Tha phương cầu thực

7/1/19

Chính phủ Mỹ liệt vài chục ngàn người tị nạn Nam Mỹ đang cắm trại gần biên giới Mễ-Mỹ, để tìm mọi cách vào lọt lãnh thổ Mỹ, là những người tị nạn kinh tế, mà Mỹ không đủ sức cưu mang một số lượng quá đông.

Vệ binh Mễ ngăn chặn người tị nạn (Getty Images)
Tổng Thống Trump có sáng kiến là di dời khu trại tị nạn đó sâu xuống 1,000 dặm đường về hướng Nam, để người tị nạn sống tạm trên lãnh thổ Guatemala, chứ không để họ trên lãnh thổ Mễ, nơi họ có thuận lợi, tìm cách chui qua biên giới Mễ-Mỹ vào lãnh thổ Mỹ.

Dĩ nhiên trái độn mới tạo ra -dầy bằng nguyên cả chiều dài của nước Mễ- là một trở ngại khó vượt hơn giải trường thành Trump đang xây trên biên giới Mỹ-Mễ.

Nhưng 'bụng đói, đầu gối phải bò' anh Aguilar -sinh quán Guademala, tìm cách vay mượn được $2,600 để đưa trước làm tiền cọc cho người thầu việc đưa người vào Mỹ, để nhà thầu bỏ tên 3 người trong gia đình anh vào danh sách được 'tổ chức' nhận bảo trợ cho đến lúc, Aguilar và vợ, con vào đến khu tạm trú tại vùng Nam Texas.
Tuần trước vợ chồng anh và một bé gái 3 tuổi, con anh, khăn gói lên đường; họ được đưa đến trạm biên giới Guatemala-Mễ, và vấp vào trở ngại thứ nhất: Mễ tăng cường lực lượng biên phòng theo thỏa thuận ký ngày mùng 7 tháng Sáu 2019 với Mỹ. Thỏa ước đòi Mễ bố trí 6,000 vệ binh trên biên giới với Guatemala; mặc dù chưa đạt được con số đó, nhưng việc kiểm soát cũng đã nghiêm ngặt hơn.

Anh Alberto Aguilar, 27 tuổi, bảo vợ, "Không biết đây là một cuộc hành quân ngắn hạn hay họ sẽ đồn trú lâu dài trên biên giới." Vợ chồng anh ngồi chờ chiếc xe van của tổ chức đến đón để tạm đưa gia đình anh trở về nhà; 'tổ chức' bảo anh, "kiên nhẫn chờ vài ngày thôi; chỉ cần vệ binh Mễ rút lui không bố trí trên những trục lộ từ Nam lên Bắc (lên biên giới Mỹ) là chúng ta lại khởi hành.
Nhưng vệ binh Mễ không rút quân, thỏa ước ngày 7 tháng Sáu do Tổng Thống Mễ Andrés Manuel López Obrador ký với Mỹ để làm dịu cơn giận của Tổng Thống Mỹ Donald Trump; ông Trump giận đến mức đòi đóng thuế 25% trên mọi mặt hàng ngày ngày Mễ đưa vào Mỹ.
Hôm thứ Năm 6/20/2019, vào lúc tổng thống Trump khen tổng thống Obrador, "Giỏi, số người tị nạn giảm xuống đáng kể," thì chị Mary -công dân Mễ- bán hàng trong chợ Ciudad Hidalgo trách những anh vệ binh Mễ đến tăng cường việc ngăn cấm người tị nạn, khiến người Guatemala không dám vượt sông Suchiate sang Mễ giúp chợ đông đúc, và giúp chị có nhiều người mua hàng.

