BỊ DONAL BỎ RƠI , UKRAINE PHẢI ĐỐI MẶT VỀ SỐ PHẬN CỦA MÌNH !

[hoathienly19]

BỊ DONAL BỎ RƠI , UKRAINE PHẢI ĐỐI MẶT VỀ SỐ PHẬN CỦA MÌNH !


https://www.youtube.com/watch?v=FRZeRER660Y

"Sự cố" này lẽ ra phải chuẩn bị trước rồi. Trump, khi còn tranh cử, đã phản đối việc Mỹ can thiệp quá sâu vào cuộc chiến Ukraine-Russia rồi mà... Hơn nữa, thằng Zelensky này còn đần độn điều động người của nó "ủng hộ" con KàRi thắng cử nữa chứ.. Cho nên bây giờ chuyện có xảy ra thế kia thì cũng... tự nhiên thôi mà....

Biểu tình của Ukraine tại trung tâm thành phố D.C. hôm 23/2/2024
người biểu tình đã diễu hành đến dinh thự của đại sứ Nga, đi qua Nhà Trắng.

🇺🇦🇺🇸 biểu tình của Ukra tại trung tâm thành phố D.C. hôm nay
người biểu tình đã diễu hành đến dinh thự của đại sứ Nga, đi qua Nhà Trắng.

Ukr không phải để bán 'Không có gì về Ukr nếu không có Ukraine' và 'Ủng hộ Ukr sẽ làm cho nước Mỹ pic.twitter.com/JsdNTirt8o

— KhônG có CônG (@MotLaHai) February 23, 2025

This brilliant cartoon clearly explains Trump’s current position on Ukraine. It is in Ukrainian with English subtitles. Share it with anyone who keeps repeating russian propaganda. pic.twitter.com/50rjwjeloI

— Roman Sheremeta �������� (@rshereme) February 23, 2025

CHOÁNG VÁNG SAU LOẠT CÁO BUỘC PHI LÝ CỦA TRUMP, UKRAINA VÀ EU TÌM CÁCH ĐỐI PHÓ
RFI, 20.02.2025
Tổng thống Volodymyr Zelensky bác bỏ kế hoạch của Hoa Kỳ về việc độc quyền khai thác khoáng sản Ukraina vô thời hạn, ông Donald Trump giận dữ cáo buộc « độc tài », đổ cho Kiev đã khởi động cuộc chiến với Nga. Châu Âu cố gắng kìm lại việc bắt tay giữa Washington và Matxcơva, gây khốn đốn cho cuộc chiến đấu vệ quốc của Ukraina. Tại Hoa Kỳ, trận đại hồng thủy Trump bắt đầu gây ra những phản ứng. Trên đây là một số đề tài được báo chí Pháp bàn luận hôm nay 20/02/2025.
*
TRUMP LẤY ĐÂU RA CON SỐ 500 TỈ ĐÔ LA ?
Le Monde giải thích vì sao Ukraina bác bỏ kế hoạch của Donald Trump : Vì « Giống như là trấn lột ». Nhật báo Anh The Telegraph tiết lộ tài liệu mật tham khảo được, và một nguồn tin thân cận với Phủ Tổng thống Ukraina xác nhận với Le Monde văn bản này là thực.
Trong dự thảo hợp đồng giống như là yêu sách của người chiến thắng trước kẻ chiến bại, Hoa Kỳ đòi quyền khai thác « vĩnh viễn » đối với « khoáng sản, dầu lửa, khí đốt, các cảng và những cơ sở hạ tầng khác ». Tất cả đều theo luật của New York, không chấp nhận bất cứ hệ thống tư pháp nào khác. Một quỹ đầu tư chung giữa Washington và Kiev sẽ được thành lập để bảo đảm « những bên thù địch không lợi dụng được việc tái thiết Ukraina ». Trong một điều khoản ưu tiên, Hoa Kỳ được hưởng phân nửa số thu của Kiev về khai thác tài nguyên, 50 % giá trị tài chánh của « tất cả những giấy phép mới cấp cho bên thứ ba ».
