Donald Trump và Erdogan dọn cỗ cho Vladimir Putin, Paris khẩn cấp đối phó với khủng bố,

10/17/19

RFI

Trump, Erdogan dọn cỗ

Tình hình nóng bỏng tại miền bắc Syria, hệ quả của quyết định bị xem là « sai lầm chiến lược » của Donald Trump vẫn là chủ đề quốc tế lớn. Lợi dụng Mỹ rút quân, Thổ Nhĩ Kỳ đưa quân vào miền bắc Syria. Cả hai hành động này đều thiếu chín chắn.

Le Monde tỏ ra nghiêm khắc với tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ và thất vọng về Donald Trump: « Bị cô lập trên trường quốc tế, Ankara dường như chọn con đường đưa cả nước vào đổ vỡ với hệ quả kinh tế không thể phục hồi ». « Donald Trump đổi giọng, trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ nhưng vẫn khẳng định rút quân ». Không tốn mực cho xung khắc Mỹ - Thổ Nhĩ Kỳ, nhật báo La Croix và Le Figaro lo lắng cho an ninh nước Pháp trước nguy cơ khủng bố Daech hồi sinh. « Nước Pháp bắt buộc phải xem lại các căn cứ ở Syria sau khi Mỹ rút đi », tựa của nhật báo Công giáo.

Nguy cơ khủng bố hành động tại lãnh thổ Pháp đã được thủ tướng xác nhận với Quốc Hội trong khi ngoại trưởng Pháp bay sang Trung Đông tham khảo với Irak. Les Echos một mặt lên án Donald Trump bỏ rơi đồng minh, một mặt lo ngại cho quân đội Pháp không kịp chuẩn bị đối phó với tình huống bất ngờ, không bảo vệ được đồng minh người Kurdistan ở Syria và rủi ro nằm trong tầm hỏa lực của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ.

Nhật báo thiên hữu Le Figaro cũng không giấu bất bình về chính sách tiền hậu bất nhất của chủ nhân Nhà Trắng: Bị đảng Cộng Hòa công kích, Donald Trump vội trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ. Về địa chiến lược, hành động thiếu suy nghĩ của hai nhà lãnh đạo thích phô trương này đã tạo cơ hội tốt cho Nga củng cố thế thượng phong.

Ngư ông Vladimir Putin

Le Figaro, trong bài Matxcơva trở thành tâm điểm của bàn cờ Thổ Nhĩ Kỳ - Syria khẳng định : "trong khi Donald Trump đe dọa Erdogan, ngư ông trong cuộc đấu nghêu sò này là Vladimir Putin".

Không đầy một tuần lễ sau khi Ankara mở chiến dịch tấn công lực lượng FDS ở Syria, nước Nga của Putin là phe hưởng lợi. Hình ảnh mang tính biểu tượng hôm thứ Ba là một phóng viên Nga đến tận Mabij để thu hình một căn cứ Mỹ bị bỏ trống sau khi Donald Trump ra lệnh rút quân.

Năm năm sau khi đưa quân vào Syria hỗ trợ cho quân đội Damas, đang bị thất thế, nới vòng vây, Matxcơva vừa ghi dấu một chiến thắng mới : "Củng cố vị thế của đồng minh Bachar al Assad và gia tăng ảnh hưởng của Nga tại Trung Đông".

Chiến lược này của Putin không phải là không có rủi ro. Putin đã nhiều lần, và mới đây đã cảnh báo nguy cơ khủng bố hồi sinh nếu hàng ngàn chiến binh Daech trốn khỏi nhà tù. Nga cũng lo ngại xảy ra xung đột trực tiếp giữa quân đội Syria và Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, xác xuất chiến tranh rất thấp bởi vì Ankara dường như không có ý định chiếm đất. Dù vậy, theo Le Figaro, các chuyên gia Nga như Alexei Malachenko không loại trừ kịch bản « đụng độ lớn » và trong kịch bản này, thái độ của quân Nga ra sao ?

Có lẽ Matxcơva cũng đã trù liệu tình huống xấu nhất cho nên đặc sứ của tổng thống Putin về hồ sơ Syria, Alexander Lavrentiev cho biết « quân cảnh của Nga sẽ tuần tra chung dọc theo đường tiếp cận giữa hai quân đội Syria và Thổ Nhĩ Kỳ". Nói cách khác, thông điệp của Kremlin là đóng vai « trung gian mang lại hoà bình » không bỏ rơi người Kurdistan như Donald Trump. Một hành động cụ thể của Nga là tổ chức cho đại diện của FDS và Damas gặp nhau tại căn cứ quân sự Hmeimim hồi tuần trước, sau khi Donald Trump ra lệnh triệt thoái quân Mỹ. Matxcơva cũng xác nhận là vào ngày 29/10 này sẽ diễn ra cuộc họp đầu tiên của « hội đồng Hiến Pháp », bước đầu để thúc đẩy tiến trình hòa giải chính trị tại Syria.

Cũng về hồ sơ này, Libération nhìn khác các đồng nghiệp. Nhật báo thiên tả dành cho nhà phân tích Baram Balci một bài phỏng vấn. Vị giáo sư chính trị, chuyên gia về Thổ Nhĩ Kỳ ở đại học Grenoble đưa ra hai nhận định : "Thứ nhất, tổng thống Ergogan đạt được mục tiêu là thách thức Mỹ và đánh người Kurdistan mà lẽ ra là do Mỹ che chở. Thứ hai, Erdogan chứng minh châu Âu bất lực bảo vệ đồng minh trong cuộc chiến chống Daech".

Tại sao Tây phương lép vế ? Câu trả lời của giáo sư Baram Balci là « tại vì Tây phương tính lầm ngay từ đầu. Kéo người Kurdistan làm đồng minh quân sự » chống khủng bố mà không xem họ là « đồng minh chính trị ». Cuối cùng, Bachar Al Assad thủ lợi.


Tú Anh
RFI