Hai bên bờ sông là hai quốc gia, Mễ và Guatamala. (Getty Images)
Chị Silvia Avaja, 30 tuổi, chủ một tiệm chạp phô nhỏ tại Guatemala, bên kia sông Suchiate, nói vài tuần một lần chị sang bên này sông để bổ hàng -nửa chục chai xà bông, vài chục gói thuốc lá, đem về Guatemala bán.
Ciudad Hidalgo là thị trấn thương mại nho nhỏ nằm trên bờ sông Suchiate, dân địa phương sống bằng cách bán xỉ cho bạn hàng Guatemala qua sông bằng bè, chứ không qua bằng cầu, để tránh việc phải trả tiền thuế cho vài trăm bạc hàng họ mua đi, bán lại.
Một công dân Nicaragua nữa -anh Jonathan, 28 tuổi, cũng đang sống bất an trên quê hương anh, vì bị công an truy lùng về tội năm ngoái tham dự một cuộc biểu tình chống chính phủ; anh trốn sang Costa Rica, tránh được lực lượng công an Nicaragua, nhưng lại phải đối đầu với du đãng địa phương, anh trôi dạt đến Guatemala, rồi khựng lại trên biên giới Mễ, trước khi được một nhà thầu di dân hướng dẫn vượt biên giới, vào thị trần Frontera Comalapa, 25 dậm sâu vào lãnh thổ Mễ.
Con đường tị nạn của Jonathan không ngừng tại đó, anh muốn đến Mỹ, quê hương của tự do để tiếp tục con đường học đạo. Nhưng các nhà thầu hướng dẫn người Trung và Nam Mỹ vào lãnh thổ Hoa Kỳ lắc đầu bảo anh, "vô phương; xin tị nạn tại Mễ đi thôi."
Trên mọi con đường từ Mễ vào Mỹ, trạm kiểm soát mọc lên nhiều và nhanh như nấm; chính phủ Mễ chấp nhận cái giá tạo nút chặn di dân Nam Mỹ, để duy trì con đường đưa hàng vào Mỹ, nuôi sống người Mễ -cả công nhân, lẫn nông dân Mễ.
Nhà thầu đưa người vào Mỹ đã trả lại anh Aguilar số tiền cọc đặt trước cho chuyến Mỹ du, nhưng mẻ mất $100 mỹ kim -đặt cọc $2,600, lấy lại $2,500. Người hướng dẫn anh Jonathan vào thiên đường tu hành cũng bảo anh, "tu ở nhà thờ Mễ hay nhà thờ Mỹ, rồi cũng lên thiên đường như nhau thôi; ở lại đây mà tu cho xong.
Tổng Thống Mễ López Obrador chỉ có 45 ngày để chứng minh khả năng của Mễ giúp Mỹ giải quyết c ảnh khó coi - người tị nạn bao vây Hoa Kỳ; ông cung cấp 6,000 vệ binh, Mỹ cung cấp quân xa, súng ống, và cả lương bổng nữa cho đạo quân nho nhỏ mà vô cùng kiến hiệu, thực công tác chặn đứng làn sóng người tị nạn.
Ông phụ tá ngoại trưởng Mễ Maximiliano Reyes Zúđiga khoe là Mễ mới chỉ dàn ra 40% quân số 6,000 vệ binh mà đã đạt được 95% kết quả mong muốn.

Công gì mà Zúđiga kể lể, công đầu là của Trump, nếu ông không dọa đóng cửa biên giới cấm hàng Mễ vào Mỹ, thì làm gì có việc tổng thống Obrador của Mễ vội vàng thỏa mãn nhu cầu của Mỹ -khóa đường vào Mỹ- nhanh đến như vậy.
Chỉ sử dụng võ tariff (thuế nhập cảng) thôi mà Trump còn bắt được cả ông Xí, tổng thống Tầu sang thăm cậu Kim Jong-un, khuyên nhủ cậu là nên thân thiện với Trump đi vì sang năm ổng sẽ tái đắc cử, và sẽ ngồi 4ever (mãi mãi) trong Bạch Cung như Xí đang ngự trị ngàn năm tại Bắc Kinh.
Người di dân Nam Mỹ muốn vào Mỹ tị nạn cần mua xà phòng Ca Đum tắm rửa ngày 4 lần cho da trắng, thịt thơm như người Âu Châu họa may tổng thống mới tái xét.
Ổng không thích người da mầu, sinh sống tại những 'shithole countries'.

Nguyễn Đạt Thịnh