Donald Trump công khai ấn định Kiev phải trả 500 tỉ đô la, tương đương hai năm rưỡi tổng sản phẩm nội địa (GDP) của một đất nước hàng ngày bị oanh tạc và bị cướp mất một phần năm lãnh thổ. Chẳng ai biết con số khủng khiếp này từ đâu ra ! Tổng thống Mỹ trên kênh bảo thủ Fox News nói rằng Mỹ đã hỗ trợ Kiev 300 tỉ đô la, và sẽ là « ngu ngốc » nếu chi thêm. Trump tuyên bố Ukraina « có thể trở thành thuộc Nga hoặc không, nhưng phải trả số tiền này ». Trên thực tế, tổng cộng năm gói viện trợ được Quốc hội Hoa Kỳ thông qua cho Ukraina là 175 tỉ đô la, trong đó 70 tỉ được chuyển thẳng cho các công ty vũ khí Mỹ.
*
ĐÒI BỒI THƯỜNG HAY TRẤN LỘT ?
Theo báo chí Ukraina, ông Volodymyr Zelensky đã bác bỏ thỏa thuận dựa trên dự thảo này hôm 12/02, lúc bộ trưởng tài chánh Mỹ Scott Bessent thăm Kiev. Washington Post cho biết tổng thống Ukraina chỉ có vài phút để đọc bản đề nghị của Washington trước khi gặp ông Bessent. Volodymyr Zelensky đặt điều kiện mọi hợp đồng khai thác tài nguyên dưới lòng đất ký với Hoa Kỳ hay các nước EU đều phải đi kèm với việc bảo đảm an ninh cho Ukraina.
Lana Zerkal, cựu thứ trưởng ngoại giao Ukraina, không tham khảo được tài liệu, lo lắng nói : « Nếu lấy 50 % giá trị khai khoáng hiện nay, thì thực sự giống như trấn lột ». Còn đối với các tài nguyên chưa khai thác, cần phải nghiên cứu trữ lượng và tính kinh tế, mất từ 5 đến 20 năm. Ý tưởng ban đầu là của ông Volodymyr Zelensky đưa ra từ tháng 9/2024, nhằm thu hút các công ty Mỹ đầu tư lâu dài và được Washington bảo đảm an toàn. Nhưng các nhà lãnh đạo Ukraina không hề chờ đợi những điều kiện đáng xấu hổ như vậy, giống như để đánh gục một đối thủ hơn là đồng minh.
Để so sánh, khi gặp các đại diện Nga hôm 18/02 phía Mỹ không hề đòi bồi thường, và lại còn có ý định dỡ bỏ trừng phạt cho Matxcơva. Theo nguồn tin của Le Monde, chính quyền Ukraina đang nỗ lực đưa ra một đề nghị khác cho Washington. Tại hội nghị an ninh Munich, châu Âu đã phản ứng dữ dội trước cung cách của tổng thống Mỹ, gọi là « chiến thuật bắt bí của mafia », « cho vay nặng lãi », « đô hộ ».
*
QUAN HỆ TRUMP-ZELENSKY GẦN NHƯ KHÔNG THỂ CỨU VÃN
Hôm qua ông Donald Trump đã liên tục tấn công tổng thống Ukraina bằng những lời lẽ nặng nề đáng kinh ngạc. Theo Les Echos, tất cả cho thấy Kiev sẽ phải học cách coi Hoa Kỳ không còn là đồng minh.
Ông Volodymyr Zelensky, lâu nay đã nhẫn nhịn hết mức, chỉ nhẹ nhàng nói rằng « rất tôn trọng » tổng thống Mỹ, « nhưng tiếc thay ông lại sống trong một không gian thông tin bị Nga bóp méo ». Trump nói y theo ngôn ngữ của Kremlin, gọi Zelensky là « nhà độc tài », chỉ trích Kiev « khơi mào cuộc chiến ». Donald Trump quên rằng chính Nga ồ ạt đưa quân sang xâm lăng Ukraina hôm 24/02/2022 với cớ Kiev muốn gia nhập NATO, tuy thực ra ý định này hầu như không có hy vọng kể từ 2008.
