Đại sứ William Taylor điều trần, xác nhận điều kiện “có qua có lại” với Ukraine

10/22/19

(Washington Post) – Quyền Đại sứ Mỹ tại Ukraine William Bill Taylor vào hôm thứ Ba đã có phiên điều trần kín trước các ủy ban Hạ viện đang điều tra luận tội Tổng thống Donald Trump.

Photo by Carlos Jasso/Reuters
Taylor được xem là nhân chứng quan trọng. Trong một loạt tin nhắn, quyền Đại sứ bày tỏ mối quan ngại với các đồng nghiệp ngoại giao Gordon Sondland và Kurt Volker về việc rút lại viện trợ quân sự cho Ukraine vì lợi ích chính trị cá nhân. Trong ba viên chức ngoại giao này, Taylor dường như là người bị báo động nhiều nhất về khả năng “có qua có lại”có lợi cho chiến dịch vận động tái tranh cử của Tổng thống Trump. Câu hỏi đặt ra trước phiên điều trần là liệu quyền Đại sứ tại Ukraine biết bao nhiêu?

Phần mở đầu được chuẩn bị sẵn cho thấy ông ấy có vẻ biết nhiều. Cho dù trong một số trường hợp, Taylor không phải là nhân chứng trực tiếp, nhưng ông giúp phác hoạ miếng ghép hình mà người khác sẽ có thể ráp vào.

Sau đây là những điểm nổi bật:

1. Taylor tin “có qua có lại” xảy ra đối với viện trợ quân sự.

Taylor vào ngày 1 tháng 9 đã nhắn tin về hàng trăm triệu Mỹ kim viện trợ quân sự bị giữ lại. “Có phải chúng ta bây giờ nói rằng, hỗ trợ an ninh và hội đàm tại Toà Bạch Ốc được đưa ra làm điều kiện của cho các cuộc điều tra?” Trong tin nhắn ngày 9 tháng 9, quyền Đại sứ bày tỏ quan ngại: “Thật điên rồ khi rút lại hỗ trợ an ninh để giúp một chiến dịch chính trị.”

Trong phần mở đầu, Taylor vẫn tin giữ niềm tin vào điều này. “Tôi tin vào lúc đó, và bây giờ tôi vẫn còn tin như vậy,” ông nói.

2. Không chỉ có một

Một trong những câu hỏi đặt ra là liệu Trump có nhận được đòn bẩy từ a/rút lại hàng trăm triệu viện trợ quân sự, hay b/rút lại hội đàm ở Phòng Bầu dục mà tân Tổng thống Volodymyr Zelensky rất muốn có.

Theo Taylor, cả hai!

“Cho đến giữa tháng 7, tôi thấy rõ cuộc hội đàm mà Tổng thống Zelensky mong muốn được đem ra làm điều kiện đối với những cuộc điều tra công ty Burisma” đã mướn con trai ông Biden vào hội đồng quản trị, và “điều tra cáo buộc Ukraine can thiệp vào bầu cử 2016,” Taylor nói.

Viện trợ quân sự cũng bị giữ lại vào lúc đó, nhưng Taylor bảo, phải mất thời gian lâu hơn ông mới đưa ra kết luận tương tự. “Tôi vẫn chưa nhận ra việc hỗ trợ an ninh có thể liên quan đến ‘điều tra’,” quyền Đại sứ nói. Ông miêu tả, mọi việc đứng yên cho đến cuối tháng 8 khi việc rút lại viện trợ quân sự lần đầu tiên được tường trình, và suy nghĩ của ông “sớm thay đổi.”

3. Gordon Sondland đã chuyển thông điệp “có qua có lại” cho Ukraine.

Có lẽ Taylor cung cấp cho các nhà điều tra Quốc hội bằng chứng thuyết phục nhất về việc, “có qua có lại” không chỉ tồn tại mà còn được truyền đạt rõ ràng, dứt khoát tới Ukraine.

