Sự leo thang mạnh mẽ trong căng thẳng với Mỹ đă làm Trung Quốc dấy lên lo ngại về một cuộc chiến tài chính ngày càng sâu sắc có thể khiến nước này bị loại khỏi hệ thống thanh toán USD toàn cầu.
Việc tách rời Trung Quốc khỏi hệ thống thanh toán đồng USD không phải là không thể, v́ vậy Trung Quốc nên chuẩn bị.
Các quan chức và nhà kinh tế Trung Quốc trong những tháng gần đây đă công khai một cách bất thường khi thảo luận về các t́nh huống xấu nhất, trong đó Trung Quốc bị chặn khỏi khu vực giao dịch bằng đô la, hoặc Washington đóng băng và tịch thu một phần khoản nợ khổng lồ của Mỹ mà Trung Quốc đang nắm giữ.
Những lo ngại đó đă khiến một số chuyên gia ở Bắc Kinh đưa ra những lời kêu gọi nhằm củng cố ảnh hưởng toàn cầu của đồng Nhân dân tệ và giảm bớt sự phụ thuộc vào đồng bạc xanh.
Một số nhà kinh tế thậm chí c̣n đưa ra ư tưởng xuất khẩu vắc xin Covid-19 do Trung Quốc sản xuất bằng đồng Nhân dân tệ và đang t́m cách bỏ qua việc thanh toán bằng đồng USD trong một phiên bản kỹ thuật số của tiền tệ.
“Việc quốc tế hóa Nhân dân tệ là một điều đáng mừng", Shuang Ding, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu kinh tế Trung Quốc tại Standard Chartered và là cựu nhà kinh tế tại Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC), cho biết.
Ding nói, mối đe dọa về sự "tách rời" tài chính Trung-Mỹ đang trở nên "rơ ràng và hiện hữu".
Mặc dù khó có khả năng tách biệt hoàn toàn hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, nhưng chính quyền Trump đă thúc đẩy việc tách một phần trong các lĩnh vực chính liên quan đến hoạt động thương mại, công nghệ và tài chính.
Washington đă tung ra một loạt các hành động trừng phạt Trung Quốc, bao gồm cả đề xuất cấm niêm yết tại Mỹ đối với các công ty Trung Quốc không đáp ứng các tiêu chuẩn kế toán của Mỹ và cấm các ứng dụng TikTok và WeChat do Trung Quốc sở hữu. Dự kiến sẽ có thêm căng thẳng trong cuộc bầu cử sắp tới ở Mỹ vào ngày 3/11.
Yu Yongding, nhà kinh tế học tại Học viện Khoa học Xă hội Trung Quốc (CASS), nói với Reuters, lệnh trừng phạt mới có thể sẽ liên quan đến việc Mỹ sẽ tịch thu tài sản của Trung Quốc tại Mỹ.
Ông cho rằng, việc tách rời Trung Quốc khỏi hệ thống thanh toán đồng USD không phải là không thể, v́ vậy Trung Quốc nên chuẩn bị.
Các nhà phân tích cho biết, bất kỳ động thái nào của Washington nhằm loại Trung Quốc khỏi hệ thống thanh toán bằng đồng đô la hoặc động thái trả đũa của Bắc Kinh khi nắm giữ một lượng lớn nợ chính phủ Mỹ có thể làm chao đảo thị trường tài chính và gây tổn hại cho nền kinh tế toàn cầu.
Fang Xinghai, một nhà quản lư chứng khoán cấp cao - cho biết, Trung Quốc dễ bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt của Mỹ và nên chuẩn bị “sớm” và “thực sự”.
“Những điều như vậy đă xảy ra với nhiều doanh nghiệp và tổ chức tài chính của Nga”, ông Fang nói trong một diễn đàn hồi tháng 6 do hăng truyền thông Trung Quốc Caixin tổ chức.
Ông Guan Tao, cựu Giám đốc bộ phận thanh toán quốc tế của Cục Quản lư Ngoại hối Nhà nước Trung Quốc và hiện là Trưởng ban kinh tế toàn cầu tại BOC International (Trung Quốc), cũng cho rằng, Bắc Kinh nên sẵn sàng cho việc phân tách.
“Chúng tôi phải chuẩn bị tinh thần rằng Mỹ có thể trục xuất Trung Quốc khỏi hệ thống thanh toán bằng đồng đô la”, ông nói với Reuters.
Trong một báo cáo mà ông là đồng tác giả vào tháng trước, Guan đă kêu gọi tăng cường sử dụng hệ thống thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ. Hiện nay hầu hết các giao dịch xuyên biên giới của Trung Quốc đều được thanh toán bằng đô la thông qua hệ thống SWIFT - hệ thống thanh toán quốc tế của Mỹ.
Sau 5 năm tạm lắng, Bắc Kinh đang nỗ lực hồi sinh toàn cầu hóa đồng Nhân dân tệ.
PBOC vào tháng trước cũng đă thúc giục các tổ chức tài chính mở rộng giao dịch thương mại bằng đồng Nhân dân tệ và ưu tiên sử dụng nội tệ trong đầu tư trực tiếp.
Giám đốc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc Yi Gang cho biết, quá tŕnh quốc tế hóa đồng Nhân dân tệ đang diễn ra tốt đẹp, với các khu định cư tiền xuyên biên giới tăng 36,7% trong nửa đầu năm 2020 so với một năm trước đó.
Tỷ lệ dự trữ ngoại hối toàn cầu của Nhân dân tệ đă vượt qua 2% trong quư đầu tiên, Yi nói. Nhân dân tệ cũng đánh bại đồng franc Thụy Sĩ vào tháng 6 để trở thành đồng tiền được sử dụng nhiều thứ năm trong thanh toán quốc tế, với tỷ trọng 1,76%, theo SWIFT.
Tommy Xie, người đứng đầu nghiên cứu về Trung Quốc tại Ngân hàng OCBC ở Singapore, đề xuất một cách để đẩy nhanh việc thanh toán qua biên giới là định giá một số mặt hàng xuất khẩu bằng đồng nhân dân tệ, chẳng hạn như vắc-xin virus corona.
Một phương pháp khác là sử dụng đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số được đề xuất trong các giao dịch xuyên biên giới dựa trên hoán đổi tiền tệ giữa các ngân hàng trung ương, bỏ qua các hệ thống như SWIFT, Ding Jianping, giáo sư tài chính tại Đại học Tài chính và Kinh tế Thượng Hải đề xuất.
Trung Quốc đang nhanh chóng lên các kế hoạch để phát triển một loại tiền kỹ thuật số có chủ quyền, trong khi PBOC đang bận rộn kư kết các thỏa thuận hoán đổi tiền tệ với các đối tác nước ngoài.
Shuang Ding của Standard Chartered cho biết, Bắc Kinh không có lựa chọn nào khác ngoài việc chuẩn bị cho “lựa chọn hạt nhân” của Washington là loại bỏ Trung Quốc khỏi hệ thống thanh toán bằng đồng đô la.
“Bắc Kinh không thể rơi vào t́nh trạng hỗn loạn khi các lệnh trừng phạt thực sự ập đến với Trung Quốc", ông nói.
VietBF@sưu tập