WASHINGTON (NBC News) – Cựu Tổng thanh tra Bộ Ngoại giao Steve Linick cho Quốc hội hay trong một phiên điều trần kín vào thứ Tư, trước khi bị sa thải, ông đă thông báo cho ít nhất 3 cố vấn cao cấp của Ngoại trưởng Mỹ việc đang thẩm tra ông Mike Pompeo và vợ sử dụng nguồn tài nguyên chính phủ.
Tiết lộ này làm suy yếu tuyên bố của Pompeo rằng ông ta không hay biết ǵ việc bị Linick điều tra khi yêu cầu Tổng thống Donald Trump sa thải Tổng thanh tra. Pompeo bảo rằng, việc sa thải Linick không thể là một cuộc trả đũa v́ ông ta “không biết ǵ về những cuộc điều tra đang diễn ra tại Văn pḥng Tổng thanh tra.”
Linick cho các uỷ ban của Quốc hội đang điều tra vụ sa thải này hay, vài tháng trước đó, ông thông báo cho Thứ trưởng Ngoại giao Brian Bulatao, Thư kư Hành chánh Lisa Kenna, và Phó Bộ trưởng Stephen Beigun về những ǵ Linick miêu tả là “thẩm tra việc sử dụng nguồn tài nguyên của chính phủ bởi hai vợ chồng ông Pompeo,” theo một trong những nhà lập pháp tham dự phiên điều trần.
Cũng theo Linick, trước khi bị sa thải, ông cũng đệ một yêu cầu chính thức về hồ sơ liên quan đến việc Pompeo và vợ sử dụng nguồn tài nguyên công cho chuyện tư. Yêu cầu tài liệu là thủ tục căn bản của một cuộc điều tra từ tổng thanh tra – cơ quan giám sát độc lập của cơ quan liên bang.
Trong 1 ngày điều trần trực tuyến với 3 Uỷ ban Chính sách Thượng viện, Uỷ ban Chính sách Hạ viện và Uỷ ban Giám sát Hạ viện, Linick cho hay, ông không biết cụ thể liệu những cố vấn đó có chia sẻ cho Pompeo biết hay không.
Nhưng cả ba viên chức mà Linick thông báo cuộc điều tra đều nằm trong ṿng thân cận với Ngoại trưởng ở Bộ Ngoại giao. Bulatao là bạn thâm giao với Pompeo từ khi họ cùng học ở West Point hơn 30 năm trước, và ông ta từng làm Giám đốc điều hành ở CIA khi Pompeo làm lănh đạo cơ quan này.
Yêu cầu tài liệu, không nghi ngờ ǵ có liên quan đến hồ sơ từ văn pḥng thư kư, là một lư do nữa cho thấy lời Ngoại trưởng Mỹ không đáng tin cậy.
NBC News đă loan tin đầu tiên, trước khi bị sa thải, Linick đă để mắt đến việc Pompeo dùng nhân viên Bộ Ngoại giao vào những việc tư như dẫn cho đi dạo, lấy đồ giặt ủi, đặt ăn tối cho hai vợ chồng, và một loạt những việc vặt khác.
Linick cũng điều tra những cáo buộc về các vấn đề lănh đạo tại Văn pḥng Office of the Chief of Protocol của Bộ Ngoại giao, nơi chịu trách nhiệm giám sát một loạt những bữa tối xa hoa do Pompeo tổ chức. Vấn đề này hiện đă trở thành chủ đề điều tra của Quốc hội.
Ba Uỷ ban trên đă yêu cầu Bulatao, Kenna và một số viên chức Ngoại giao hàng đầu t́nh nguyện trả lời câu hỏi từ Quốc hội. Cho đến nay, không một ai đồng ư. Có thể sắp tới, các uỷ ban sẽ tống trát đ̣i những người này.
Pompeo liên tục từ chối đưa ra lư do cụ thể tại sao lại yêu cầu ông Trump sa thải Linick hồi giữa tháng 5, chỉ bảo rằng, Tổng thanh tra không làm tốt công tác và làm suy yếu các mục tiêu của Bộ Ngoại giao.
Pompeo cho hay, chỉ có một cuộc điều tra của Linick mà ông ta được biết hồi đầu năm khi trả lời các câu hỏi bằng văn bản từ cựu Tổng thanh tra. Ngoại trưởng không nói rơ, và bảo ông ta không biết chuyện ǵ đă xảy ra với cuộc điều tra đó.
Theo các cơ quan truyền thông, các câu hỏi mà Pompeo trả lời bằng văn bản liên quan đến cuộc điều tra thỏa thuận mua bán vũ khí, và ông ta trả lời sau khi từ chối yêu cầu thẩm vấn từ văn pḥng Tổng thanh tra. Cuộc điều tra này do Uỷ ban Quân vụ Hạ viện yêu cầu sau khi Pompeo và chính phủ ông Trump qua mặt Quốc hội, bán vũ khí cho Ả Rập Saudi bằng tuyên bố khẩn cấp.
Các nhà lập pháp tham dự phiên điều trần trực tuyến hôm thứ Tư cho hay, Linick tỏ ra thận trọng, từ chối tiết lộ cụ thể về những cáo buộc văn pḥng ông đang điều tra, và từ chối cung cấp thông tin cụ thể, hay trả lời những câu hỏi mà ông cảm thấy vượt ngoài vị trí của ḿnh.
Hương Giang (Theo NBC News)