Tiếp câu chuyện 'Nỗi lòng người mẹ chờ xác con'

[Romano]

“Ðem được xác con tôi về nhà quàn tôi mừng muốn chết. Mấy hôm nay tôi yên tâm và bớt buồn rồi. Thứ Hai, 17 Tháng Hai, sẽ có thầy đến tụng kinh và người ta sẽ thiêu nó.”
Bà Mã Thị Chu, mẹ anh Lâm Chí Cường, còn gọi là Peter Lâm, 31 tuổi, bệnh tâm thần, bị chết một cách tức tưởi khi gia đình gọi 9-1-1 đến hồi đầu Tháng Giêng.
Sau khi bài viết “Nỗi lòng người mẹ chờ xác con” được đăng trên nhật báo Người Việt, ngoài những lời bình luận được viết ngay dưới bài báo trên trang mạng Người Việt Online, tòa soạn còn nhận được rất nhiều điện thoại, email của độc giả khắp nơi thể hiện sự cảm thông, chia sẻ, và bất bình về những gì mà người mẹ, người cha đau khổ của nạn nhân Peter Lâm phải mang trong suốt thời gian một tháng qua, kể từ lúc người con duy nhất sống cùng họ qua đời.

Bà Mã Thị Chu bên bàn thờ người con trai quá cố. (Hình: Ngọc Lan/Người Việt)

Tổ chức Cộng Ðồng Người Việt Quốc Gia Nam California (CÐNVQGNC) do ông Nguyễn Xuân Nghĩa làm chủ tịch cũng thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến bài báo bằng một cuộc họp báo dành cho các cơ quan truyền thông Việt Ngữ vào tối Thứ Hai, 10 Tháng Hai, tại văn phòng của tổ chức này. Tuy nhiên, phóng viên nhật báo Người Việt đã bị tổ chức này không cho vào tham dự.