Ông Trump lại còn cáo buộc Ukraina tham nhũng phân nửa số viện trợ Mỹ mà ông ước tính trên 350 tỉ đô la. Thế nhưng Viện Kinh tế IfW Kiel khẳng định chỉ có 114,2 tỉ đô la từ 2022, trong đó phân nửa là viện trợ quân sự. Một nhóm đặc trách của bộ chỉ huy quân sự Mỹ đặt tại Stuttgart chuyên theo dõi việc chuyển giao và sử dụng viện trợ Mỹ, trong khi một ủy ban của Ukraina do một thành viên đối lập với Zelensky làm chủ tịch kiểm tra lần nữa. Chuyên gia Ed Arnold của Royal United Services Institute (RUSI) nhìn thấy một sự rạn vỡ gần như khó thể hàn gắn giữa Hoa Kỳ và Ukraina, với những tuyên bố hung hăng không chỉ của Donald Trump mà cả Elon Musk.
*
ĐỂ THAY HOA KỲ, CHÂU ÂU CẦN TĂNG GẤP ĐÔI VIỆN TRỢ QUÂN SỰ
Ukraina có thể làm gì đây ? Ký ngưng bắn theo lệnh của Nhà Trắng, mà thực ra là đầu hàng ? Hay tiếp tục chiến đấu chỉ nhờ vào viện trợ quân sự của châu Âu, mà năm ngoái đã vượt qua Hoa Kỳ ? Vẫn trên Les Echos, ông Ed Arnold ước tính châu Âu ít nhất phải tăng viện trợ gấp đôi để có thể thay thế Mỹ.
Như vậy có thể giữ vững được mặt trận, vì quân Nga đã quá kiệt lực, tốc độ tiến hết sức chậm cho thấy điều này. Tuy nhiên sẽ không đủ để tấn công, chưa kể việc mất đi thông tin tình báo từ vệ tinh Mỹ. Tất nhiên không thể bỏ rơi Ukraina, thậm chí gia tăng sức mạnh quân sự cho châu Âu - đây là vấn đề được bàn bạc tại hội nghị không chính thức do Paris tổ chức hôm qua.
Nhưng RUSI nhận xét châu Âu vẫn luôn thiếu một kế hoạch hợp lý. Donald Trump đe dọa : « Zelensky phải phản ứng nhanh chóng, nếu không đất nước ông ta sẽ chẳng còn ». Đặc sứ về Ukraina của Trump, ông Keith Kellogg sẽ vất vả giải thích với Kiev. Ông Kellogg đến thủ đô Ukraina hôm qua với ý định có cuộc « đối thoại tuyệt vời » với Volodymyr Zelensky, « lắng nghe những ưu tư về an ninh của người dân ». Tổng thống Ukraina muốn đưa đặc sứ Mỹ ra mặt trận « để tận mắt chứng kiến ».
*
EMMANUEL MACRON CỐ LÀM CHẬM LẠI CHUYẾN TÀU NGA-MỸ
Le Figaro cho rằng châu Âu phải trả giá đắt vì đã chậm trễ hỗ trợ Kiev. Tổng thống Pháp đang phải nỗ lực hết mình.Hôm thứ Hai, ông họp lại với những nước quan trọng gồm Anh, Đức, Ý, Ba Lan, Hà Lan, Tây Ban Nha, Đan Mạch. Thứ Tư, ông đối thoại qua video với nhiều nước Đông Âu và Bắc Âu, với Canada ; và cho đến cuối tuần sẽ trao đổi với cả 27 thành viên EU. Một phương pháp đa phương, trái ngược hẳn với chính sách song phương của Donald Trump.
Camille Grand, cựu phó tổng thư ký NATO nói, vấn đề là làm thế nào châu Âu có thể ngồi vào bàn tiệc mà không bị « nằm trong thực đơn ». Làm thế nào ngăn cản Donald Trump và Vladimir Putin áp đặt ngưng bắn nhưng không phải là hòa bình thực sự cho Ukraina, để rảnh tay chuẩn bị một cuộc chiến tranh mới trong khu vực hoặc xa hơn nữa ?
