Gần đây nhiều luồng dư luận cho rằng các hồ thủy điện đã khiến mưa lũ ở miền Trung thêm nặng nề hơn. Thế nhưng trong cuộc họp mới đây Vn đã lên tiếng không hề có chuyện đó mà trái lại các hồ thủy điện đang giúp dân. Dưới đây là những thông tin cụ thể. Bộ Công Thương đã tổ chức các đoàn đi kiểm tra hồ đập và số liệu quan trắc cho thấy các hồ thủy điện có tác dụng điều tiết, cắt lũ.
Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh phát biểu như trên tại phiên thảo luận tổ của Quốc hội về tình hình kinh tế - xã hội, sáng 2/11.
Theo ông, mưa lũ tại miền Trung vừa qua có nguyên nhân lớn từ tính dị thường và cực đoan của thời tiết. Các cơn bão liên tục, thời gian lưu bão lâu và lượng mưa lớn khiến khu vực địa chất yếu bị sạt lở, gây tai nạn thương tâm.
"Ảnh hưởng của hoạt động kinh tế xã hội, dân sinh tới môi trường là vấn đề cần đánh giá kỹ hơn. Tuy nhiên, phải khẳng định tính dị thường, cực đoan của thời tiết là một nguyên nhân rất lớn", ông nói và cho biết, Chính phủ đã chỉ đạo đánh giá kỹ lưỡng để báo cáo Quốc hội.Bộ trưởng Công thương nói cả nước hiện có 429 công trình thủy điện đang vận hành, dung tích khoảng 56 tỷ m3, chiếm 86% dung tích hồ chứa nước toàn quốc.
Các đập thủy điện đều thực hiện đúng quy định về bảo trì, kiểm tra, sửa chữa. Trong đó 401 hồ chứa đã được phê duyệt phương án ứng phó thiên tai.
Trong đợt bão lũ 2020, Bộ Công Thương cùng các đơn vị liên quan tổ chức các đoàn đi kiểm tra an toàn hồ, đập thủy điện, và tất cả công trình được kiểm tra đều đảm bảo an toàn cũng như quy trình vận hành.
Theo ông Tuấn Anh, thông tin thủy điện một số nơi gây ngập lụt "chỉ là cách viết trên truyền thông"; thực tế số liệu quan trắc cho thấy các hồ thủy điện có tác dụng điều tiết, cắt lũ. Đơn cử, thủy điện Đắk Mi 4 là hồ thủy điện dung tích lớn, thời điểm đỉnh lũ ngày 28/10, nước về hồ lên tới 17.000 m3/s. Chính nhờ dung tích lớn nên hồ Đắk Mi 4 có khả năng chứa nước để điều tiết, giúp cắt lũ tới 55%.
"Nếu không đỉnh lũ về ngày 28/10 sẽ gây ngập lụt trắng toàn bộ khu vực hạ lưu. Chúng ta đã duy trì kéo dài sang ngày 29 và 30/10. Với lượng xả nước ở mức độ thấp hơn lượng nước về hồ, góp phần chống lũ có hiệu quả hơn", Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nói.Cũng trong phiên thảo luận tổ của Quốc hội sáng nay, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói khảo sát cho thấy rừng già còn nhiều, nhiều nơi thảm thực vật còn 80-90%, "nhưng mưa lũ như vừa qua thì đất không còn kết cấu nào chịu đựng được".
"Vùng núi ở các tỉnh miền Trung rất dốc, nhiều đất sét, mưa lớn đã phá hỏng kết cấu", ông nói thêm.
Lãnh đạo Chính phủ kể, cách đây 7-8 năm, khi còn làm Phó thủ tướng, ông lên Lào Cai thấy lũ xuất hiện, mưa 2.000 mm trong mấy ngày khiến "hòn đá to bằng mái nhà cũng trôi hết". Vì vậy, các cơ quan chức năng cần đánh giá toàn diện đợt mưa lũ vừa qua để đưa ra các giải pháp cần thiết, thúc đẩy tăng trưởng xanh, hạn chế tác động của con người, hạn chế lấy rừng, lấy đất rừng. Quốc hội cũng đã ra nghị quyết nêu rõ, những công trình nào lấy đất rừng đều phải trình Quốc hội.
Tại tổ Bà Rịa - Vũng Tàu, Bộ trưởng Tài nguyên Môi trường Trần Hồng Hà cũng cho rằng, nguyên nhân sạt lở chính là mưa bão kỷ lục, cường độ cao, kéo dài gần một tháng khiến đất đá bị bão hòa, sũng nước; vừa làm tăng các lực gây trượt, vừa làm giảm các lực kháng trượt, thúc đẩy quá trình trượt lở.
"Theo nghiên cứu, chỉ cần mưa với cường độ khoảng 100 mm/ngày hoặc nhỏ hơn nhưng kéo dài liên tục hàng chục ngày đã đủ khiến đất đá bị bão hòa nước. Trong khi đó khu vực miền Trung vừa qua mưa vừa lớn lại vừa kéo dài", ông Hà phân tích.
Ngoài ra, khu vực miền núi các tỉnh Trung Bộ còn có nhiều yếu tố bất lợi khác về địa hình như đồi núi cao, phân cắt mạnh và sâu, tạo ra các sườn có độ dốc lớn; địa chất có nhiều loại đất đá cổ, bị dập vỡ nứt nẻ mạnh, tạo lớp vỏ phong hóa dày, giàu vật chất sét, thảm phủ thực vật bị suy giảm nhiều.
Các hoạt động nhân sinh như xây dựng đường xá, thủy điện, cơ sở hạ tầng, các công trình dân sinh khác..), cả quy hoạch lẫn tự phát, trong nhiều trường hợp tạo taluy, làm mất chân sườn dốc, làm mất ổn định sườn dốc..., cũng gây ra trượt lở hoặc làm trầm trọng thêm các thiệt hại.
"Thời gian tới, những dạng thiên tai cực đoan như hiện nay cần được các nhà khoa học đánh giá kỹ hơn, nhất là khi phát triển các công trình hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế xã hội, để có thể đối phó và đưa ra những giải pháp phòng ngừa", ông Hà nhấn mạnh.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nói, từ đầu năm đến nay, Việt Nam đã diễn ra 16 loại hình thiên tai; 9 cơn bão trên biển Đông và chuẩn bị đón cơn bão thứ 10; 263 trận giông lốc mưa lớn; 49 trong số 63 tỉnh thành phố đều bị thiên tai các loại; 15 trận lũ lớn, sạt lở đất; 72 trận mưa lớn gây ngập úng lũ...
Do vậy, bà Ngân đề nghị đại biểu Quốc hội khi thảo luận kế hoạch kinh tế - xã hội 2021 phải bàn đến các biện pháp khắc phục hậu quả thiên tai ở các tỉnh miền Trung, vì "bây giờ nhiều bà con khổ lắm".
Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ tiếp tục hỗ trợ lương thực, thuốc men cho người dân. "Trước mắt các lực lượng cần tập trung dọn dẹp trường học, trụ sở, nhà ở của người dân để giúp họ dần ổn định trở lại, chưa bình thường được nhưng cũng giảm bớt khó khăn", bà Ngân nói.
|
|