Cuối tuần qua, bộ phim tài liệu Last Days in Vietnam - Những ngày cuối cùng ở Việt Nam của nữ đạo diễn Rory Kennedy đă được tŕnh chiếu miễn phí tại ṭa soạn nhật báo Người Việt ở miền Nam California. Đây là cuốn phim đang được đề cử tranh giải Oscar 2015 cho thể loại phim tài liệu.
Tiếng thở dài và những giọt nước mắt
Đông đảo đồng hương gốc Việt sống quanh vùng Little Saigon và cả những người ở các thành phố khá xa đă đến xem cuốn phim này trong tâm t́nh vừa muốn t́m hiểu về một thời điểm đặc biệt khốc liệt của lịch sử Việt Nam vừa muốn chứng kiến sự thật mà phim nói đến là như thế nào.
Xem cuốn phim này tôi rất buồn nhiều khi tôi muốn đứng lên đi về sớm, không muốn xem nhưng mà tôi cố ở lại để xem cho hết cuốn phim. Tôi buồn cho cảnh tang thương của xứ sở nhưng mà tôi rất kính phục ông đại sứ Martin.
-Ông Lê Tất Giao
Nhiều tiếng thở dài, nhiều giọt nước mắt rơi xuống và cả những tiếng nấc bật lên trong khoảng thời gian Những Ngày Cuối Cùng ở Việt Nam hiện lên màn ảnh.
Mời quư thính giả nghe tâm t́nh của ông Hùng Vũ, một cư dân ở San Gabriel Valley thuộc Los Angeles County:
“Tôi rất cảm động sau khi xem phim. Tôi là một trong những người may mắn được được di tản sang Mỹ năm 1975 bằng không vận C141 của Hoa Kỳ. Tôi rất may mắn hơn nhiều người. Nhưng kinh nghiệm của tôi sau 40 năm ở Mỹ, thành công tất cả mọi thứ, có một điều tôi nhận thấy là tôi đă mất t́nh quê hương. Và tôi không hề có hạnh phúc. Và tôi không thể thấy được t́nh đồng hương của những người ở bên Mỹ, ngay cả trong gia đ́nh tôi, tôi cũng thấy nó biến đổi rất nhiều. Tôi chỉ mong tất cả những người may mắn sang Mỹ hiểu rằng lư do chúng ta được sang đây là bởi v́ chúng ta là những người tị nạn, chúng ta có bổn phận cứu giúp những người c̣n lại ở Việt Nam.”
Ông Triết Nguyễn, 70 tuổi, từ tiểu bang Alabama về Little Saigon xem phim cũng không giấu được sự xúc động:
“Xem xong cuốn phim vừa chiếu, quan trọng nhất là tôi không cầm được nước mắt. Cái cảm xúc đầu tiên của tôi là tôi bị mất tất cả. Tôi là người di tản từ miền Trung vào và bài hát mà Trịnh Công Sơn viết “người chết hai lần, thịt da nát tan.” Điều đó là điều tôi thấy rất rơ ràng. Mẹ chết, mẹ ngồi dựa vào gốc cây, con xé áo quấn trên đầu lạy 3 lạy rồi ra đi. Những điều đó tôi đă trải qua. Ngày hôm nay xem lại cuốn phim tôi thấy ông đại sứ Martin quả là một người nhân bản. Tôi xin cám ơn ông hết lời.”
Bà Ngân Nguyễn, cư dân Little Saigon, một trong những người lên chiếc trực thăng cuối cùng để di tản khỏi Sài G̣n từ ṭa nhà DAO. RFA PHOTO/Ngọc Lan.
Cô Nhă Lan, một kỹ sư đang làm việc tại hăng Boeing, bày tỏ cảm nghĩ:
“Nó chỉ là một phim tài liệu nhưng thực sự phim tài liệu này đă giúp cho rất nhiều người, ngay cả chính Nhă Lan. V́ ngày 30 tháng 4, Nhă Lan c̣n ở tuổi thiếu niên nên cũng không rơ lư do tại sao mà miền Nam của ḿnh mất trong tay của miền Bắc. Thực sự một tiếng rưỡi phim này, là phim tài liệu nó không có sự hư cấu, qua một tiếng rưỡi phim này chúng ta thấy chúng ta mất miền Nam nhưng từ xưa đến giờ, chính Nhă Lan cũng có câu hỏi tại sao Hoa Kỳ lại bỏ rơi miền Nam Việt Nam và một tiếng rưỡi phim này đă trả lời phần nào tại sao.”
Là một trong những người có mặt trên chuyến trực thăng cuối cùng rời khỏi Sài G̣n từ ṭa nhà DAO, bà Ngân Nguyễn, khán giả xem đang sống tại thành phố Garden Grove nhớ lại:
“Khi chúng tôi lên chiếc trực thăng cuối cùng ở ṭa nhà DAO th́ chúng tôi cứ tưởng nó bay thẳng ra ngoài mẫu hạm, nhưng không, nó vào Tân Sơn Nhất, từ đó họ mới đổi lên chiếc trực thăng lớn hơn để chở người ra ngoài chiếc mẫu hạm Midway. Đêm 29 pháo kích đă làm tan nát phi trường rồi. Khi chúng tôi lên được được chiếc mẫu hạm Midway th́ cũng đă gần sáng và mới thấy những chiếc trực thăng của phi công Việt Nam ḿnh đáp trên những chiếc mẫu hạm đó. Và chiếc nào đáp xong th́ họ cứ xô xuống biển, y như quư vị thấy trong phim.
Sáng hôm sau chúng tôi được đưa ra ngoài khơi quốc tế để lên những chiếc tàu hàng dân sự của Hoa Kỳ, chuyển hết từ 3.000 đến 5.000 người Việt Nam ḿnh từ chiếc Midway ra hết bên ngoài. Rồi từ đó chúng tôi đi 11 ngày cho tới Guam.
Điều đầu tiên tôi muốn nói là cảm ơn Tổng Thống Ford đă ra lệnh cuộc di tản này. Tôi xin được cám ơn cả ông đại sứ Graham Martin. Cám ơn nhân dân Mỹ. Cám ơn nước Mỹ đă cưu mang chúng ta.”
Xin mượn lời của ông Lê Tất Giao, 78 tuổi, cư dân Garden Grove, từng là cựu Đại Úy Y sĩ làm việc ở Tổng Y viện Duy Tân Đà Nẵng trước 1975, thay cho lời kết:
“Xem cuốn phim này tôi rất buồn nhiều khi tôi muốn đứng lên đi về sớm, không muốn xem nhưng mà tôi cố ở lại để xem cho hết cuốn phim. Tôi buồn cho cảnh tang thương của xứ sở nhưng mà tôi rất kính phục ông đại sứ Martin, người Mỹ đă có tấm ḷng đại lượng, nhân ái, đă cứu giúp những người Việt Nam muốn trốn khỏi cộng sản trong giờ phút cuối cùng với sức ông có thể làm được. Tôi kính phục ông lắm. Và chứng tỏ tinh thần người Mỹ dù sao cũng có những người tốt để cứu những người muốn thoát khỏi nạn cộng sản để đi t́m tự do.”