Emmanuel Macron có trong tay một số lợi thế. Pháp từ nhiều năm qua vẫn vận động cho quốc phòng châu Âu, và nay đã được nhiều nước ủng hộ, trước sự đe dọa của Putin và Mỹ bỏ rơi thô bạo. Cũng như Anh, Pháp có vũ khí nguyên tử, là thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc. Hôm thứ Hai, cả tám nước họp tại Paris đều đồng thuận là « không có gì về Ukraina mà không có Ukraina », và « không có gì về an ninh châu Âu mà không có châu Âu ». Một đợt trừng phạt mới nhắm vào Nga đã được đưa ra, nhưng châu Âu vẫn còn chia rẽ về việc gởi quân sang gìn giữ hòa bình.
*
CHÂU ÂU PHẢI TRẢ GIÁ ĐẮT VÌ KHÔNG DÁM HỖ TRỢ KIEV ĐẾN NƠI ĐẾN CHỐN
Le Figaro nhấn mạnh, trong cuộc chạy đua này, cựu lục địa phải trả giá cho những sai lầm và ảo tưởng trong quá khứ ; cho sự hèn nhát, do dự, và thời gian đánh mất khi chỉ giúp Ukraina nửa vời. Donald Trump hành động rất nhanh, còn châu Âu quá chậm, làm thiệt hại cho Kiev. Để răn đe Nga, một số chuyên gia ước lượng phải có 150.000 quân nhân phương Tây, nhưng con số này hầu như không thể đạt được. Ba Lan và Đức sắp bầu cử, Hungary thì luôn theo đuôi Nga…
Ngoại trưởng Pháp Jean-Noël Barrot cho rằng : « Kể từ 1945, chưa bao giờ nguy cơ chiến tranh tại châu Âu lại cao như vậy ». Emmanuel Macron nói rõ : « Nga là mối đe dọa cho sự tồn vong của châu Âu ». Vấn đề là chính quyền Trump không nghĩ như vậy. Còn lại một ẩn số : Tổng thống Volodymyr Zelensky và người dân Ukraina phản ứng như thế nào trước sự bỏ rơi của Mỹ và sự chia rẽ của châu Âu ? Liệu họ có thể tránh được số phận của Tiệp Khắc trong hội nghị Munich năm 1938 – thành con mồi của thú dữ và nạn nhân của những người thiếu lòng can đảm?
*
TRẬN ĐẠI HỒNG THỦY DONALD TRUMP BẮT ĐẦU BỊ KHÁNG CỰ
Về nước Mỹ, Libération dành trang nhất cho « Trump: Sau một tháng đại hồng thủy ». Không chờ đến hôm nay - đúng một tháng sau khi quay lại Nhà Trắng – trước đó ông Trump khoe mới vào đầu nhiệm kỳ hai đã làm được những gì mà không tổng thống nào làm nổi trong suốt tám năm.
Trump hành động y như những gì đề ra trong Project 2025, kế hoạch 900 trang của think tank bảo thủ Heritage Foundation. Hồi tháng Bảy, Trump viết rằng « không biết gì » về kế hoạch này, không đồng ý với một số điểm, có những đề nghị « buồn cười », « thảm hại ». Nhưng đến hai phần ba số sắc lệnh được ký từ 20/01 là trực tiếp lấy từ tài liệu trên, đôi khi đúng từng chữ. Giải thể bộ giáo dục, cắt tài trợ nghiên cứu khoa học và viện trợ nhân đạo, sa thải mấy chục ngàn công chức, rút khỏi WHO và hiệp định khí hậu Paris, khoan dầu tán loạn, đưa quân sang biên giới phía nam, ngưng các chương trình tị nạn…
Việc bổ nhiệm Russell Vought đứng đầu cơ quan quản trị và ngân sách là minh chứng: Ông ta là kiến trúc sư của Project 2025.Trump còn đi xa hơn với sắc lệnh đặt các cơ quan kiểm tra dưới quyền Nhà Trắng - giấc mơ xưa kia của phe bảo thủ thời Reagan. Hiện chỉ có các thẩm phán là bức tường chắn sóng, nhưng tư pháp cần đến sự góp sức của xã hội dân sự để chống lại cỗ máy ủi Donald Trump.
