Thủ tướng Denys Shmyhal cho biết Ukraine và Mỹ đă hoàn tất bản cuối dự thảo thỏa thuận khoáng sản và dự kiến được chính phủ phê duyệt hôm nay.
"Chúng tôi đă hoàn thiện bản cuối, hiện được gọi là Thỏa thuận Thiết lập quy tắc và điều kiện của Quỹ Đầu tư Tái thiết Ukraine. Đây là thỏa thuận sơ bộ và sẽ có hiệu lực pháp lư", Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal nói ngày 26/2.
Ông thêm rằng thỏa thuận quy định Quỹ Đầu tư Tái thiết Ukraine sẽ do Kiev và Washington cùng quản lư. Theo ông Shmyhal, thỏa thuận có liên quan trực tiếp đến các đảm bảo an ninh của Ukraine, khẳng định cả Tổng thống Volodymyr Zelensky và nội các sẽ không xem xét thỏa thuận nếu thiếu chúng.
"Phần mở đầu thỏa thuận nêu rất rơ rằng nó xét đến mong muốn đầu tư của người Mỹ vào quốc gia Ukraine tự do, có chủ quyền và an toàn. Tôi đang trích dẫn trực tiếp văn bản và điều này rất quan trọng để chúng ta hiểu rơ mục đích của thỏa thuận. Vấn đề an ninh trong thỏa thuận là ưu tiên hàng đầu đối với đất nước, chính phủ và Tổng thống của chúng tôi", ông nói.

Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal tại sự kiện ở Kiev ngày 23/2. Ảnh: Ukrinform
Thỏa thuận dự kiến gồm 6 điều khoản chính, trong đó có thành lập quỹ đầu tư tái thiết và mối liên kết với các đảm bảo an ninh, trong đó nêu rơ đây là một phần cấu trúc an ninh, như hỗ trợ Ukraine gia nhập NATO hoặc đưa ra các đảm bảo thay thế.
Điều khoản thứ ba là về tài trợ cho quỹ đầu tư tái thiết. Thỏa thuận nêu rơ Ukriane sẽ đóng góp 50% doanh thu từ việc cấp phép khai thác khoáng sản và cơ sở hạ tầng có liên quan vào quỹ.
Bốn là khoản đóng góp chung của Mỹ và Ukraine sẽ được đầu tư cho quá tŕnh tái thiết đất nước, nền kinh tế và an ninh của Ukraine.
Điều khoản tiếp theo là phải công nhận đóng góp của Ukraine cho an ninh quốc tế, ám chỉ tới Bản ghi nhớ Budapest kư năm 1994, trong đó Ukraine đồng ư từ bỏ kho vũ khí hạt nhân để đổi lấy các cam kết an ninh.
Điều khoản cuối cùng là quỹ đầu tư sẽ do chính phủ Ukraine và Mỹ cùng quản lư trên cơ sở b́nh đẳng.
Thủ tướng Ukraine cho biết chính phủ nước này dự kiến phê duyệt dự thảo vào đêm 26/2 để kịp kư kết, khi Tổng thống Zelensky tới Washington gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 28/2.
"Sau khi hai Tổng thống Mỹ và Ukraine nhất trí về các đảm bảo an ninh cho Kiev, cũng như cách thức liên kết chúng với thỏa thuận sơ bộ này, đại diện của chính phủ sẽ kư thỏa thuận sơ bộ trước sự chứng kiến của cả hai lănh đạo", ông Shmyhal nói.
Tổng thống Zelensky cho hay thỏa thuận khoáng sản sơ bộ với Mỹ là khởi đầu cho thỏa thuận lớn hơn, v́ Kiev hy vọng sẽ nhận được đảm bảo an ninh từ Washington.
"Đây chỉ là khởi đầu, là khung thỏa thuận nhưng có thể là một thành công lớn. Thành công sẽ phụ thuộc vào cuộc tṛ chuyện của chúng tôi với Tổng thống Trump", ông nói.
Ukraine xếp thứ 40 trong số các quốc gia khai thác khoáng sản và sở hữu khoảng 5% trữ lượng khoáng sản của thế giới, theo Dữ liệu Khai khoáng Thế giới (WMD) 2024. Tuy nhiên, không phải tất cả tài nguyên này đă được khai thác hoặc có thể khai thác dễ dàng.
Các chuyên gia địa chất, trong đó có các thành viên Cục Nghiên cứu Địa chất và Khai khoáng Pháp (BRGM), xác định hơn 100 loại tài nguyên khoáng sản tại Ukraine trong một nghiên cứu công bố năm 2023, trong đó có sắt, mangan, than ch́, titanium, lithium và uranium. Lithium và than ch́ là những nguyên liệu quan trọng cho sản xuất pin điện.
VietBF@sưu tập