Sự quan tâm của độc giả
Chiều Thứ Sáu, 7 Tháng Hai, qua điện thoại, bà Mã Thị Chu cho phóng viên nhật báo Người Việt biết, “Nhà quàn chỗ cô Linda đã mang được xác con tôi về rồi. Thứ Hai tới đây họ sẽ cho thầy đến tụng niệm khoảng 45 phút rồi thiêu.”
Cũng theo lời bà, số tiền bà mang về sau khi rời khỏi cuộc họp do CÐNVQGNC tổ chức vào tối Thứ Năm tuần rồi đủ để lo chi phí hỏa táng và thực hiện các nghi thức đơn giản nên bà từ chối nhận thêm những khoản giúp đỡ tài chánh từ đồng hương khắp nơi.
“Từ hôm bài báo được đăng lên có rất nhiều người gọi cho tôi, nói họ không ngờ là đến giờ con tôi vẫn chưa thiêu, cả hàng xóm cũng ngạc nhiên. Nhiều người nói họ muốn giúp đỡ nhưng tôi nói đủ tiền thiêu con tôi rồi, tôi cám ơn hết mọi người, tôi không nhận nữa,” bà Chu kể.
Tình đồng hương và sự quan tâm của mọi người khiến bà Chu và chồng bà, ông Lâm Văn Ngọc, cảm thấy bớt buồn, bớt cảm giác cô độc, lẻ loi.
“Mấy hôm nay ông ấy tỉnh nhiều rồi, hết xuống ngồi dưới sân chờ con nữa rồi,” bà Chu nói về tình trạng của chồng mình, người có những đêm khuya không ngủ, “xuống cổng ngồi chờ thằng Cường về.”
Người mẹ đau khổ từng chứng kiến tận mắt cảnh con trai mình bị những nhân viên cấp cứu đè xuống,bị đánh, và nhớ hoài tiếng con nói “Con ngộp quá,” cũng đã không còn ngồi hoài trên chiếc ghế bố cũ kỹ, thẫn thờ nhìn vào bàn thờ con, rồi nhìn vào tấm lịch treo tường, cho đến khi mệt quá thì gục xuống, thiếp đi.
Bà Chu kể “có người ở Washington gọi đến, nói họ đã đóng góp được mấy ngàn gửi cho, có cả những người bạn Mỹ của họ cũng đóng nữa, nhưng mà tôi cám ơn, tôi không nhận nữa.” Rồi có người mang tiền đến nhà giúp bà nhưng bà cũng không nhận, vì lý do duy nhất: “Tôi nhận đủ tiền lo cho con tôi rồi.”
Cô Phương Anh Vicky, người từng ký chi phiếu $500 tặng cho bà Chu, thông qua tên của ông Bùi Ðẹp, thủ quỹ của tổ chức CÐNVQGNC, cho nhật báo Người Việt biết, “Tôi đã hủy tấm check đó rồi. Tôi ký chi phiếu đó lâu rồi, cứ ngỡ mọi chuyện đã xong, đâu ngờ lại tùm lum chuyện như vậy.”
“Tôi có nói với cô Chu sẽ gửi tiền khác cho cô nhưng cô Chu từ chối, nói là đủ rồi,” cô Phương Anh nói. Tuy nhiên cô Phương Anh cũng hứa sẽ tặng cho bà Chu một chiếc giường ngủ khi bà dọn được vào nhà housing mới vì “không thể tưởng tượng được bao nhiêu năm qua cô ấy chỉ ngủ trên chiếc ghế bố như vậy thôi. Tội nghiệp quá!”
Cô Thanh Hương, chủ nhân của Bolsa Tickets, cũng là một trong số nhiều độc giả thể hiện sự đồng cảm với cảnh ngộ của gia đình bà Chu, khi cô email hỏi: “Mẹ của Peter có đủ tài chánh để chôn cất chưa? Nếu chưa em biết có công ty có thể bảo trợ chôn cất cho Peter...”
Không chỉ vậy, theo lời bà Chu thì văn phòng Luật Sư Ðỗ Hiếu Liêm, nơi từng giúp gia đình Andrew Trần, người từng bị cảnh sát Garden Grove bắn taser chết và thắng kiện, cũng đã điện thoại cho bà, sau khi bài báo được đăng lên.
“Một cậu thư ký của văn phòng Luật Sư Liêm đã đến nhà chở tôi đến gặp ông và hai luật sư khác nữa. Họ giải thích cho tôi hiểu các bước phải làm như thế nào, thời gian làm giảo nghiệm bao lâu. Do xác con tôi mang về nhà quàn rồi nên họ sẽ liên lạc với nhà quàn, rồi họ sẽ trả lời cho tôi biết là có thể làm gì được hay không. Mà nếu có thưa kiện thì họ cũng chi tiền ra trước chứ tôi không có phải trả tiền,” bà Chu nói.

Biên nhận số tiền $3,300 của bà Chu do cô Bích Lan, vợ ông Nguyễn Xuân Nghĩa, ký nhận và đóng dấu ban đại diện tổ chức Cộng Ðồng Người Việt Quốc Gia Nam California. (Hình: Ngọc Lan/Người Việt)

