Nhồi máu cơ tim coi chừng đột tử

[june04]

Biến chứng nguy hiểm nhất của nhồi máu cơ tim là đột tử, do khi mạch máu tắc nghẽn, tim không có máu để nuôi dẫn đến tử vong đột ngột hoặc suy tim kéo dài.

Bác sĩ Đỗ Viết Thắng, Phó trưởng đơn vị Can thiệp tim mạch - Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Phú Thọ, cho biết trong các bệnh lý tim mạch, nhồi máu cơ tim là bệnh lý nguy hiểm bởi tỷ lệ tử vong chiếm tới 73%. Trên thế giới mỗi năm có tới 7 triệu người tử vong vì căn bệnh này. Nhồi máu cơ tim có thể xảy ra đột ngột ngay cả khi người bệnh đang ngủ, chơi hay làm việc và căn bệnh này đang có xu hướng ngày càng trẻ hóa. Ở nước ta, tỶ lệ người bị nhồi máu cơ tim tăng vọt trong những năm gần đây, trung bình năm sau cao hơn năm trước 15-20%.

Nhồi máu cơ tim bản chất là sự tắc nghẽn của động mạch vành. Động mạch vành là động mạch cung cấp máu để nuôi quả tim. Khi mạch máu bị tắc nghẽn thì tim không có máu để nuôi dẫn đến suy tim, bệnh nhân có thể bị tử vong đột ngột hoặc để lại hậu quả suy tim kéo dài.

Nguyên nhân thường gặp nhất của nhồi máu cơ tim là xơ vữa động mạch. Tình trạng này xảy ra là do mảng xơ vữa tích tụ dần theo thời gian và bám vào thành mạch máu, thành phần cấu thành bao gồm cholesterol, canxi, mảnh vỡ tế bào.

Ở những đối tượng có một số yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, hút thuốc lá, rối loạn lipid máu, đái tháo đường góp phần thúc đẩy tổn thương mạch máu theo thời gian. Chính những rối loạn này làm thành mạch máu dễ bị các phân tử cholesterol lắng đọng và bám vào. Nơi mảng xơ vữa bám vào thành mạch bị viêm, đến một thời điểm mảng xơ vữa này bị bong tróc và nứt vỡ, thúc đẩy hình thành cục máu đông làm bít tắc lòng mạch máu. Khi lòng mạch bị bít tắc dẫn đến vùng cơ tim phía sau không được đưa máu đến nuôi, hậu quả gây hoại tử và chết vùng cơ tim đó, gây nên nhồi máu cơ tim.

Dấu hiệu nhận biết sớm bệnh nhồi máu cơ tim gồm những cơn đánh trống ngực, đau thắt ngực, cơn đau có thể lan lên cổ ra tay trái, kèm khó thở, vã mồ hôi, hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn, nôn, tụt huyết áp hoặc tăng huyết áp, tay chân lạnh, ẩm, kích thích, lo lắng, hoảng sợ, ngất. Ở một số khác, người bệnh không trải qua các triệu chứng như mô tả ở trên mà chỉ cảm thấy hơi mệt hoặc khó chịu vùng thượng vị.

Biến chứng nguy hiểm nhất của nhồi máu cơ tim là đột tử, ngoài ra còn có thể có những biến chứng như suy tim, tàn phế, giảm sức lao động...

Phương pháp điều trị nhồi máu cơ tim hiện đại nhất trên toàn thế giới là can thiệp, nong bóng đặt stent mạch vành. Phương pháp này giúp tái thông mạch máu nuôi quả tim, giúp tim có máu nuôi dưỡng, phục hồi chức năng tim và giảm thiểu những tàn tật về lâu dài cho người bệnh.

Theo bác sĩ, đối với những người có nguy cơ cao về các bệnh lý rối loạn chuyển hóa, dinh dưỡng và tiết chế có vai trò quan trọng nhất trong điều trị bệnh. Dinh dưỡng và tiết chế giúp cho người bệnh ổn định huyết áp, giảm tình trạng lắng đọng cholesterol trong máu.

Phòng ngừa nhồi máu cơ tim, người bệnh cần có lối sống lành mạnh, tập thể dục thể thao đều đặn tối thiểu là 30 phút mỗi ngày, không uống rượu, bia, hút thuốc lá, thuốc lào. Điều chỉnh chế độ ăn uống sinh hoạt như hạn chế những thực phẩm giàu cholesterol như da, phủ tạng động vật, những thực phẩm chế biến sẵn. Với những người có công việc căng thẳng nhiều nên thay đổi chế độ làm việc và sinh hoạt để phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình.

Bác sĩ Thắng khuyến cáo khi có dấu hiệu của nhồi máu cơ tim, đặc biệt chú ý đến những cơn đau thắt ngực, khó thở... không nên trì hoãn vì bất cứ lý do gì, phải đến bệnh viện càng sớm càng tốt. Trong tình huống người bệnh ở một mình, neo đơn hoặc cách trở địa lý phải bất động tại chỗ, hãy gọi điện thoại kêu gọi sự hỗ trợ của người thân hoặc hỗ trợ của y tế đưa đến bệnh viện.