11/13/19
WASHINGTON (AP) — Sự khởi đầu các phiên điều trần công khai diễn ra tại Quốc hội đánh dấu lần đầu tiên, công chúng Mỹ có thể xem và lắng nghe trực tiếp từ các nhân chứng – những người có lời khai hiện đang là trung tâm của cuộc điều tra luận tội của Dân chủ.
AP Photo
Phiên điều trần kéo dài 7 tiếng đồng hồ, bị ngắt quăng bởi những màn căi vă giữa các nhà lập pháp hai bên, nhưng cũng có những giây phút đáng nhớ.
Dưới đây là những điểm quan trọng trong phiên vào hôm thứ Tư với hai nhân chứng công khai lần đầu: George Kent và William Taylor.
Trump thúc đẩy điều tra Biden
Những phiên điều trần như vậy có thể được theo kịch bản, nhưng vào hôm nay, ngay từ đầu đă gây sửng sốt.
Quyền Đại sứ Mỹ tại Ukraine, William Taylor lần đầu tiên tiết lộ nhân viên của ông nghe được Tổng thống nói trên điện thoại với một nhân viên ngoại giao khác về các cuộc điều tra.
Theo lời khai của Taylor, một số nhân viên của ông đi ăn cùng với Đại sứ Mỹ tại EU Gordon Sondland vào ngày sau khi cuộc điện đàm giữa Tổng thống Donald Trump và tân Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky vào ngày 25 tháng 7. Sondland dùng điện thoại di động gọi cho ông Trump từ nhà hàng, và những người đi cùng có thể nghe được Tổng thống trên điện thoại hỏi về “những cuộc điều tra.” Taylor nghĩ, đó là những cuộc điều tra bố con Bidens và công ty năng lượng Burisma Holdings đă mướn Hunter Biden làm Giám đốc vào năm 2014.
Sondland nói với Tổng thống rằng, Ukraine đă sẵn sàng, và sau cuộc điện thoại, một trong những nhân viên của Taylor đă hỏi Đại sứ EU, ông Trump nghĩ ǵ về Ukraine. “Đại sứ Sondland đáp, Tổng thống Trump quan tâm đến cuộc điều tra Biden nhiều hơn, cuộc điều tra mà Giuliani đang thúc đẩy,” Taylor nói trong phần mở đầu.
“Tôi hiểu là, ông ta quan tâm đến việc đó nhiều hơn là về Ukraine, có phải không?” Chủ tịch Uỷ ban T́nh báo Hạ viện, người chủ tŕ phiên điều trần, Adam Schiff hỏi.
“Thưa ông, đúng như vậy!” Taylor trả lời.
Đại sứ cho hay, ông chỉ được biết về cuộc điện đàm giữa Sondland và Trump vào hôm thứ Sáu tuần trước, ông chưa biết khi ra điều trần kín trước các nhà điều tra luận tội.
Mua chuộc hối lộ hay Trao đổi có qua có lại?
Cuộc điều tra luận tội ở nhiều khía cạnh khác nhau là về kiểm soát lời khai. Vào hôm thứ Tư, Dân chủ dường như bắt đầu xoay trục, đóng khung những hành động của Trump vào hành vi “mua chuộc” và “tống tiền” hơn là nhấn mạnh vào “có qua có lại.”
Adam Schiff đưa quan điểm “mua chuộc” vào tranh căi khi chỉ trích quyền Đổng lư Toà Bạch Ốc Mick Mulvaney đă bảo những người đang quan ngại về yêu cầu của Trump đối với Ukraine nên “chấp nhận và vượt qua,” cũng như việc Mulvaney thừa nhận có ảnh hưởng chính trị trong tất cả những chính sách đối ngoại.
“Nếu chúng ta xác định được Tổng thống Hoa Kỳ lạm quyền … hay nếu ông ta ra điều kiện, ép buộc, tống tiền hay mua chuộc một đồng minh để họ thực hiện những cuộc điều tra có lợi cho chiến dịch tái tranh cử của ông ta, và làm như vậy bằng cách giữ lại những hành động chính thức – như hội đàm ở Toà Bạch Ốc hay hàng trăm triệu Mỹ kim viện trợ quân sự cần thiết – th́ phải chăng, chúng ta đơn giản chỉ chấp nhận và bỏ qua?” ông Schiff tuyên bố trong phần mở đầu.
