Tổng thống Donald Trump và ứng viên Joe Biden đang nỗ lực chuẩn bị cho cuộc tranh luận trực tiếp đầu tiên sắp tới. Dù vậy, có vẻ ông Biden nhỉnh hơn ông Trump trong phát biểu trước công chúng.
Hôm 22-9, Ủy ban Tranh luận tổng thống Mỹ đă chính thức công bố sáu chủ đề cho cuộc tranh luận trực tiếp đầu tiên giữa đương kim Tổng thống Donald Trump và ứng viên đảng Dân chủ sẽ diễn ra vào ngày 29-9 tới tại bang Ohio (giờ địa phương), theo đài CNN.
Các chủ đề này bao gồm: (i) Hồ sơ lư lịch và thành tựu chính trị của hai ông; (ii) Ứng viên kế nhiệm thẩm phán Ṭa án Tối cao Ruth Bader Ginsburg vừa qua đời; (iii) Diễn biến của đại dịch COVID-19; (iv) Sức khỏe nền kinh tế Mỹ trong nhiệm kỳ ông Trump; (v) Sự minh bạch của tiến tŕnh bầu cử Mỹ; (vi) Vấn đề phân biệt sắc tộc và phong trào biểu t́nh bạo loạn tại các TP ở Mỹ theo sau đó.
Từ lâu, việc tranh luận trực tiếp đă trở thành một hoạt động mang tính h́nh thức hơn, phục vụ mục đích truyền thông hơn là một cuộc so tài kiến thức và tư duy thực sự của các ứng viên tổng thống. Tuy nhiên, đây vẫn có thể xem là cơ hội cuối cùng để ông Trump và ông Biden thu phục những cử tri c̣n do dự.
T́nh h́nh trước giờ G
Đài NBC hồi đầu tháng 9 từng dẫn lời Tổng thống Donald Trump khẳng định không hề luyện tập hay chuẩn bị trước cho các cuộc tranh luận sắp tới, mà sẽ dựa vào “trực giác và kết quả đạt được” để đánh bại ông Joe Biden. Ông c̣n tự tin tuyên bố kiểu tranh luận triệt hạ đối thủ bằng một đ̣n knock out của ông không phải là thứ “cứ tập luyện là có được”.
Tuy nhiên, theo tờ The Los Angeles Times, ở phía sau hậu trường, ông Trump thực chất đang âm thầm nghiên cứu các video ghi lại phần thể hiện của ông Biden ở những lần tranh luận vào năm 2008 và 2012, từ đó phát hiện các điểm yếu hay sơ hở để khai thác.
Đội ngũ tranh cử của ông xem cuộc tranh luận kéo dài 90 phút vào tuần sau là cơ hội vàng để vực dậy chiến dịch tái tranh cử của chủ nhân Nhà Trắng. Cụ thể, ông Trump hiện không chỉ xếp sau đối thủ trong các cuộc thăm ḍ dư luận gần đây, mà c̣n thua hụt về ngân sách tranh cử khi hàng loạt tỉ phú hàng đầu như Michael Bloomberg đă công khai tuyên bố ủng hộ tài chính cho ứng viên Biden.
Ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden (trái) và Tổng thống Donald Trump (phải) đang chuẩn bị bước vào buổi tranh luận đầu tiên căng thẳng vào ngày 29-9 tới. Ảnh minh họa: TWR
Ngoài ra, việc ông Trump tiếp xúc gần như hằng ngày với các phóng viên tại Nhà Trắng cũng tạo cho ông lợi thế tốt hơn Joe Biden khi tŕnh bày tại buổi tranh luận trực tiếp không cần văn bản viết sẵn. Ông Trump cũng từng có kinh nghiệm đối đầu và hạ gục một ứng viên Dân chủ nặng kư trong quá khứ là bà Hillary Clinton trong ba cuộc tranh luận trực tiếp vào năm 2016.
Về phía ông Biden, ông thường chỉ nhận câu hỏi từ các phóng viên khi ông có các chuyến đi vận động tranh cử và cũng không tổ chức họp báo đầy đủ trong suốt nhiều tháng liền. Hiện cựu phó tổng thống được cho đang ngồi lại bàn chiến lược với một nhóm cố vấn ở bang quê nhà Delaware, theo tờ The New York Times. Dự kiến ông sẽ nhắm vào việc phong cách lănh đạo phi truyền thống của ông Trump đă dẫn tới nhiều sai lầm, nhất là trong chiến dịch đẩy lùi COVID-19 vừa qua.
Dù vậy, một số nhân vật thuộc đội ngũ tranh cử của ông Biden trả lời phỏng vấn của CNN cho biết không quá coi trọng các cuộc tranh luận trực tiếp v́ ứng viên này đang dẫn đầu trong hầu hết các cuộc thăm ḍ dư luận toàn quốc. Tỉ lệ ủng hộ của ông cũng rất ổn định, gần như đều trên mức 40% từ khi dịch bệnh bùng phát đến nay.