*
Tác giả Thụy My

CHOÁNG VÁNG SAU LOẠT CÁO BUỘC PHI LÝ CỦA TRUMP, UKRAINA VÀ EU TÌM CÁCH ĐỐI PHÓ
RFI, 20.02.2025

Thật khó sử. Bốn năm trước mối hận của ông Trump với Zelensky quá lớn khi ông ta nhờ Zelensky cho những tài liệu để "chơi" thằng mất dậy Hunter (con anh già dê ngủ gật Biden) mà không được, nên bây giờ ông ta không có thiện cảm gì với Zelensky cũng là điều dễ hiểu.
Cũng cầu mong ông ta đừng về phe với thằng chó chết Putin 1 cách quá dại dột. Nghe nói Âu Châu sẽ không cần ý kiến của Trump mà tự động lo bảo vệ cho Ukraine, đó cũng là 1 tin rất đáng mừng.

MỸ MUỐN SỚM CHẤM DỨT CHIẾN TRANH UKRAINA ĐỂ TẬP TRUNG ĐỐI ĐẦU VỚI TRUNG QUỐC ?
RFI, 20/02/2025
*
Trong những ngày giữa tháng 2/2025, thế giới bất ngờ với hàng loạt hành động của tân tổng thống Mỹ Donald Trump. Ngày 12/02, Trump điện đàm với tổng thống Nga Vladimir Putin. Ít ngày sau Mỹ và Nga tổ chức họp cấp cao để tái lập quan hệ, mở ra viễn cảnh chấm dứt giai đoạn đối đầu ba năm giữa Washington với Matxcơva kể từ khi Nga mở màn cuộc xâm lăng Ukraina.
Cho dù không phải là chấm dứt được chiến tranh Ukraina « trong vòng 24 giờ » sau khi nhậm chức như các tuyên bố rầm rộ trước đó, hành động của Donald Trump rõ ràng cho thấy tổng thống thứ 47 của nước Mỹ muốn khép lại mau lẹ cuộc chiến Nga – Ukraina. Sớm chấm dứt chiến tranh Ukraina bằng mọi giá, để có thể tập trung đối đầu với Trung Quốc, phải chăng là mục tiêu chính của Donald Trump ?
*
« ÁC MỘNG MUNICH » CỦA CHÂU ÂU …
Trump gây sốc với « các đồng minh » châu Âu và Ukraina khi để ngỏ khả năng đàm phán riêng rẽ với Putin trong việc chấm dứt chiến tranh Nga – Ukraina, và tỏ ra sẵn sàng có nhiều nhân nhượng với Matxcơva « trên lưng » Kiev. Diễn đàn an ninh quốc tế Munich tại Đức, được tổ chức hàng năm từ 1963, vốn thường là dịp để các đồng minh, đối tác phương Tây siết chặt quan hệ, đã trở thành một « cơn ác mộng » với châu Âu - diễn đạt của chủ tịch Hội nghị An ninh Munich, Christoph Heusgen -, phơi bày trước toàn thế giới thái độ thù địch của tân chính quyền Mỹ với Liên Âu.
Ấn tượng để lại đối với đông đảo chính giới và công luận châu Âu là tân tổng thống Mỹ sẵn sàng thay bạn đổi thù, coi chế độ Putin – thủ phạm của cuộc chiến xâm lăng như « đồng minh ». Trong một phát biểu hôm 19/02, Trump thậm chí còn đổi trắng thay đen, khẳng định Ukraina mới là kẻ châm ngòi cho chiến tranh, và tổng thống Volodymyr Zelensky là « kẻ độc tài », hoàn toàn không được người Ukraina ủng hộ.