Họp báo liên quan đến bài viết “Nỗi lòng người mẹ chờ xác con”
Như đã đề cập ở trên, lý do tổ chức CÐNVQGNC mời họp báo được nêu ra trong thư mời là “Nhằm lên tiếng về hai bài viết không đúng sự thật trên nhật báo Người Việt: Bài 'Little Saigon: Diễn hành Tết 2014 chủ đề Hoàng Sa' và bài 'Nỗi lòng người mẹ đợi xác con.'
“Cả hai số báo này đều có mục đích gây hoang mang đến đồng hương và làm giảm uy tín của Cộng Ðồng Người Việt Quốc Gia Nam California, Ban Tổ Chức Diễn Hành Tết Giáp Ngọ 2014, các hội đoàn quân đội, đấu tranh và LS Nguyễn Xuân Nghĩa, chủ tịch Hội đồng Ðại diện CÐNVQG Nam Cali,” thư mời viết và do ông Nguyễn Xuân Nghĩa ký như sau: “LS Nguyễn Xuân Nghĩa, chủ tịch Hội đồng Ðại diện.”
Tuy nhiên, khi vừa đặt chân đến khu vực họp báo thì hai phóng viên Thiên An và Ngọc Lan, tác giả hai bài báo nêu trên, đã bị hai nhân viên bảo vệ ngăn không cho vào với lý do “ở đây không cho báo Người Việt vô.”
Vì những quan tâm của độc giả, trong khuôn khổ bài báo này, chúng tôi chỉ xin đề cập những gì liên quan đến bài báo “Nỗi lòng người mẹ đợi xác con” được nêu ra trong cuộc họp này, thông qua video tường trình của những người tham dự.
Liên quan đến việc giúp đỡ bà Mã Thị Chu, ông Nguyễn Xuân Nghĩa cho biết: “Bản thân chúng tôi đã giúp cho gia đình bà Mã Chu trong nhiều năm nên cũng quá biết gia đình bà, cũng như tình trạng sức khỏe thành ra chúng tôi rất thông cảm, đặc biệt là trong hoàn cảnh rất là đau thương đó, bà cũng không bình tĩnh như bình thường.”
Ông Nghĩa giải thích về thủ tục làm giảo nghiệm trong cuộc họp: “Khi nhận được những giấy tờ từ nhà thương Garden Grove và văn phòng giảo nghiệm của quận hạt Orange County Sheriff thì chúng tôi lập tức scan những giấy tờ đó và lập tức chuyển đến hai văn phòng luật sư mà họ cộng tác với chúng tôi. Một văn phòng sau khi xem qua thì họ trả lời là không đủ nhân viên vì họ đang lo những hồ sơ lên đến bạc triệu, còn hồ sơ con bà Mã Chu thì có thể kéo dài 2, 3 năm và nhiều khi cuối cùng cũng chỉ điều đình với nhau mấy chục ngàn không bõ công để họ làm. Nói thẳng ra là như vậy.”
“Văn phòng thứ nhì thì họ nói sau khi nhận được tất cả thì họ vẫn cần cái, ừm... Tôi xin vắn tắt là sau khi văn phòng giảo nghiệm của Orange County đã giảo nghiệm xong, họ đã đưa một các giấy không phải là giấy chứng tử mà chỉ là giấy chứng nhận rằng họ đã giảo nghiệm xong, nhưng họ cần phải đi điều tra thêm thì mới biết nguyên nhân gây ra cái chết như thế nào. Cuộc điều tra đó có thể mất từ một tháng rưỡi đến 3 tháng. Trong thời gian đó, khi chúng tôi hỏi các vị luật sư thì họ nói là có hai,... Ừm, họ nói là họ rất tin tưởng sự giảo nghiệm của bên Orange County Sheriff, họ nói cứ chờ bản kết quả báo cáo về việc giảo nghiệm tử thi như thế nào và trên giấy chứng tử cho biết nguyên nhân cái chết ra làm sao thì họ mới quyết định được.”
“Tôi có đề nghị là nếu cần có một người làm giảo nghiệm độc lập như vậy thì nhanh hơn, và như vậy chúng ta cũng có một tài liệu nào đó sau này có so sánh với tài liệu giảo nghiệm bên Sheriff của Orange County thì cũng tốt hơn cho hồ sơ này.”
“Sau khi chúng tôi nhận được câu trả lời bên văn phòng luật sư giới thiệu thì chúng tôi nhận được email trả lời của Bác Sĩ Pietrusgka ông hỏi thăm về hồ sơ và cho biết lệ phí của ông là $4,500. Thì bà đồng ý như vậy. Nhưng sau đó chúng tôi không biết chuyện gì xảy ra thì trước buổi họp ngày Thứ Năm vừa rồi chúng tôi biết bà không muốn kiện tụng nữa để lấy tiền lại lo tang chay cho em.”

Quang cảnh buổi họp báo của tổ chức Cộng Ðồng Người Việt Quốc Gia Nam California vào tối Thứ Hai. (Hình chụp từ video)