489 cựu quan chức an ninh Mỹ thuộc cả hai đảng Cộng ḥa và Dân chủ ngày 24-9 đă cùng kư vào một tuyên bố chung công khai ủng hộ ứng viên Joe Biden, chỉ trích ông Trump không đủ khả năng tiếp tục lănh đạo nhiệm kỳ tới, theo hăng tin Reuters.
Ông Trump sẽ gặp nhiều khó khăn
Trong bài viết mới đây cho đài Fox News, cựu cố vấn cấp cao Nhà Trắng Karl Rove cảnh báo Tổng thống Donald Trump nhiều khả năng sẽ đối mặt với hàng loạt thách thức trong buổi tranh luận đầu tiên. Trong khi đó, ứng viên Joe Biden đơn giản chỉ cần có mặt để tranh luận và đặt câu hỏi để buộc ông Trump phải tŕnh bày một cách thụ động.
“Mỗi ứng viên sẽ phải thuật lại câu chuyện về chiến dịch tranh cử của ḿnh và nêu lư do bạn nên bỏ phiếu cho họ. Tổng thống rơ ràng gặp khó khăn hơn v́ vừa phải giải thích về những ǵ ông ấy đă làm, vừa phải nêu những ǵ ông ấy muốn làm và cho biết hành động tiếp theo là ǵ. Ngược lại, ông Biden chỉ có một nhiệm vụ khá đơn giản là đứng yên và đẩy phần giải tŕnh cho ông Trump” - ông Rove giải thích.
Đồng quan điểm, hăng tin Politico c̣n cho biết các đồng minh đảng Cộng ḥa cũng đang lo ngại rằng ông chủ Nhà Trắng sẽ tự sập bẫy của chính ḿnh khi cứ liên tục công kích vấn đề tuổi tác của ông Joe Biden ngay cả khi được báo rằng đối thủ Dân chủ hoàn toàn có thể thực hiện các phiên tranh luận hoàn hảo và ghi điểm với công chúng.
“Nếu ông Trump bị phần thể hiện của ông Biden lấn át th́ cử tri sẽ bắt đầu quay sang nghi ngờ liệu tuổi tác có đang làm ảnh hưởng tới nhận thức của đương kim tổng thống hay không. Ông Trump đă từng có tiền lệ đưa những phát ngôn phản khoa học về COVID-19 nên điều này hoàn toàn có thể xảy ra” - hăng tin Politico b́nh luận.
Ngay cả phát ngôn viên chiến dịch tranh cử của Tổng thống Trump, ông Tim Murtaugh, cũng thừa nhận ứng viên đảng Dân chủ chắc chắn sẽ “tỏa sáng” sau nhiều năm dày dạn kinh nghiệm hoạt động chính trường.
“Tám năm làm phó tổng thống, 30 năm ở Thượng viện, hai lần tranh luận với vai tṛ phó tổng thống và khuất phục hàng chục đối thủ trong ṿng sơ bộ chọn đại diện chính thức của đảng Dân chủ. Đây chính là Joe Biden mà chúng tôi sắp sửa phải đối mặt” - tờ The Washington Post ngày 23-9 dẫn lời ông Murtaugh chia sẻ.
Một số đồng minh của Tổng thống Trump c̣n nh́n vào màn tranh luận đầy thuyết phục của ông Biden với thượng nghị sĩ Bernie Sanders hồi đầu năm nay là chỉ dấu rơ ràng nhất cho thấy ứng viên này hoàn toàn đủ khả năng gây áp lực cho ông Trump. Trước khi ông Biden khởi động chiến dịch tranh cử vào tháng 4-2019, ông Sanders được xem là cái tên duy nhất đủ uy tín và năng lực để đứng ra đại diện cho đảng Dân chủ vào năm nay v́ nhận được ủng hộ nhiệt hành từ đông đảo cử tri cánh tả, cùng kinh nghiệm từng tham gia tranh cử tổng thống vào năm 2016.
Bang trung thành bất ngờ quay lưng với ông Trump
Theo The New York Times, hiện Tổng thống Donald Trump đang phải lui vào thế pḥng thủ ở ba bang có truyền thống bỏ phiếu cho ứng viên đảng Cộng ḥa là Georgia, Texas và Iowa v́ bị đối thủ Joe Biden đeo bám quyết liệt.
Cụ thể, khảo sát hồi tháng 9 của báo này chỉ ra tại Iowa, ông Biden dẫn trước ông Trump với tỉ lệ lần lượt là 45% và 42%. Tại Georgia, hai ông cùng đạt tỉ lệ xấp xỉ ngưỡng 45% nhưng cử tri nữ có cảm t́nh với ông Biden hơn ông Trump. Ngược lại, tỉ lệ ủng hộ ở cử tri nam dành cho ông Trump cao hơn ông Biden. Lợi thế từ cử tri nam cũng giúp ông Trump dẫn trước ông Biden ở Texas với tỉ lệ ủng hộ 46%, cách biệt chỉ 3%.