|
Thông tin về việc Mỹ sẽ trục xuất người tị nạn Vn đă làm ảnh hưởng không nhỏ tới đời sống của người dân trong suốt thời gian qua. Tuy nhiên cho tới nay dù đă bàn bạc nhiều lần và bị người dân phản ửng nên cho tới thời điểm này quyết định trên vẫn đang bị "đóng băng". Đây thực sự không phải là vấn đề đơn gian mà Mỹ muốn là có thể làm được. Trục xuất người tỵ nạn Việt Nam là một vấn đề đang gây giao động trong cộng Việt Nam tại khắp nơi trên toàn Hoa Kỳ. T́m hiểu về thực tế của vấn đề để t́m ra một phương hướng vận động là một điều cần thiết cho tất cả mọi người quan tâm.
Vấn đề trục xuất người di dân có hồ sơ phạm pháp
Theo luật của Hoa Kỳ, những người ngoại quốc được nhập cảnh vào Hoa Kỳ mà có hồ sơ phạm pháp trước khi được vào quốc tịch th́ vẫn có thể bị trục xuất về quốc gia nguyên quán theo luật di trú. Những đối tượng di dân bị trục xuất bao gồm cả những người được nhập cảnh theo diện tỵ nạn.
Những trường hợp bị trục xuất theo luật di trú bao gồm các trường hợp như có tội h́nh sự nghiêm trọng và có thể bị tù trên 5 năm, đă bị kết án tù trên 1 năm, tối thiểu hai lần tội nhẹ (misdemeanors hay tội tiểu h́nh) nhưng có yếu tố về đạo đức (moral character) ví dụ như ăn cắp vặt, gian lận trợ cấp hay kư ngân phiếu giả, hay các tội đặc biệt theo luật di trú như đĩ điếm, mua dâm, tang trữ hay mua bán thuốc phiện, sử dụng vũ khí trái phép, v.v.. Những di dân này có thể được đưa vào ṭa án di trú để tiến hành xét xử về hồ sơ trục xuất sau khi đă thọ án và hoàn tất các h́nh phạt.
Khi những di dân này bị đưa ra ṭa án di dân để trục xuất, họ có thể xin được miễn v́ những lư do như gây khó khăn đặc biệt cho người thân hay gia đ́nh, đă có thành tích phục thiện và đóng góp cho xă hội. Những trường hợp đặc miễn này không áp dụng trong trường hợp đă bị kết tội tại ṭa án di trú hay kư giấy chấp nhận bị trục xuất.
Sau khi có lệnh bị trục xuất, chính phủ Hoa Kỳ sẽ tiến hành trục xuất những người này đến các quốc gia nguyên quán theo chương trinh trục xuất di dân phạm pháp. Hoa Kỳ hiện có hiệp ước trục xuất với hầu hết mọi quốc gia, ngoại trừ một số các quốc gia từ khối cựu Cộng Sản như Cuba, Bắc Hàn, Lào, Campuchia hay Việt Nam.
Trường hợp người Việt Nam
Người di dân Việt Nam bị rơi vào trong những trường hợp rất đặc biệt mà đă làm cho vấn đề của họ bị phức tạp hơn. Những di dân Việt Nam đến Hoa Kỳ thời gian đầu tiên sau năm 1975 phần lớn là theo các chương tŕnh tỵ nạn như thuyền nhân, tù cải tạo, con lai, đoàn tụ gia đ́nh, v.v.. Trong nhiều năm trước đây, chính phủ Việt Nam vẫn khăng khăng không nhận người Việt Nam phạm pháp bị trục xuất v́ họ muốn Hoa Kỳ phải trả tiền để hội nhập họ như Hoa Kỳ đă làm đối với các thuyền nhân Việt Nam bị hồi hương. Hoa Kỳ th́ không muốn trả tiền v́ họ không muốn mở một tiền lệ cho các quốc gia khác. Sự bế tắc này đă kéo dài cho măi đến năm 2008 khi chính phủ của hai quốc gia mới đạt được một thỏa thuận trao trả người Việt Nam bị trục xuất, Agreement on the Acceptance of the Return of Vietnamese Citizens.
