Bạn đă bao giờ tự hỏi làm thế nào một số người vẫn gầy dù họ ăn rất nhiều, trong khi đó, bạn chỉ cẩn uống nước thôi cũng tăng cân?
Một nghiên cứu được thực hiện bởi một nhóm các nhà nghiên cứu Cambridge, đă tiết lộ rằng một số người có một mă di truyền độc đáo giúp họ duy tŕ trọng lượng cơ thể trong suốt cuộc đời của họ. Mặc dù nghiên cứu trước đây đă làm sáng tỏ ảnh hưởng của di truyền đối với bệnh béo ph́, nhưng thay vào đó, nghiên cứu gần đây này lại tập trung vào t́nh trạng gầy.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí PLOS Genetics , là nghiên cứu lớn nhất thuộc loại này cho đến nay. Nhóm nghiên cứu đă so sánh DNA của khoảng 14.000 người và tách thành các nhóm cân nặng khác nhau để t́m ra cách các gen có thể ảnh hưởng đến cân nặng của một người.
Sadaf Farooqi, giáo sư tại Viện Khoa học Chuyển hóa Wellcome-MRC tại Đại học Cambridge, đă dẫn đầu cuộc nghiên cứu được hỗ trợ bởi Hội đồng Nghiên cứu Châu Âu và Wellcome. Mục tiêu của nghiên cứu là kiểm tra cách thức và lư do tại sao một số người dễ dàng có thân h́nh mảnh mai hơn những người khác. Các nghiên cứu trước đây đă chỉ ra các gen bị lỗi là nguyên nhân gây ra t́nh trạng béo ph́ nghiêm trọng thường xảy ra từ khi c̣n trẻ. Tuy nhiên, nghiên cứu cụ thể này đă gợi ư rằng sự kết hợp của các gen "gầy", hay nói đúng hơn là sự vắng mặt của các "gen liên quan đến béo ph́" có thể giúp một người sở hữu thân h́nh mảnh mai hơn những người khác.
Giáo sư Farooqi và nhóm của ông, phối hợp với Tiến sĩ Inês Barroso của Wellcome, đă thu thập và so sánh DNA của khoảng 14.000 người tham gia, trong đó 1.622 người là những người gầy, 1.985 t́nh nguyện viên được xếp vào loại béo ph́ nghiêm trọng, và 10.433 người c̣n lại có cân nặng b́nh thường.
DNA của con người được tạo thành từ một chuỗi các phân tử được gọi là "cặp bazơ". Các chữ cái A, C, G và T đại diện cho các cặp cơ sở và các chuỗi của chúng tạo nên vùng di truyền liên quan trực tiếp đến cân nặng. Các gen của chúng ta quy định cách cơ thể chúng ta hoạt động và các biến thể, chẳng hạn như các đặc điểm như màu mắt, màu tóc và tất nhiên, cân nặng.
Nhóm nghiên cứu trước đó đă t́m ra một số biến thể di truyền có liên quan đến bệnh béo ph́. Tuy nhiên, nghiên cứu gần đây đă phát hiện ra các vùng di truyền mới có thể là nguyên nhân dẫn đến t́nh trạng gầy khỏe mạnh. Bốn khu vực mới vừa được phát hiện trên gen di truyền của con người có tác động trực tiếp tới cân nặng trẻ sơ sinh, cung cấp bằng chứng về cân nặng khi sinh có liên quan đến sức khỏe lúc trưởng thành.
Khi nghiên cứu và so sánh DNA của những người tham gia, giáo sư Farooqi và nhóm của ông đă t́m thấy một số biến thể di truyền trước đây đă được xác định là gây ra bệnh béo ph́. Tuy nhiên, nghiên cứu gần đây đă tiết lộ các vùng di truyền mới, một số trong số đó được cho là nguyên nhân gây ra bệnh béo ph́ nghiêm trọng, trong khi những vùng khác được cho là có vai tṛ gây ra t́nh trạng gầy khỏe mạnh. Để t́m hiểu xem các gen này ảnh hưởng đến cân nặng của một người như thế nào, các nhà nghiên cứu đă tính đến tất cả các biến thể di truyền khác nhau và đưa ra điểm số rủi ro di truyền.
Như họ đă nghi ngờ, những người béo ph́ có điểm số nguy cơ di truyền cao hơn khiến họ có nhiều khả năng bị thừa cân hơn những người có cân nặng b́nh thường. Mặt khác, những người gầy có điểm số rủi ro di truyền thấp hơn đáng kể. Họ cũng thiếu các biến thể di truyền được biết là nguyên nhân gây ra bệnh béo ph́. Do đó, nghiên cứu đă chỉ ra rằng những người luôn gầy dù họ có ăn uống như thế nào đi nữa cũng có một số gen quy định cân nặng của họ.
Kết quả nghiên cứu giúp xác nhận, có 3 khu vực đă được xác định trước và 4 khu vực mới phát hiện nằm trên gen di truyền có liên quan trực tiếp tới cân nặng. Một trong những khu vực di truyền mới cũng liên quan đến huyết áp ở tuổi trưởng thành, cung cấp manh mối giữa cân nặng khi sinh và huyết áp. Hai khu vực khác quyết định chiều cao khi trưởng thành, cho thấy sự góp mặt của gen tăng trưởng rất sớm kể từ khi phôi thai được h́nh thành và phát triển. Mặc dù gen có thể xác định cân nặng của một người, nhưng điều đó không có nghĩa là người ta nên từ bỏ một chế độ ăn uống lành mạnh.
Phân tích hơn 20.000 gen từ những mẫu mô mỡ của hơn 800 phụ nữ ở Anh và của hơn 600 người khác đến từ Iceland, các nhà khoa học đă phát hiện thấy gen KLF14 có vai trong quan trọng trong việc làm tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường và bệnh báo ph́.
Tiến sĩ Tim Spector, người đứng đầu cuộc nghiên cứu, cho biết: "Đây là nghiên cứu có quy mô đầu tiên cho thấy sự ảnh hưởng của gen tới quá tŕnh trao đổi chất trong cơ thể, cụ thể là nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường và bệnh béo ph́".
Hiện khoảng 1/10 người trưởng thành trên thế giới (500 triệu người) mắc bệnh béo ph́. Con số này gấp đôi so với những năm 1980. Tại Mỹ, bệnh liên quan tới béo ph́ đă chiếm gần 10% ngân sách (147 tỷ USD/năm) dành cho cho y tế của quốc gia này. C̣n ở Anh, 62% người trưởng thành mắc bệnh béo ph́.