Trong lùm xùm trừng phạt S-400, Nga vẫn là quốc gia có lợi nhất khi Thổ Nhĩ Kỳ có thể rời NATO và mua thêm máy bay của nước này.
Các biện pháp trừng phạt mà Mỹ áp đặt với Thổ Nhĩ Kỳ tuần trước theo Đạo luật Chống đối thủ của Mỹ thông qua trừng phạt (CAATSA) có thể dẫn đến một số tác động làm nổi bật sự khác biệt ngày càng tăng trong tư duy chiến lược giữa hai đồng minh NATO.
Tương lai của Thổ Nhĩ Kỳ trong NATO
Với sự đối đầu ngày càng lớn giữa Washington và Ankara, việc Thổ Nhĩ Kỳ rút khỏi NATO là hoàn toàn có khả năng, theo Al Jazeera.
Bức tranh chiến lược đối với tất cả các thành viên NATO đă thay đổi đáng kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc.
Được thiết kế để kiềm chế Liên Xô khi đó, NATO đă không ngừng t́m cách đổi mới bản thân và sứ mệnh nhưng nguyên tắc sáng lập dẫn đến sự thành lập của tổ chức là ngăn chặn Nga vẫn chưa bị xóa bỏ. Chính v́ điều này, Moscow sẽ cảm thấy vui khi liên minh tan ră.
Mặc dù có rất ít nguy cơ NATO tan ră nhưng chắc chắn liên minh sẽ bị giáng một đ̣n nặng nề nếu Thổ Nhĩ Kỳ rời đi. Việc tách khỏi NATO là điều từng có tiền lệ, Pháp đă rút khỏi cơ cấu chỉ huy của liên minh vào năm 1967 và tái gia nhập nhiều năm sau đó vào năm 2009.
Khi xét đến Thổ Nhĩ Kỳ, đây là nước đóng góp quân nhân lớn nhất của NATO sau Mỹ. V́ lẽ đó, liên minh sẽ chịu tổn thất khó có thể phục hồi, đặc biệt là khi trọng tâm của NATO hiện đă thay đổi.
Bối cảnh quốc tế hiện tại rất khác so với khi Thổ Nhĩ Kỳ gia nhập vào năm 1952 và khi cái gọi là mối đe dọa của Nga đối với phương Tây đă giảm dần, Thổ Nhĩ Kỳ ngày càng hướng đến những nhu cầu và mối quan tâm chiến lược của riêng ḿnh.
Thổ Nhĩ Kỳ đă lên tiếng và khẳng định, họ sẽ không dung thứ cho bất kỳ loại khu tự trị nào của người Kurd trước ngưỡng cửa đất nước ḿnh. Ankara coi việc Mỹ ủng hộ Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do người Kurd lănh đạo ở Syria là điều đáng báo động và mối quan hệ hai bên đă chuyển biến theo chiều hướng xấu đi.
Chính trong bầu không khí ngày càng tồi tệ này, Thổ Nhĩ Kỳ đă thử nghiệm các khẩu đội S-400 của ḿnh như một lời cảnh báo đến Washington sau khi lập trường về người Kurd không được đáp ứng.
Hệ thống pḥng không Patriot của Mỹ mặc dù đă được chứng minh trong thực chiến nhưng vẫn bị coi là kém hơn rơ rệt so với tên lửa S-400 của Nga - hệ thống có thể theo dơi mục tiêu nhiều gấp ba lần Patriot và bắn hạ chúng ở khoảng cách gấp 5 lần đối thủ cạnh tranh.
Điều này có nghĩa là S-400 vừa có thể pḥng thủ, vừa thực thi vùng cấm bay đối với máy bay đối phương và hạn chế phần nào đó sự tung hoành của tên lửa đạn đạo tầm ngắn.
Năng lực linh hoạt cộng với mức giá chỉ 500 triệu USD (chỉ bằng một phần nhỏ giá thành của Patriot) là điều khiến vũ khí pḥng không Nga trở nên phổ biến.