Thỏa thuận trao trả những người Việt bị trục xuất
Ngay cả trong hiệp ước này, Việt Nam cũng chỉ đồng ư tiếp nhận những người Việt Nam đến Hoa kỳ sau tháng 7 năm 1995, tức là thời điểm hai nước thiết lập bang giao. Đối với những người đến trước đó, thỏa thuận có ghi rơ là Việt Nam sẽ không tiếp nhận họ. Mặc dầu thỏa thuận nói rơ như vậy, Hoa Kỳ đă từng trao trả những người đến Hoa Kỳ trước tháng 7 năm 1995, nhưng không rơ trong trường hợp nào.
Thỏa thuận này c̣n nêu rơ là thỏa thuận có thể được gia hạn mỗi 5 năm hay bị đ́nh chỉ nếu một bên thông báo cho bên kia trước 60 ngày. Do đó, chính phủ Hoa Kỳ không bị ràng buộc trên căn bản pháp lư nếu Hoa Kỳ muốn đơn phương hủy bỏ thỏa thuận này. Nhưng nếu hủy bỏ thỏa thuận này th́ không có phương cách nào khác để trục xuất những người Việt Nam phạm pháp.
Hoa Kỳ hiện đang gây áp lực với Việt Nam buộc Việt Nam phải tiếp nhận mọi thành phần có thể bị trục xuất, trước mắt là khoảng 8,500 người đă có lệnh trục xuất. V́ t́nh trạng giằng co giữa Hoa Kỳ và Việt Nam liên quan đến việc trục xuất di dân gốc Việt có hồ sơ phạm pháp, những người Việt Nam này đă bị rơi vào t́nh trạng khó khăn như ngày hôm nay.
1. V́ không có thỏa thuận trục xuất với Việt Nam, nhiều người đă bị giam giữ vô hạn định trong các trại giam di trú sau thời gian thọ án h́nh sự và trước khi được đưa ra xét xử trong ṭa án di trú. T́nh trạng này đă đưa đến nhiều vụ kiện dân quyền v́ lư do Hoa Kỳ đă giam giữ những người này quá lâu hay vô hạn định mà không có lư do chính đáng. Ṭa án Liên Bang đă can thiệp và ra lệnh thả tự do cho hầu hết những người này trong thời gian chờ đợi bị trục xuất. Trước khi có án lệ này, nhiều người đă kư giấy đồng ư bị trục xuất để thoát khỏi t́nh trạng bị giam tù vô hạn định và nghĩ rằng việc trục xuất sẽ khó xảy ra.
2. V́ vấn đề trục xuất không xảy ra đối với trường hợp người Việt Nam, nhiều người đă đồng ư nhận tội tại ṭa án h́nh sự mà không cân nhắc đến ảnh hưởng có thể bị trục xuất. Ngay cả trong ṭa án di trú, nhiều người vẫn đồng ư tự nguyện bị trục xuất thay v́ chống trả lại những cáo buộc bị trục xuất chỉ v́ nghĩ rằng họ sẽ khó bị trục xuất về Việt Nam. Nếu vấn đề trục xuất đă xảy ra sớm hơn, họ có thể có những sự cân nhắc thích ứng hơn hay hành xử khác đi.
3. V́ không bị trục xuất nhưng được thả tự do, họ đă phải bươn chải trong hoàn cảnh khó khăn như không có giấy tờ hợp pháp, cuộc sống không ổn định hay chấp nhận cuộc sống khó khăn hơn v́ hoàn cảnh riêng của ḿnh. Đây là một cái giá phải trả có nhiều khi khó khăn hơn cả những h́nh phạt hay thọ án v́ sai phạm của họ. Tuy nhiên nhiều người đă thành công để gây dựng lại cuộc sống như có gia đ́nh con cái, làm ăn lương thiện và đóng thuế, gây dựng cơ sở thương mại hay đóng góp vào nhiều lợi ích xă hội.
