn hổ mang tại xă Tứ Xă (huyện Lâm Thao, Phú Thọ) không c̣n nguyên vẹn v́ bị rắn tấn công, phần nào cho thấy sự nguy hiểm của nghề nuôi rắn hổ mang.
"Bậc thầy" làng nghề nuôi rắn hổ mang
Đặt chân đến xă Tứ Xă, huyện Lâm Thao (Phú Thọ) hỏi đường đến nhà ông Sử "rắn" hầu hết ai cũng biết, bởi ông được mệnh danh là "bậc thầy" nuôi măng xà của làng.
Bắt đầu bằng sở thích nuôi rắn hoang dă, năm 1993, ông Lê Văn Sử (72 tuổi, khu 12, xă Tứ Xă) lặn lội đạp xe đạp vào thị trấn Phố Vàng (huyện Thanh Sơn) cách nhà khoảng 60km để t́m mua cặp rắn hổ mang về nhà nuôi.
Theo ông Sử, những ngày đầu ông mang rắn về, cả nhà đều sợ hăi, hoảng hốt v́ sợ bị rắn cắn. Mặc dù vậy ông vẫn bỏ ngoài tai tất cả và tiếp tục chăm sóc, nuôi dưỡng cặp rắn của ḿnh.
Sau thời gian ngắn chăm sóc, cặp rắn ông Sử nuôi lớn nhanh, sinh sản tốt và tạo nguồn thu nhập ổn định. Thấy vậy, anh em trong gia đ́nh ông và sau đó là cả làng bắt đầu học tập kinh nghiệm, nuôi loài rắn kịch độc này.

Ông Sử được mệnh danh là "bậc thầy" nuôi rắn cùng vết tích bị rắn cắn ở tay phải. Ảnh: Đức Hoàng
Ông Sử chia sẻ, nghề nuôi rắn hổ mang cực kỳ nguy hiểm, chỉ cần một sơ sẩy nhỏ bị rắn cắn là có thể mất mạng. Nhẹ hơn th́ các khớp ngón tay bị hoại tử phải tháo bỏ. Bằng chứng là bàn tay phải của ông đă mất gần một đốt ngón tay v́ bị rắn cắn.
Ông Sử nhớ lại, tháng 10/2000, ông bắt một con rắn to khoảng hơn 2kg để bán cho khách. "Như mọi lần tôi dùng cây móc để gh́m, giữ chặt đuôi rắn, khi cho đầu rắn vào bao tải, do chủ quan nên bị rắn cắn một vết vào giữa ngón tay trỏ ở bàn tay phải".
Mặc dù ông đă nhanh chóng sơ cứu, rồi chạy vào nhà để lấy thuốc đắp nhưng do vết cắn quá sâu, lượng độc tố của rắn không đào thải hết nên phần đốt ngón tay đó cứ thế teo dần và hoại tử phần thịt.

Hai bàn tay của ông Lập với vết tích để lại do bị rắn hổ mang cắn. Ảnh: Đức Hoàng
Cũng bị mất một phần bàn tay như ông Sử, ông Bùi Văn Lập (51 tuổi) vẫn nhớ như in ngày bị rắn cắn vào năm 2006 khiến ông bị mất ngón tay trỏ trái và bị teo cơ, gân ngón áp út bên phải.
Ông Lập nhớ lại, thời điểm đó ông bắt rắn đực để phối giống, do sơ sẩy nên bị rắn cắn vào ngón tay. Lúc bị rắn cắn rất buốt và nhức, dù ông đă sơ cứu nhưng do tác động của nọc độc quá lớn nên ngón tay trỏ trái đă bị hoại tử và phải tháo bỏ.
"Sau nhiều năm nuôi rắn, điều may mắn nhất với tôi là vẫn giữ được mạng sống", ông Lập nói.
Tiết lộ ở làng rắn
Là người theo ông Sử để học nghề, ông Khổng Văn Hoàn (55 tuổi) có 20 năm kinh nghiệm nuôi rắn hổ mang. Hiện nay, ông Hoàn đang nuôi khoảng 1.000 con rắn với phần lớn là rắn cái để sinh sản, trong đó con già nhất đă gần 10 năm tuổi.
Đứng trong khu vực nuôi rắn của ông Hoàn, những tiếng thở ph́ pḥ của loài rắn từ trong các lồng nhỏ cũng đủ khiến nhiều người khiếp sợ. Lượng nọc độc tiết ra từ một cú cắn của rắn hổ mang có thể hạ gục một người trưởng thành trong 30 phút.
Rắn của ông Hoàn được nhốt trong các lồng nhỏ, quây kín bằng tường gạch và có cửa đảm bảo an toàn. Cửa này chỉ mở khi cho rắn ăn và bắt rắn để phối giống hoặc bán.
Trước đây, thức ăn hàng ngày ưa thích của rắn là cóc nhưng hiện nay cóc không có nhiều, giá thành cao nên cả làng chuyển sang cho rắn ăn gà, vịt mới nở được thải, loại từ các ḷ ấp gà, vịt con. Cứ 3 ngày sẽ cho rắn ăn một lần theo đúng định lượng.
Ông Hoàn cho biết, nuôi rắn không quá vất vả, nếu rắn khoẻ không bị chết sẽ cho hiệu quả kinh tế khá cao. Chỉ có điều, nghề nuôi rắn rất nguy hiểm và phải hết sức cẩn trọng, không bao giờ được chủ quan.
Theo ông Hoàn, Khi rắn phát hiện mối nguy hại, chúng sẽ tự vệ bằng cách dùng răng nanh cắn đối phương và tiết ra chất độc từ các lỗ trong răng nanh.
Thường người nuôi rắn chỉ bắt rắn vào lúc xuất bán và lúc cho rắn phối giống. Khi bắt phải sử dụng cây chuyên bắt rắn và phải đeo găng tay bảo hộ. Chỉ một phút sơ sẩy nhỏ sẽ ảnh hưởng đến tính mạng.
Theo ông Khổng Văn Hoàn, v́ cả làng nuôi rắn nên mọi người đều được truyền dạy các bài thuốc chữa rắn cắn. Các con đường trong làng cũng có nhiều cây thuốc nam có thể sơ cứu và chữa rắn cắn.
Do đó, dù nghề nuôi rắn hổ mang rất nguy hiểm, nhưng người dân vẫn bám trụ v́ tạo thu nhập cao và có cách pḥng tránh.
Ông Đoàn Minh Huân, Chủ tịch UBND xă Tứ Xă cho biết, sau những năm cực thịnh với hơn 200 hộ nuôi rắn, hiện tại, c̣n lại 60 hộ vẫn c̣n gắn bó với nghề. Giá thị trường của rắn hổ mang trong 2 năm nay ổn định khoảng 600.000 đồng/kg. Trứng rắn có giá khoảng 50.000 đồng/quả. Doanh thu từ nuôi rắn của cả làng đạt hơn 6 tỷ đồng/năm.
VietBF@ sưu tập