Lý do nên tắt đèn khi ngủ

[june04]

Các nhà khoa học Mỹ mới đây cảnh báo việc bật đèn khi ngủ, dù là ánh sáng mờ, cũng có thể làm tăng đường huyết và nhịp tim ở những người khỏe mạnh.

Các nhà khoa học Mỹ mới đây cảnh báo việc bật đèn khi ngủ, dù là ánh sáng mờ, cũng có thể làm tăng đường huyết và nhịp tim ở những người khỏe mạnh.

Thông thường, nhịp tim sẽ giảm và chậm lại vào ban đêm, do não bộ của chúng ta bận lo phục hồi và tái tạo cơ thể. Trong khi đó, nhiều nghiên cứu cho thấy nhịp tim tăng cao vào ban đêm là yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh tim và tử vong sớm, còn đường huyết cao là dấu hiệu của tình trạng kháng insulin - một rối loạn chuyển hóa mà về lâu dài có thể dẫn đến bệnh tiểu đường tuýp 2. Không chỉ vậy, nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra mối liên hệ giữa tiếp xúc ánh sáng nhân tạo vào ban đêm với việc tăng cân và béo phì, rối loạn chức năng trao đổi chất, bài tiết insulin, nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và tim mạch.

Trong nghiên cứu mới, các chuyên gia tại Trường Y khoa Feinberg thuộc Đại học Northwestern đã ngẫu nhiên chia một nhóm tình nguyện viên khỏe mạnh độ tuổi 20 thành 2 nhóm và yêu cầu họ ngủ 2 đêm liên tiếp trong phòng thí nghiệm. Một nhóm ngủ trong điều kiện ánh sáng mờ (đèn phòng bật dưới 3 lux), nhóm còn lại ngủ đêm đầu trong ánh sáng mờ và đêm thứ hai trong ánh sáng vừa phải (đèn phòng bật ở mức 100 lux). Tất cả người tham gia đều được kết nối với các thiết bị chuyên dụng cho phép thu thập dữ liệu đánh giá chất lượng giấc ngủ - bao gồm sóng não, hoạt động hô hấp, nhịp tim, điện tâm đồ. Ngoài ra, các chuyên gia cũng rút mẫu máu của họ để đo nồng độ melatonin trong khi ngủ. Đây là loại hoóc-môn điều chỉnh nhịp sinh học, hay còn gọi là đồng hồ ngủ - thức của cơ thể.

Nhóm nghiên cứu nhận thấy việc tiếp xúc với ánh sáng dù rất mờ trong khi ngủ cũng tạo ra tình trạng thiếu sóng não chậm và giấc ngủ chuyển động mắt nhanh (REM), giai đoạn ngủ mơ và não hoạt động tích cực. Hơn nữa, ngủ trong ánh sáng mờ cũng khiến nhịp tim tăng cao hơn, làm tăng tình trạng kháng insulin, cũng như gây mất cân bằng hệ thống thần kinh giao cảm và phó giao cảm vốn liên quan đến chứng cao huyết áp ở người khỏe mạnh. Tuy nhiên, hàm lượng melatonin trong cơ thể không có nhiều biến động khi ngủ trong ánh sáng mờ.

Theo Tiến sĩ Phyllis Zee - trưởng nhóm nghiên cứu, kết quả trên chứng minh việc tiếp xúc với ánh sáng mờ có thể dẫn đến những thay đổi sinh lý khó nhận thấy. Do đó, để ngủ ngon giấc và bảo vệ tim, hãy ngủ trong phòng tối. Nếu không quen ngủ mà thiếu ánh đèn, mọi người cần giảm độ sáng của đèn ít nhất 1-2 tiếng trước khi chợp mắt. Ngoài ra, tránh dùng đèn ngủ màu trắng hoặc xanh lam vì chúng có thể gây khó ngủ, nên chọn đèn có tông màu đỏ hoặc nâu.

4 lý do bạn nên ngủ trưa

Theo các chuyên gia sức khỏe, tuy việc cải thiện chất lượng giấc ngủ ban đêm là chuyện khó khăn, nhưng dành chút ít thời gian cho giấc ngủ ngắn buổi trưa có thể mang lại những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên, điển hình như sau:

+ “Nạp pin” cho bộ não. Một nghiên cứu tiến hành trên các phi hành gia - do Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) tài trợ - chỉ ra rằng một giấc ngủ trưa kéo dài tối đa 2,5 tiếng có thể giúp cải thiện trí nhớ ngắn hạn. Năng lực này của não bộ có liên quan đến việc tập trung sự chú ý vào một nhiệm vụ trong khi duy trì các nhiệm vụ khác của bộ nhớ. Trí nhớ ngắn hạn suy yếu sẽ dễ dẫn đến sai sót. Trong khi đó, ngủ trưa ít phút có thể giúp trí óc bạn thư giãn và tỉnh táo hơn suốt thời gian còn lại trong ngày.

+ Giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Theo nghiên cứu đăng trên Tạp chí Heart, ngủ trưa từ 1-2 lần/tuần và từ 5 phút đến 1 giờ có thể làm giảm 48% nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ. Kết luận này được các nhà khoa học đưa ra sau khi theo dõi hơn 3.400 người từ 35-75 tuổi trong hơn 5 năm.

+ Giữ cân nặng cân đối. Một nghiên cứu tiến hành trên phụ nữ hồi năm 2020 cho thấy rằng càng thiếu ngủ, chị em càng dễ ăn thêm nhiều đường, thực phẩm nhiều dầu mỡ và caffeine. Ngủ không ngon giấc còn có thể dẫn đến tình trạng ăn quá nhiều, bởi thiếu ngủ sẽ kích thích cảm giác đói và ngăn chặn các tín hiệu hoóc-môn truyền đạt cảm giác no. Trong khi đó, ngủ trưa giúp cải thiện chất lượng tổng thể của giấc ngủ ban đêm, qua đó giúp chị em giữ cân nặng cân đối.

+ Nâng cao khả năng sáng tạo. Theo một nghiên cứu, phần não bên phải có thể bị kích thích tinh thần khi ngủ trưa. Cụ thể, sau khi theo dõi hoạt động não của 15 người trong khi ngủ trưa, các chuyên gia phát hiện phần não phải của các đối tượng đã kết nối tích cực với chính nó cũng như với phần não trái. Được biết, bán cầu não phải chi phối các nhiệm vụ sáng tạo như khả năng tưởng tượng và tư duy, trong khi bán cầu não trái thiên về khả năng phân tích.

Một nghiên khác tiến hành trên 2.214 người cao tuổi Trung Quốc cho thấy nhóm ngủ trưa từ 5 phút đến 2 tiếng có trí não nhanh nhẹn hơn nhóm không ngủ trưa.