Luật sư của Dân chủ, ông Daniel Goldman cũng nói về khả năng “tống tiền và mua chuộc,” cho thấy sự thay đổi trong ngôn từ, có thể được xem là quan điểm sắp tới của Dân chủ.
Ngôn ngữ cao quư
Uy tín của các nhân chứng là một phần chức năng trong tiểu sử của họ, và Dân chủ đă chọn Taylor và Kent v́ điều này.
Một là cựu chiến binh chiến tranh Việt Nam, tốt nghiệp đại học quân sự hàng đầu West Point, người kia là viên chức sự nghiệp ngoại giao, người có gia đ́nh phục vụ cho quốc gia qua nhiều thế hệ. Cả hai gật đầu trước khoảnh khắc lịch sử với ngôn ngữ cao quư và cá nhân.
Những câu chữ của họ lột tả tính quan trọng, nghiêm túc của thủ tục, thậm chí ngay cả khi Cộng hoà t́m cách giảm tối thiểu chúng, và cố t́nh đưa ra dẫn chứng như phục vụ các vị tổng thống lưỡng đảng nhằm ngăn chặn Cộng hoà tấn công họ. Nhưng điều này cũng không ngăn được Dân biểu Devin Nunes – lănh đạo Cộng hoà trong Uỷ ban T́nh báo Hạ viện – chế giễu các nhân chứng nằm trong chiến dịch bôi nhọ, “hội đồng cơ mật” trong cơ quan dân sự.
Taylor bắt đầu phần mở đầu với một bài thơ ca ngợi cảm giác của người Mỹ như thế nào trong những khoảnh khắc tốt nhất về quốc gia ḿnh: “ít lo ngại về ngôn ngữ chúng ta nói, về tôn giáo chúng ta thực hành, ông bà cha mẹ chúng ta từ đâu đến, mà lo về xây dựng một quốc gia mới.”
Về phần ḿnh, ông Kent nhắc đến tên và thậm chí cả biệt danh của những nhân chứng luận tội – những người được sinh ra ở nước ngoài, giống như chính sách an ninh quốc gia của thế kỷ 20: Henry Kissinger và Zbigniew Brzezinski, cả hai đều là người nhập cư.
“Masha, Alex, và Fiona đều được sinh ra ở nước ngoài trước khi gia đ́nh học hay cá nhân họ di cư đến Hoa Kỳ. Tất cả họ chọn lựa nghề nghiệp phục vụ Mỹ, giúp định h́nh chính sách an ninh quốc gia, cụ thể đối với Nga. Và chúng ta, an ninh quốc gia chúng ta đều tốt hơn,” ông Kent nói.
“Thật điên rồ.”
Điên rồ, Phản tác dụng, Vô lư
Taylor nghiêm khắc, đầy màu sắc khi miêu tả về việc viện trợ quân sự cho Ukraine phụ thuộc vào việc quốc gia này thông báo điều tra bầu cử Mỹ năm 2016 và điều tra Joe Biden – đối thủ chính trị của ông Trump.
Ông tŕnh bày với h́nh ảnh phóng lớn về những tin nhắn qua lại với hai đại sứ khác diễn ra vào tháng 9, mà trong đó ông bảo “thật điên rồ” khi không cung cấp viện trợ quân sự cho một nước Cộng hoà Sô viết cũ v́ lợi ích chính trị trong nước.
Những tin nhắn đó nằm trong số những tài liệu chứng cớ đầu tiên tŕnh bày trước công chúng nằm trong khuôn khổ cuộc điều tra luận tội của Hạ viện, và không chỉ đưa ra những đường nét có thể của việc trao đổi có qua có lại mà c̣n phơi bày những quan ngại ngoại giao về những giao dịch của chính phủ Trump đối với Ukraine.
Khi được hỏi cụ thể hơn, Taylor đáp, “Việc này phản tác dụng đối với tất cả những ǵ mà chúng tôi đang cố gắng. Việc này vô lư, không thể giải thích được, và điên rồ.”
Viện trợ an ninh cho Ukraine, theo Taylor, không chỉ quan trọng đối với quốc gia này, mà c̣n đối với cả những lợi ích quốc gia của Mỹ.
Hương Giang (Theo AP)