*
… VÀ NỖ LỰC CỦA TRUMP TÁI LẬP «THẾ LƯỠNG CỰC ĐẠI CƯỜNG THỜI CHIẾN TRANH LẠNH» VỚI NGA
Chuyên gia về quan hệ quốc tế kỳ cựu người Pháp Bertrand Badie, giáo sư danh dự Đại học Sciences Po, Paris, nói đến việc Trump và Putin muốn nối lại với cách hành xử của hai đại cường thời Chiến tranh Lạnh, khi Mỹ và Liên Xô từng chia vùng ảnh hưởng, cùng đưa ra các tiếng nói quyết định trong việc xử lý các xung đột lớn của thế giới. Trả lời đài Arte, Bertrand Badie nhận định :
« Điều đầu tiên mà chúng ta có thể thấy là hoài niệm về một thế giới lưỡng cực thời Chiến tranh Lạnh, khi tổng thống Mỹ Nixon và lãnh đạo Liên Xô Brejnev điện thoại cho nhau để bàn chuyển giải quyết các vấn đề của thế giới trên đầu các nước, từ thế giới Ả Rập, Israel đến châu Âu, châu Phi… Đấy là một thời tuyệt vời ! Trump nghĩ rằng Putin cũng nghĩ tương tự. Điều này rõ ràng là một kịch bản đen tối với thế giới, khi 191 quốc gia còn lại rút ra khỏi sân khấu chính trị quốc tế ».
Theo giáo sư Bertrand Badie, mong ước nối lại quan hệ kiểu hai đại cường Chiến tranh Lạnh, đây thực ra chỉ là « hoài niệm » và giờ đây Mỹ không còn là siêu cường duy nhất thống trị thế giới như hai thập niên đầu tiên kể từ khi khối Liên Xô tan rã. Trump và các cộng sự cầm quyền tại Washington ắt hẳn cũng không ngây thơ tin vào điều này.
*
DÈ CHỪNG TRUNG QUỐC, ĐỐI THỦ SỐ MỘT
Giới quan sát ghi nhận, trong những tuần vừa qua, kể từ khi nhậm chức, Trump tung ra hàng loạt đe dọa dữ dội về tăng mạnh thuế nhập khẩu, về chiếm đoạt chủ quyền lãnh thổ, nhắm vào nhiều « đồng minh » của Washington, như Canada hay Đan Mạch, và « đối tác » của Trung Quốc như Panama. Ông Trump cũng tung đòn tấn công hủy diệt nền móng của thương mại quốc tế, với việc báo tử hệ thống thuế quan đã định hình từ sau Thế Chiến Hai khi tuyên bố sẵn sàng áp « thuế đối ứng », ăn miếng trả miếng với bất cứ quốc gia nào. Trong ngày qua, Nhật Bản hay Ấn Độ đã buộc phải có một số nhân nhượng với tân chủ nhân Nhà Trắng.
Riêng với Trung Quốc, Trump tỏ ra dè dặt. Bắc Kinh đã đáp trả loạt tăng thuế 10% với 450 tỉ đô la hàng Trung Quốc xuất khẩu vào Mỹ với một số biện pháp tăng thuế khác ở quy mô hẹp. Dè dặt với Bắc Kinh, với Washington, Trung Quốc mới thực sự là đối thủ hàng đầu chứ hoàn toàn không phải Nga.
Tân bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Pete Hegseth, tại hội nghị Munich tuần qua, thừa nhận: « Chúng ta cũng phải đối mặt với một đối thủ ngang hàng là chế độ cộng sản Trung Quốc, với năng lực và ý đồ đủ sức đe dọa chính nước Mỹ, và các lợi ích quốc gia cốt lõi của chúng ta ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương ». Bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ nói thẳng là « an ninh châu Âu không phải là ưu tiên » của Mỹ, đồng thời nhấn mạnh : « Mỹ đang dồn lực cho mục tiêu răn đe Trung Quốc gây hấn ở Thái Bình Dương ».
Chuyên gia về quan hệ quốc tế Philip Golub, Viện Nghiên cứu châu Âu và Đại học Mỹ ở Paris The American University of Paris, trong một cuộc tọa đàm trên TV5 Monde, nhấn mạnh đến nỗ lực của tổng thống Mỹ nhanh chóng khép lại xung đột Ukraina – Nga, nhằm dồn lực đối phó với Bắc Kinh :
« Cho đến rất gần đây, nước Mỹ vẫn đi theo chiến lược ngăn chặn Nga để bảo đảm an ninh của lục địa châu Âu, theo cách hiểu về an ninh của Washington. Điều vừa diễn ra là hoàn toàn đi theo một hướng khác. Đây là nỗ lực hội nhập Nga, tái hội nhập Nga không chỉ vào nhóm G7, với việc trở lại với G8, mà còn hành động sao cho để Nga và Trung Quốc ít nhiều rời xa nhau. Về quyết sách địa - chiến lược, các nhà hoạch định chính sách Mỹ hiện nay chú trọng đến việc Mỹ rút một cách triệt để khỏi châu Âu về lĩnh vực an ninh, rút khỏi các xung đột lớn ở Trung Đông, để tập trung vào cuộc chơi lớn của thế kỷ 21. Mà theo cách nhìn của họ, đối thủ chính là Trung Quốc ».
