Tàu thăm dò Osiris-Rex của NASA để tuột mất các hạt vật chất thu được từ tiểu hành tinh Bennu

Tàu thăm dò Osiris-Rex đã để tuột mất các hạt vật chất thu được từ tiểu hành tinh Bennu và các giới khoa học của NASA đang cố gắng khắc phục vấn đề này. Osiris-Rex đã đáp xuống thành công tiểu hành tinh Bennu cách Trái Đất 328 triệu km hôm 20/10 vừa qua.

Trong quá trình thu thập mẫu vật chất, cánh tay robot của Osiris-Rex đã thọc quá sâu xuống bề mặt của tiểu hành tinh, khiến cho đất đá bị kẹt ở miệng gầu múc và làm nắp của gầu múc này không thể đóng chặt được.

Một hình ảnh từ tàu thăm dò OSIRIS-REX của NASA cho thấy các hạt này đã bị thoát ra từ bộ thu mẫu vật của nó hôm thứ Ba sau khi đã thu thập đá và bụi bẩn từ tiểu hành tinh Bennu cho nghiên cứu khoa học trên Trái đất.

Theo Dante Lauretta, người điều hành sứ mạng này cho biết, NASA đang cố gắng để giảm thiểu tối đa sự mất mát này vớinỗ lực để đưa gầu múc vào một khoang trong phi thuyền để có thể đưa những gì trong đó trở về Trái Đất. Cũng theo tiến sĩ Lauretta, hình ảnh cho thấy khoảng 5 đến 10 gram, tương đương khoảng một phần ba ounce vật chất trôi nổi chung quanh bộ sưu tầm này. Đó là một tổn thất đáng kể vì mục tiêu của nhiệm vụ là mang lại ít nhất 60 gram đất và đá của tiểu hành tinh Bennu này.

Tiến sĩ Lauretta nói: "Bạn phải nhớ rằng toàn bộ hệ thống đang ở trong tình trạng vi trọng lực. Các hạt chuyển động như thể trong một chất lỏng, và các hạt giống như đang bị khuếch tán ra ngoài".

Tuy nhiên, bằng chứng trực quan cho thấy con tàu thăm dò này đã tích lủy các vật mẩu này nhiều hơn 60 gram. Thomas Zurbuchen, phó giám đốc khoa học, cho biết NASA đã quyết định bắt đầu chuẩn bị cho việc cất giữ mẫu. Ông nói: "Thời gian là điều cốt yếu".

Nếu nỗ lực thu thập mẩu vật này không thành công, OSIRIS-REX có thể sẽ thực hiện thêm hai lần nữa.

Các giới điều hành nhiệm vụ này ở NASA cũng quyết định ngừng hai cuộc điều động đã dự tính. Một là, họ dự tính ​​vào thứ Sáu 23/10, là làm chậm tàu thăm dò và cho phép nó quay trở lại quỹ đạo quanh tiểu hành tinh Bennu, có đường kính chỉ khoảng 1.600 feet. Thay vào đó, nó tiếp tục trôi đi với tốc độ dưới một dặm một giờ.

Dự tính thứ hai là quay con tàu thăm dò chung quanh tiểu hành tinh vào thứ Bảy 22/10 để đo lường số mẩu vật bị mắc kẹt bên trong cơ chế thu thập. Nhưng điều đó sẽ làm mất đi nhiều nguồn lực hơn. Tiến sĩ Lauretta nói: "Vì vậy, đó không phải là một con đường thận trọng để đi xuống Bennu và thu thập lại các mẩu vật".

Việc thu thập một mẫu là mục tiêu quan trọng của nhiệm vụ có tên đầy đủ là "Nguồn gốc, Diễn giải phổ, Nhận dạng tài nguyên, Bảo mật" (Regolith Explorer). Các tiểu hành tinh là vật chất nguyên thủy còn sót lại có đến 4,5 tỷ năm tuổi kể từ những ngày đầu tiên của hệ Mặt trời được hình thành. Các nhà khoa học trên Trái đất với các thiết bị khoa học tinh vi sẽ có thể nghiên cứu vật liệu Bennu đầy đủ chi tiết hơn so với bất cứ thiết bị nào được thiết kế trên các phi thuyền thăm dò vũ trụ.


Vật chất bắn ra sau khi cánh tay robot của Osiris-Rex lướt qua tiểu hành tinh Bennu. (Ảnh: AP)

Hoạt động để lưu trữ các mẩu vật từ cơ chế thu thập có thể sẽ bắt đầu vào thứ Ba tới đây. Các kỹ sư đang tìm cách sửa đổi quy trình để giảm thiểu số lượng vật liệu có thể bị lắc ra ngoài không gian. Sẽ mất vài ngày trước khi các mẫu được bảo quản an toàn trong một viên nang để gửi trả lại Trái Đất.

OSIRIS-REX phải đợi đến tháng 3/2021 để rời tiểu hành tinh Bennu và quay trở lại Trái đất, một hành trình kéo dài đến hai năm rưỡi. Tàu vũ trụ sẽ thả khoang quay trở lại, sẽ hạ cánh bằng dù ở Utah vào ngày 24 tháng 9 năm 2023.

OSIRIS-REX là sứ mạng thứ ba nhằm cố gắng mang về các mảnh vật chất của một tiểu hành tinh. Một sứ mạng khác của Nhật Bản, có tên Hayabusa, đã phải đối mặt với một loạt trục trặc về kỹ thuật và nó hầu như không thể mang bất cứ mẫu nào theo dự tính, khoảng 1.500 hạt, từ một tiểu hành tinh mà nó đang nghiên cứu mang tên là Itokawa. Cơ quan vũ trụ Nhật Bản đã gửi một sứ mạng thứ hai, Hayabusa2, đến một tiểu hành tinh khác, Ryugu. Con tàu vũ trụ đó đang trên đường trở về Trái đất và sẽ thả mẩu vật của tiểu hành tinh ở một vùng hẻo lánh của Úc vào tháng 12 này.