Cứ Vào mùng 3/3 âm lịch, mọi gia đình lại tấp nập chuẩn bị làm mâm lễ cúng Tết Hàn thực. Để tưởng nhớ đến ông bà tổ tiên, những người có công xây dựng đất nước. Vậy trong mâm cúng Tết Hàn thực chuẩn của người xưa cần có những lễ vật gì, chuẩn bị như thế nào cho đúng và đủ.
1. Bánh trôi bánh chay
Tết Hàn thực hay dân ta còn gọi với một cái tên thuần Việt đó là Tết bánh trôi, bánh chay. Theo phong tục cổ truyền thì trong ngày này mọi gia đình sẽ ăn những món ăn lạnh, chính vì vậy những đĩa bánh trôi bánh chay là một món ăn không thể thiếu. Đây là một món ăn đặc trưng mang đậm hương vị cổ truyền và cả hương vị thanh trong của đất trời.
Số bát bánh trôi bánh chay phải là 5 hoặc 3 bởi vì cha ông ta quan niệm số lẻ là số tâm linh. Người ta thắp hương cũng thường thắp 1 nén hoặc 3 nén, 5 nén chứ ít khi thắp số chẵn.
Bên cạnh bánh trôi bánh chay thì các gia đình có thể mua thêm hoa quả hoặc bánh kẹo tùy tâm thí chủ.
2. Hương, hoa tươi, trầu cau
Đây là những lễ vật không thể thiếu trong những ngày giỗ, ngày tết, ngày sóc, ngày vọng của mỗi gia đình Việt. Thắp hương chính là để kết nối đường truyền tâm linh tới các vị Phật, Tiên, Thánh, Thần. Cùng với đức tin không vụ lợi, không điều kiện, việc kêu cầu của chúng ta ắt có được kết quả hơn cả sự mong đợi. Dâng hoa cúng có ý nghĩa là dâng những điều thiện lành, tốt đẹp đã làm được trong cuộc sống, như là những đóa hoa tươi thắm, thơm tho dâng cúng chư Phật, thánh, gia tiên, là hành động thành kính, bày tỏ tâm biết ơn dù giá trị vật chất không nhiều. Và đặc biệt khi chúng ta cần hai quả cau và một lá trầu, với mong muốn gia đình, dòng tộc sinh sôi, nảy nở.
3. Một đĩa ngũ quả tươi
Ngoài những thực phẩm trên, các gia đình có thể mua một đĩa hoa quả tươi với khoảng 5 loại quả tùy từng mùa thì sẽ chọn hoa quả cho phù hợp với 5 sắc khác nhau như màu xanh, đỏ, vàng, tím... để đại diện cho ngũ hành, dâng cúng tổ tiên thể hiện lòng hiếu thảo và ước mong những điều tốt lành trong gia sự. Hoặc nếu đơn giản hơn, gia đình có thể chỉ bày biện 1 đĩa quả tươi thành tâm là được.
4. Một ly nước sạch
Trong mọi khoa lễ dù là cúng Phật hay cúng gia tiên của gia đình thì một ly nước sạch là điều không thể thiếu ở trên bàn thờ gia tiên. Nước là biểu hiện cho cái tâm. Nhìn đến ly nước, tâm của ta có thanh tịnh như nước, một trần không nhiễm hay không? Ly nước sẽ giúp chúng ta soi lương tâm của mình có trong sáng, lương thiện hay không?
Sau khi chuẩn bị xong, gia chủ bày đồ lễ lên bàn thờ, thắp hương và đọc bài cúng Tết Hàn thực mùng 3 tháng 3 âm lịch.