*
DƯ LUẬN TRUNG QUỐC: LO TRUMP VE VÃN PUTIN ĐỂ «TÁCH MATXCƠVA KHỎI BẮC KINH»
Các hoạt động ngoại giao dồn dập của tổng thống Mỹ nhằm nhanh chóng tái lập quan hệ với chế độ Putin và chấm dứt xung đột Ukraina gây lo ngại tại Trung Quốc. Ông Kim Xán Vinh (Jin Canrong), giáo sư về quan hệ quốc tế Đại học Nhân dân (Bắc Kinh), trên WeChat hôm 18/02, nhận định : việc Trump ve vãn Nga « chắc chắn để tập trung vào chúng ta ». Chuyên gia về quan hệ quốc tế Trung Quốc tỏ ra có phần bi quan khi thừa nhận Trump là « tổng thống thân Nga nhất trong lịch sử nước Mỹ » và quan hệ Trung - Nga « trong những năm tới có thể sẽ ít nồng ấm hơn » (tuần san Pháp Courrier International trích dẫn). Cựu tổng biên tập Hoàn Cầu Thời Báo Hồ Tích Tiến (Hu Xijian) cũng nhìn thấy trong các diễn biến này mưu đồ của Mỹ « đưa Nga trở lại với phương Tây ».
Trong một phân tích khác, đăng tải trên mạng WeChat hôm 16/02, cây bút Vương Minh Nguyên (Wang Mingyuan), thường bình luận cho các tờ báo lớn của Trung Quốc, thậm chí cho rằng « trong thâm sâu của văn hóa Nga, phần chống Trung Quốc Quốc vẫn trội hơn phần thân Trung Quốc », việc Matxcơva « hữu nghị với Trung Quốc chỉ là một lựa chọn mang tính thời điểm và trong hoàn cảnh bó buộc », bởi « đa số dân Nga không chấp nhận Trung Quốc là một cường quốc thế giới ».
Theo Liên Hợp Tảo Báo (Lianhe Zaobao), nhật báo tiếng Hoa hàng đầu tại Singapore, việc chính quyền Trump trực tiếp thương lượng với điện Kremlin về Ukraina khiến Matxcơva xa rời Bắc Kinh, cô lập Trung Quốc hơn, giảm bớt các lá bài của Bắc Kinh trong các đàm phán với Washington, bởi cho đến nay, Trung Quốc vẫn tỏ ra là « bên trung gian » tìm giải pháp cho xung đột Nga – Ukraina. Việc Mỹ - Nga cải thiện quan hệ sẽ « đảo lộn » tình thế, củng cố vị thế của Mỹ trong cạnh tranh với Trung Quốc và việc chấm dứt chiến tranh Nga – Ukraina giúp Mỹ tập trung năng lực để đối đầu với Bắc Kinh.
*
ĐÒN PHÉP NGOẠI GIAO THĂM DÒ
Dĩ nhiên, Trung Quốc sẽ không cho phép Mỹ dễ dàng làm như vậy. Ông Chu Phong (Zhu Feng), hiệu trưởng Trường Quan hệ Quốc tế, Đại học Nam Kinh, được coi là một chuyên gia hàng đầu về quan hệ Mỹ - Nga ở Trung Quốc, trong cuộc trả lời phỏng vấn báo Pengpai (The Paper), Thượng Hải, một mặt kêu gọi cảnh giác về nguy cơ này nhưng nhấn mạnh việc chính quyền Trump tin là « khi hy sinh các lợi ích của Ukraina và châu Âu » có thể liên kết được với Nga để « cùng chống lại Trung Quốc » đã « đánh giá thấp sức mạnh của ngoại giao Trung Quốc ».