Tuy nêu lên vấn đề bà Chu “không muốn kiện tụng nữa” nhưng ông Nghĩa vẫn khẳng định: “Chúng tôi biết là bà Chu công bố là không nhờ Cộng Ðồng lo tiếp vụ kiện của con bà, nhưng chúng tôi nghĩ là những việc như vậy nó ảnh hưởng đến quyền lợi của đồng hương thành ra chúng tôi vẫn tiếp tục theo dõi. Nghĩa là chúng tôi vẫn sẽ làm những công việc mà một luật sư có lương tâm và trong cương vị một chủ tịch chúng tôi có quan tâm đến những đau khổ đó. Còn vấn đề bà có nhận hay không là chuyện của bà ấy.”
Trong phần chất vấn, bà Hoàng Dược Thảo, chủ nhân báo Saigon Nhỏ, nêu vấn đề: “Báo Người Việt nói Luật Sư Nghĩa không có bằng hành nghề là đúng hay sai?”
Ông Nghĩa trả lời: “Câu đó nói không có bằng hành nghề thì thực ra không đúng lắm. Bằng hành nghề hiện tại là không được hành nghề bởi vì có môn thi chúng tôi thi chưa xong, thành ra tạm thời thời gian họ cho thi chúng tôi xin gia hạn thêm thì state bar không cho nên có thể nói thêm là cái bằng hành nghề không cho ra tòa đại diện, nhưng luật sư đoàn vẫn cho phép cá nhân chúng tôi như trước giờ vẫn có thể gọi là làm việc với tất các luật sư cộng tác khác và vẫn phải theo dõi vì họ biết là với 18, 19 năm hành nghề như vậy thì con số thân chủ và hồ sơ đang tiếp tục làm thì ai giải quyết đây cho nên chúng tôi vẫn phải có trách nhiệm giải quyết làm việc cùng với những luật sư và những người đó khi cần ra tòa thì mình vẫn phải ra theo đúng những gì luật sư đoàn cho phép. Thành ra bảo rằng là dùng chữ không được hành nghề thì không đúng.”
Bà Hoàng Dược Thảo hỏi tiếp, “Có hai trường hợp, hoặc luật sư chưa có bar, hoặc luật sư có bar, nhưng bị disbar (tước quyền làm luật sư). Hai trường hợp này khác nhau. Vậy trường hợp của luật sư là?”
“Discipline cho đến khi thi đậu được bằng kia,” ông Nghĩa trả lời.
Liên quan đến câu hỏi cũng của bà Hoàng Dược Thảo liên quan đến vấn đề tiền bạc, ông Phạm Ngọc Khôi chỉ vào một số gói tiền được để sẵn trên bàn, cho biết: “Cứ mỗi tuần lễ là tôi lại lên đây kêu bà Mã Chu lại để trình bày tất cả và để tôi đưa tất cả trước mặt một lời với ông Ðẹp nhưng vì quá bận cho nên, tất cả tiền là bà ấy giữ hết, chỉ có ba số tiền tôi giữ thì bà đòi đưa cho bà nhưng tôi nói có ông Ðẹp thì tôi mới đưa. Thì từ đó đến giờ tôi mới kêu thì bà không nhận nữa, vì bà nghĩ rằng bây giờ nó quá đủ rồi thì bà không lấy, thì đây là tất cả số tiền mà từ đầu chí cuối tôi cứ mang theo suốt là ở đây.”
Ông Nghĩa tiếp lời: “Các phần tiền được đúc kết và công bố khá rõ ràng trong buổi họp vừa qua nhưng khi mang giao cho bà Mã Chu thì bà nói bà đủ tiền để lo mai táng cho con của bà rồi và tiền này ông Khôi nhận nên bà không có muốn nhận từ ông Khôi nên bây giờ ông Khôi có trách nhiệm làm sao để giao lại số tiền đó và chúng tôi không biết phải giao như thế nào rất là khó khăn.”
Giải thích về chuyện tiền bà Chu nhận bị thiếu đi $200 so với số tiền công bố trong ngày 16 Tháng Giêng, ông Nghĩa nói: “Trong số tiền đó có $200 của ông Khôi mà khi đi lo housing thì bà Chu cảm động sự nhiệt tình của ông Khôi nên có gửi cho ông Khôi $200, mà chúng tôi biết có nhiều văn phòng khi lo hồ sơ housing họ lấy $1,000 như chơi. Ông Khôi lấy $200 đó cho lại bả thì hôm đó chắc bà buồn ông Khôi nên bà không nhận chi phiếu của ông Khôi, chính tôi là người cầm chi phiếu đó trả lại cho ông Khôi thành ra nó mất $200.”
