Trung Quốc dường như đang vỡ mộng về việc xuất khẩu công nghệ đường sắt cao tốc. Tham vọng “Một vành đai, một con đường” của Trung Quốc theo các chuyên gia hiện đang gặp các trở ngại cực lớn. Tham vọng mà Trung Quốc muốn thực hiện trên khắp các quốc gia khắp các châu lục khó ḷng đạt được.
Một triển lăm tàu cao tốc của Trung Quốc (Ảnh: AFP)
Nhiều thỏa thuận bị hủy
“Không có trường hợp nào cho thấy Trung Quốc xuất khẩu đường sắt cao tốc được xem là rất thành công. T́nh h́nh rất không thuận lợi”, Thời báo Hoa nam Buổi sáng ngày 2/4 dẫn lời phát ngôn viên Dou Xin của công ty CRRC Qingdao Sifang, cho biết.
Sifang là một trong những hăng chế tạo đầu máy lớn nhất Trung Quốc đă lên kế hoạch xây dựng một đoàn tàu cao tốc cho một dự án đường sắt ở Mexico. Nhưng kế hoạch đă thất bại sau khi Mexico hủy bỏ dự án đường sắt dài 210km hồi năm 2015 do cắt giảm ngân sách.
“Trở ngại lớn nhất đối với các quốc gia đă kư thỏa thuận với Trung Quốc là thiếu nguồn lực tài chính. Các tàu và đường sắt cao tốc rất đắt đỏ”, phát ngôn viên Dou nói. “Dù công nghệ của Trung Quốc có giá cạnh tranh hơn so với các quốc gia khác như nó vẫn quá đắt đối với nhiều nước”.
Việc kư kết các thỏa thuận đường sắt cao tốc đă trở thành vấn đề được ưu tiên trong các chương tŕnh nghị sự của các nhà lănh đạo Trung Quốc khi có các chuyến thăm ra nước ngoài, nhưng nhiều trong số các thỏa thuận này thường bị tŕ hoăn do các vấn đề tài chính.
Tuyến đường sắt cao tốc nối Jakarta với Bandung tại Indonesia cũng bị ngừng hồi tháng 1 năm ngoái. Dự án liên doanh trị giá 5,1 tỷ USD chỉ nhận được giấy phép hoạt động hồi tháng trước, đưa nó tiến gần hơn một bước tới việc nối lại thi công.
Việc xây dựng tuyến đường sắt dài 150km đă bị chỉ trích tại Indonesia là quá đắt đỏ và không chú ư tới các khu vực ít phát triển hơn.
Năm ngoái, công ty XpressWest của Mỹ cũng hủy các cuộc thảo luận với hăng China Railway International của Trung Quốc để xây dựng một tuyến đường sắt cao tốc giữa Las Vegas và Los Angeles.
Yi Min, tư vấn trưởng về hợp tác với Trung Quốc tại công ty đường sắt MTR của Hong Kong, cho hay nhiều quốc gia không có nền tảng mạnh để hỗ trợ một mạng lưới đường sắt đắt đỏ. “Đối với các đường sắt cao tốc, vấn đề lớn nhất là việc bảo trợ - ai sẽ trả tiền?”, ông Yu nói.
Đất nước đông dân
Trung Quốc đă mạng lưới đường dắt dài 124.000km tính tới cuối năm ngoái, với hệ thống đường sắt cao tốc dài nhất thế giới bao phủ trên 22.000km, hăng tin Xinhua cho biết hồi tháng 2. Tổng chiều dài của mạng lưới đường sắt cao tốc sẽ tăng lên 30.000km vào năm 2020, kết nối hơn 80% các thành phố lớn nhất nước này.
Trong mùa đi lại kéo dài 40 ngày dịp năm mới âm lịch tại Trung Quốc vừa qua, 1,6 tỷ vé tàu cao tốc đă được bán ra.
Có nhiều lư do để Trung Quốc phát triển mạng lưới đường sắt cao tốc.
“Trung Quốc là quốc gia đông dân nhất thế giới và những ngày nghỉ như nghỉ tết âm lịch khiến nhu cầu đi lại rất lớn. Đó là một trong những lư do tại sao hệ thống đường sắt cao tốc phát triển nhanh tại Trung Quốc”, ông Dou nói.
Các khó khăn về địa lư trong việc xây dựng cầu và đường hầm, vốn cần thiết để giúp các hành tŕnh ngắn hơn và dễ dàng hơn để tàu cao tốc đi qua, làm gia tăng chi phí của việc xây dựng đường sắt và làm tồi tệ thêm các vấn đề tài chính.
“Trung Quốc là một đất nước rộng lớn nên chúng tôi có thể dễ dàng t́m địa điểm thích hợp để xây đường sắt”, ông Dou nói.
Khi không có đủ diện tích đất bằng phẳng, những quốc gia nhiều đồi núi như Nam Á khó xây dựng các đường sắt như vậy.
Một trong số rất ít các đường sắt cao tốc của Trung Quốc thành công ở nước ngoài là tại Thổ Nhĩ Kỳ, với tuyến đường sắt nối Ankara và Istanbul. Tại đây, các công ty Trung Quốc đă liên kết với các công ty Thổ Nhĩ Kỳ để xây dựng tuyến đường.
Therealtz © VietBF