Bắc Kinh, vốn liên tục bị phương Tây cáo buộc tích cực hỗ trợ Nga trong cuộc xâm lăng Ukraina, giúp Matxcơva lách các trừng phạt phương Tây, dường như không muốn bị gạt ra bên lề trong cơ hội được coi là có thể dẫn đến hòa bình. Theo báo Mỹ The Wall Street Journal, Bắc Kinh dường như đã đề nghị đứng ra đăng cai tổ chức thượng đỉnh Mỹ - Nga. Nhà Trắng từ chối cho biết đã nhận được đề xuất của Trung Quốc hay không, nhưng một quan chức Mỹ, được The Wall Street Journal trích dẫn, khẳng định đề xuất này «hoàn toàn không khả thi».
*
MỸ VÀ TRUNG QUỐC ĐỀU CẦN NGA ĐỂ THỐNG TRỊ THẾ GIỚI
Chuyên gia về an ninh quốc phòng Jean-Claude Allard, thuộc Viện Quan hệ Quốc tế và Chiến lược Pháp (IRIS), trong một bài phân tích đăng tải ngày 17/02, tức ít ngày sau cơn « Ác mộng Munich » và cuộc điện thoại Trump – Putin, đảo chiều 180 độ quan hệ Nga – Mỹ, ghi nhận việc Mỹ và Trung Quốc, hai đối thủ chính trên bàn cờ quốc tế hiện nay, « đều cần đến Nga », để khẳng định vị thế thống trị thế giới trong thế kỷ này, và có thể cả cho những thế kỷ sau.
Chuyên gia Pháp Jean-Claude Allard trước mắt ghi nhận « tham vọng hóa giải các thách thức của Trump và nhóm cầm quyền tại Mỹ » trong việc xác định lại quan hệ với Matxcơva, bởi việc « thay đổi một cách căn bản chính sách với Nga » (un aggiornamento stratégique américain) là cần thiết để thực hiện mục tiêu này.
Tuy nhiên, nỗ lực sớm khép lại chiến tranh Ukraina nhờ các nhân nhượng đáng kể cho Nga của Trump có thành công hay không nếu không nhận được hậu thuẫn đủ mức từ phía các nước châu Âu, lo ngại bị Nga thôn tính, một khi Matxcơva thành công trong cuộc xâm lược Ukraina ?
*
TRUMP HƯỚNG ĐẾN «TRẬT TỰ THẾ GIỚI MỚI» NÀO ?
Tuy nhiên, vấn đề cũng còn là Bắc Kinh sẽ phản ứng ra sao ? Nỗ lực siết chặt hơn nữa quan hệ với Nga, để « kéo Matxcơva dấn sâu hơn vào vòng ảnh hưởng về kinh tế, tài chính và an ninh » của Trung Quốc để cạnh tranh lại ảnh hưởng của Mỹ, hay thận trọng chờ đợi các diễn biến, bởi « nhiệm kỳ 4 năm cầm quyền » của Donald Trump ắt là « quá ngắn trong cái nhìn của một đế chế có tuổi đời nhiều thiên niên kỷ và của một chế độ cộng sản gần một thế kỷ » ?
Nhưng cũng cần đặt cuộc đại xoay trục sang khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương, mà chính quyền Trump đang trù tính đẩy mạnh, trong sự hình thành một « trật tự thế giới mới ». Trật tự thế giới, do phương Tây lập nền móng, toàn thắng kể từ sau khi khối Liên Xô sụp đổ, đang đứng trước bờ vực tan vỡ.
Tìm được cách thức chấm dứt xung đột Nga – Ukraina không chỉ giúp cho chính quyền Mỹ xoay sang đối đầu với đối thủ chính là Trung Quốc. Kết cục của cuộc chiến tranh Ukraina cũng cho thấy hướng đi của thế giới đương đại. « Trật tự thế giới mới » sẽ ra sao, nếu những gì hợp lý và được coi là tốt của thế giới hiện hành bị chôn vùi nhân danh lý tưởng về một trật tự thế giới hoàn toàn mới ?
*
Tác giả Trọng Thành