Taylor khai, ông được cố vấn Hội đồng An ninh Quốc gia Tim Morrison cho hay, Đại sứ Mỹ tại EU Sondland trực triếp nói chuyện “có qua có lại” với cố vấn hàng đầu của Zelensky là Andriy Yermak.

“Trong cùng cuộc điện đàm với Morrison, ông ấy nhắc lại trao đổi giữa Đại sứ Sondland với ông Yermak khi họ gặp nhau ở Warsaw,” Taylor nói. “Đại sứ Sondland bảo ông Yermak rằng, tiền hỗ trợ an ninh sẽ không đến tay cho đến khi nào Tổng thống Zelensky cam kết sẽ theo đuổi cuộc điều tra Burisma.”

Taylor cũng cho hay, Sondland sau đó đã nói với ông, cả cuộc hội đàm và viện trợ quân sự đều phụ thuộc vào các cuộc điều tra của Ukraine.

“Đại sứ Sondland cũng nói với tôi rằng, ông ấy bây giờ nhận ra đã phạm sai lầm khi trước đó bảo các viên chức Ukraine rằng, một cuộc gặp gỡ ở Toà Bạch Ốc phụ thuộc vào việc công khai thông báo các cuộc điều tra. Trên thực tế, Đại sứ Sondland nói, ‘mọi thứ đều phụ thuộc vào thông báo như vậy, kể cả viện hỗ trợ an ninh,” Taylor nói. “Ông ấy nói, Tổng thống Trump muốn Tổng thống Zelensky công khai, đưa ra tuyên bố công khai về việc chỉ thị tiến hành những cuộc điều tra như vậy.”

Tạm Quyền Đổng lý Toà Bạch Ốc Mick Mulvaney vào tuần trước xác nhận chuyện “có qua có lại.” Mulvaney bảo rằng, viện trợ quân sự bị giữ lại một phần là vì Ukraine từ chối điều tra lý thuyết âm mưu cho rằng, Ukraine can thiệp bầu cử 2016 nhằm có lợi cho bà Hillary Clinton, và Trump thích lý thuyết này. Quyền Đổng lý sau đó tìm cách chữa cháy bằng cách lý giải, Tổng thống chẳng qua quan tâm đến tham nhũng rộng lớn hơn.

4. Sondland có thể phải giải thích thêm

Dân chủ trong Uỷ ban Tình báo Hạ viện đang tính chuyện sẽ gọi Sondland quay trở lại điều trần, rõ ràng họ tin rằng ông ta không trung thực.

Trong phiên điều trần vào tuần trước, Sondland không thể xác nhận chuyện có qua có lại. Nhưng Taylor cho rằng, ông ta liên quan trực tiếp đến việc truyền đạt. Theo Đại sứ tại Ukraine, Sondland tìm cách giữ thể diện về việc này. “Đại sứ Sondland cho hay, ông ấy có nói chuyện với Tổng thống Zelensky và ông Yermak, và bảo họ, mặc dù đây không phải là có qua có lại, nhưng nếu Tổng thống Zelensky không công khai rõ ràng, thì chúng ta sẽ rơi vào tình trạng bế tắc,” Taylor nói về cuộc điện đàm với Sondland vào ngày 8 tháng 9. “Tôi hiểu ‘tình trạng bế tắc’ có nghĩa là, Ukraine sẽ không nhận được hỗ trợ quân sự mà họ đang rất cần.”

Sondland vào tuần trước cũng khai, “Tôi không nhớ có bàn với bất cứ viên chức Ngoại giao hay Toà Bạch Ốc nào về cựu Phó Tổng thống Biden hay con trai ông ta, tôi cũng không nhớ có tham gia vào bất cứ nỗ lực khích lệ một cuộc điều tra cha con Biden.”

Nhưng Taylor lại cho các nhà lập pháp hay, Sondland chuyển yêu cầu trực tiếp liên quan đến Biden cho Ukraine.

Hương Giang (Theo Washington Post)