Các thay đổi về hormone ở cơ thể phụ nữ thời kỳ tiền măn kinh đễ dẫn đến t́nh trạng tích mỡ bụng, mông và đùi.
Gần đến độ tuổi trung niên, nhiều phụ nữ có hiện tượng béo bụng. Theo Victoria Vieira-Potter, phó giáo sư dinh dưỡng và sinh lư tại Đại học Missouri, Mỹ, đây là những thay đổi về sinh lư thông thường, khó tránh. "Nó không phụ thuộc vào cách sinh hoạt của bạn, cũng không phải dấu hiệu cho thấy bạn đang buông thả cơ thể ḿnh", bà nói.
Vieira-Potter cho biết trong những năm trước thời kỳ măn kinh, mức độ hormone như estrogen thay đổi. Nghiên cứu cho thấy t́nh trạng này có thể kéo theo những thay đổi về h́nh dạng cơ thể, dẫn đến bốc hỏa, thay đổi tâm trạng, kinh nguyệt không đều hoặc khó ngủ. Quá tŕnh chuyển đổi tiền măn kinh này thường bắt đầu từ độ tuổi 45-55 và kéo dài trong khoảng 7 năm, chính thức kết thúc sau kỳ kinh nguyệt cuối cùng. Lúc này, phụ nữ bước vào thời kỳ măn kinh.
Phó giáo sư Vieira-Potter giải thích: "Trước khi chuyển sang thời kỳ măn kinh, phụ nữ có xu hướng tích mỡ ở đùi và hông, dẫn đến thân h́nh ‘quả lê’. Trong khi đó, nam giới trước măn dục tích mỡ ở vùng bụng, có thân h́nh ‘quả táo’".
Giáo sư Gail Greendale, Trường Y David Geffen thuộc Đại học California, Los Angeles đă theo dơi cơ thể của 380 phụ nữ trung niên trong ṿng 12 năm, kéo dài từ trước, trong và sau măn kinh. Kết quả khác biệt tùy vào sắc tộc, song nh́n chung, ở thời kỳ măn kinh, phụ nữ bắt đầu tích mỡ ở vùng bụng giống với nam giới. Lượng mỡ bụng của họ tăng 17%, nhanh nhất là trong vài năm trước hoặc một năm sau kỳ kinh cuối cùng. Đàn ông cũng tích mỡ bụng khi già đi, song các thay đổi này chậm chạp và ổn định hơn.
Lượng mỡ bụng của phụ nữ tăng 17% trong thời kỳ tiền măn kinh. Ảnh: iStock
Tiến sĩ Greendale và các nhà nghiên cứu chưa biết chính xác lư do đằng sau các thay đổi này. Song bà khuyến cáo t́nh trạng tích mỡ bụng, đặc biệt là các loại mỡ nội tạng bao quanh các cơ quan có thể làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường và ung thư. Chất béo tăng lên không hoàn toàn do yếu tố măn kinh. Nó c̣n bắt nguồn từ căng thẳng tinh thần, lười vận động, chế độ ăn uống không hợp lư và mỡ xấu.
Trên mạng xă hội và các phương tiện truyền thông, nhiều hăng dược quảng cáo về thực phẩm chức năng giúp thu nhỏ ṿng eo, giảm mỡ bụng. Song các chuyên gia chưa biết rơ phương pháp cải thiện t́nh trạng tích mỡ thời kỳ măn kinh. Họ mới bắt đầu t́m hiểu cách thức và lư do tại sao cơ thể người thay đổi trong giai đoạn này.
"Tôi lo ngại rằng nhiều phụ nữ sẽ cảm thấy chán nản sau thời gian duy tŕ thói quen tập thể dục, ăn kiêng mà vẫn bị béo bụng. Họ làm mọi thứ có thể nhưng không giải quyết được lớp mỡ đó", bà Greendale nói, đồng thời lưu ư ăn kiêng, tập thể dục quá mức cũng có thể gây hại.
Thời gian tập thể dục hợp lư để ngăn ngừa bệnh tim mạch, tiểu đường và t́nh trạng tích mỡ bụng là từ 2,5 đến 5 tiếng mỗi tuần. Chế độ ăn uống lành mạnh bao gồm trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, cá, các loại đậu, hạt, sữa ít béo và thịt nạc.
Hoạt động thể chất cũng giúp duy tŕ khối lượng cơ, cải thiện xương khớp và chức năng insulin. Tiến sĩ Vieira-Potter nói: "Ngay cả khi bạn đang tập thể dục mà vẫn không giảm cân, chức năng trao đổi chất cũng hoạt động rất tốt". Tập thể dục mang lại cảm giác sảng khoái, chống lại những thay đổi về tâm sinh lư trong thời kỳ măn kinh.