Sự cân nhắc đặc biệt cho trường hợp người tỵ nạn Việt Nam
Trong hoàn cảnh chính trị hiện nay, đ̣i hỏi một sự nhân nhượng cho những người di dân có hồ sơ phạm pháp là một việc rất khó khăn. Tuy nhiên trường hợp người tỵ nạn Việt Nam cần có một sự cứu xét đặc biệt v́ hoàn cảnh riêng khá hi hữu của họ.
1. Nếu Việt Nam không tiếp tục chính sách nghi ngờ và kỳ thị đối với thành phần này th́ vấn đề không kéo dài tới ngày hôm nay. Đây không phải là lỗi của những người tỵ nạn này.
2. Nếu việc trục xuất được thực hiện sớm hơn như đối với các quốc gia khác th́ nhiều người tỵ nạn Việt Nam đă không rơi vào t́nh trạng như ngày hôm nay v́ họ có thể đă có những hành xử khác hơn cho chính họ cũng như nhiều khác, ví dụ như chống lại các cáo buộc h́nh sự hay trục xuất trong ṭa án di trú để trường hợp của họ được xét xử một cách công b́nh hơn.
3. V́ t́nh trạng kéo dài đến ngày hôm nay, xă hội cần xét lại các hệ lụy khác như gia đ́nh, con cái, các đóng góp trong xă hội hay kinh tế. Nếu thủ tục trục xuất được thực hiện sớm hơn, những người này có thể đă chấp nhận vấn đề một cách dễ dàng hơn mà không có nhiều hệ lụy khác gây ra bởi yếu tố thời gian.
4. V́ vấn đề đ́nh trệ trong thủ tục trục xuất mà không phải lỗi của những người tỵ nạn Việt Nam này, họ đă trả giá rất đắc không những cho sai phạm của họ lúc c̣n non trẻ, mà suốt trong thời gian dài sau đó. Bây giờ những h́nh phạt này đối với họ c̣n gây tác hại lớn đến cả gia đ́nh và con cái của họ, những công dân Mỹ và hoàn toàn vô tội trong thảm trạng này.
Đề nghị giải pháp
Trong trường hợp nan giải đối với những người tỵ nạn Việt Nam, có một số giải pháp mà các thành phần liên hệ có thể cứu xét như sau.
1. Hủy bỏ lệnh trục xuất đối với thành phần người tỵ nạn Việt Nam theo tinh thần của thỏa ước năm 2008 v́ sự tŕ hoăn không phải lỗi của họ và họ đă trả giá quá đắc cho những sai phạm của họ và qua thời gian đă chứng tỏ họ là những người công dân tốt và đóng góp nhiều cho xă hội.
2. Cho phép ṭa án di trú mở lại hồ sơ hay cứu xét lại hồ sơ trục xuất của những người liên hệ. Trong trường hợp này, ṭa án có thể cứu xét những yếu tố như liên hệ với Việt Nam hay Hoa Kỳ, cuộc sống hoàn thiện hay đóng góp vào xă hội, hay hệ lụy đối với gia đ́nh hay thân nhân trực hệ nếu người thân bị trục xuất về Việt Nam.
Kết luận
Việc t́m ra một giải pháp thỏa đáng đối với vấn đề trục xuất những người tỵ nạn Việt là một việc làm chính đáng v́ những người này đă trả giá và đền tội cho những sai phạm của họ mà phần lớn xảy ra lúc c̣n non trẻ hay mới đến Hoa Kỳ, sau đó tiếp tục trả giá cho cùng sai phạm đó trong cuộc sống của họ và giờ đây trục xuất họ về Việt Nam th́ án phạt đó tương tự như án tù chung thân cho cùng sai phạm đó. Giờ đây, án phạt đó c̣n liên hệ đến vợ chồng, con cái hay những người thân khác mà hoàn toàn vô tội và không liên hệ ǵ đến những sai phạm đó. Vấn đề nan giải này đă không xảy ra nếu Việt Nam không tiếp tục quan điểm nghi kỵ hay thù hận đối với những người di dân Việt Nam này mà vẫn c̣n tiếp tục đến ngày nay. Hoa Kỳ có nhiều lư do chính đáng để cứu xét đặc biệt cho thành phần di dân tỵ nạn này.
|
|
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