Thiếu hụt không quân
Các biện pháp trừng phạt nhằm vào ngành công nghiệp quốc pḥng của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phần nào ḱm hăm tổ hợp công nghiệp-quân sự đang phát triển nhanh chóng của nước này. Ít nhất, hợp tác giữa các công ty quốc pḥng Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ bị đ́nh trệ.
Viễn cảnh như vậy có thể thúc đẩy Thổ Nhĩ Kỳ h́nh thành các sáng kiến hợp tác với các cường quốc quốc pḥng công nghệ cao khác, ngày càng phụ thuộc ít hơn vào thiết bị quân sự do Mỹ sản xuất, đa dạng hóa đối tượng cung cấp vũ trang cho ḿnh và tăng cường sản xuất vũ khí trong nước.
Trước mắt, lệnh trừng phạt sẽ ảnh hưởng đến lực lượng không quân của Thổ Nhĩ Kỳ. Được cấu thành từ các máy bay cũ của Mỹ như F-4 và F-16, Thổ Nhĩ Kỳ đang t́m cách hiện đại hóa.
Thương vụ F-35 là một phần không thể thiếu trong chiến lược này, nhưng Thổ Nhĩ Kỳ hiện đă bị cấm tham gia chương tŕnh, cũng như phải tạm dừng phát triển mẫu chiến đấu cơ của riêng ḿnh. Phi đội máy bay chiến đấu F-16 già cỗi, xương sống của lực lượng không quân, sẽ cần các bộ phận thay thế nhưng giờ đây Ankara sẽ không thể mua được.
Các máy bay cũ mặc dù đă được nâng cấp nhưng vẫn cần được bảo dưỡng nhiều hơn.
Đây là thực trạng chung đối với phần lớn lực lượng không quân Thổ Nhĩ Kỳ, các máy bay tiếp dầu, máy bay vận tải và máy bay cảnh báo sớm đều được mua từ Mỹ.
Lực lượng không quân Thổ Nhĩ Kỳ hiện đang thiếu hụt phi công được đào tạo sau cuộc đảo chính năm 2016. Lực lượng không quân được coi là đồng lơa một phần trong nỗ lực đảo chính và một số lượng lớn nhân viên có kinh nghiệm đă bị sa thải.
Điều này sẽ chỉ làm tăng thêm t́nh h́nh bi thảm mà lực lượng không quân Thổ Nhĩ Kỳ đang phải đối mặt.
Với việc ngày càng hoạt động tích cực trên một số mặt trận, các máy bay của Thổ Nhĩ Kỳ đă tham gia bảo vệ các tàu hải quân và tàu thăm ḍ dầu khí trong cuộc đối đầu gần đây với Hy Lạp. Lực lượng không quân của nước này cũng thực hiện các hoạt động gần như liên tục chống lại các chiến binh người Kurd.
Một lực lượng không quân đang hoạt động cường độ như vậy sẽ yêu cầu duy tŕ bảo dưỡng, thay thế phụ tùng và trang bị lại vũ khí. Giờ đây, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phải cân nhắc mua máy bay tiên tiến từ các nước khác.
Pháp và Thổ Nhĩ Kỳ cũng ngày càng mâu thuẫn. Pháp đang giúp Hy Lạp - láng giềng của Thổ Nhĩ Kỳ và là đối thủ trong khu vực - tái trang bị các máy bay chiến đấu Rafale tiên tiến, trang bị tên lửa Meteor tầm xa và tăng khả năng chiến đấu.
Nga – quốc gia hiện đang có lợi từ lùm xùm S-400 - là quốc gia duy nhất trên thực tế có thể giúp Thổ Nhĩ Kỳ giải quyết sự thiếu hụt về nhu cầu trong tương lai của lực lượng không quân, ít nhất là cho đến khi các thiết kế máy bay riêng của Thổ Nhĩ Kỳ thành hiện thực.
VietBF @ Sưu tầm