Có mặt trong buổi họp, ông Trần Sơn Hà, phó chủ tịch ngoại vụ CÐNVQGNC, xin phát biểu “để nói thêm về vấn đề hành nghề của Luật Sư Nghĩa mà Luật Sư Nghĩa cũng không rõ.”
Ông Hà giải thích rằng: “Luật Sư Nghĩa không bị disbar, khi nào disbar là có những tội nặng, vi phạm luật hành nghề thì mới bị disbar, mới bị xóa tên trong luật sư đoàn, còn Luật Sư nghĩa chỉ bị suspended, tức là bây giờ tạm thời không có được hành nghề mà thôi, nhưng mà văn phòng vẫn làm việc với sự giám sát của một luật sư khác trông nom cho giai đoạn này.”
“Tôi cũng muốn nói một điều nữa là Luật Sư Nghĩa không phải là người thụ lý hồ sơ này, Luật Sư Nghĩa kiếm những luật sư đồng nghiệp có chuyên môn về vấn đề đó sẽ lo hồ sơ này,” ông Hà nói.
Về trường hợp của bà Mã Thị Chu, ông Hà cho rằng: “Lúc đầu bà nhờ, trong buổi họp cộng đồng chúng tôi hỏi rõ là bà có muốn nhờ về vấn đề pháp lý không, bả nói có. Sau đó bà được tiếp xúc với ai đó, tôi không biết, hay là những âm mưu nào đó đằng sau đó, thì bà đến đây thay đổi thái độ, bà tìm cách bà xoay bà nói không cần Cộng Ðồng nữa vì để lâu quá. Vì có một âm mưu, một sự thúc đẩy nên bà còn đến đây hăm dọa, bà nói không cần các ông lo, để báo chí lo.”
“Tôi nghĩ các vị báo chí này không có người nào muốn lợi dụng tình trạng này đâu, chỉ có những kẻ thù của cộng đồng muốn tìm cách làm suy giảm cái uy tín của cộng đồng thì mới nhảy vào và xúi giục bà này làm chuyện đó,” ông Hà nói một cách hùng hồn.
Buổi họp kéo dài khoảng 2 tiếng rưỡi.
***
Vào buổi chiều, trước khi cuộc họp báo diễn ra, bà Mã Thị Chu gọi điện thoại cho phóng viên nhật báo Người Việt kể, “Bà Luật Sư Nghĩa vừa gọi điện thoại cho tôi nói quá trời nói. Ðây là lần đầu tiên cô ấy gọi cho tôi, cô nói ngọt lắm. Cô nói cô biết tôi tốt bụng, tôi nín thinh chứ không có nói gì, chỉ có người ta tự viết lên báo thôi.”
“Cô nói tôi đi ra văn phòng gặp ông Nghĩa, nói vài câu cám ơn ông, nói rằng ông tốt, ông đã giúp đỡ cho tôi nhiều. Cô kêu tôi ra nói vậy cho chồng cô vui vì bây giờ ông Nghĩa đang buồn lắm. Nhưng mà tôi nói tôi không đi. Cô kêu tôi đừng nghe lời người ta xúi giục. Tôi nói tôi già rồi, đâu phải con nít đâu mà nghe xúi. Ai giúp tôi, tôi biết chứ!” Bà Chu kể tiếp.
Cũng trong buổi chiều ngày Thứ Hai, trước khi buổi họp báo diễn ra, ông Nguyễn Xuân Hùng, hội trưởng Khóa 16 Thủ Ðức, bạn đồng môn với ông Lâm Văn Ngọc, cho nhật báo Người Việt biết: “Lúc nãy ông Khôi có kêu cho tôi để mời tôi và ông Hiền ra chùa gì đó để ông giao tiền lại, nhưng tôi nói tôi không ra được.”
Ông Hùng nêu thêm ý kiến, “Tôi nhìn tấm biên nhận chụp của bà Bích Lan đưa cho bà Chu thấy không thể nào chấp nhận được. Chỉ nhìn tờ đó là thấy không chuyên nghiệp, cho thấy họ quen thói bừa bãi. Không được. Chỉ cần ai từng làm về hành chánh thời VNCH mà nhìn thấy thế thì chết rồi.”
“Bài viết của cô giống như chiếc búa tạ vậy,” ông Hùng cười nhận xét.
nv