Tổng thống Mỹ và Thủ tướng Việt nam nói chuyện với nhau:
- ở Mỹ công nhân làm được mỗi tháng khoảng $1500 nhưng chỉ cần chi $500 là bảo đảm cuộc sống.
- trời, vậy họ làm gì với số tiền còn lại?
- à đó là việc riêng của họ, chúng tôi không quan tâm, thế c̣n ở Vietnam thì sao?
- ở Vietnam chúng tôi lương công chức khoảng $400 nhưng người nào cũng cho con đi du học tốn ba bốn ngàn đô một tháng.
- trời, vậy họ kiếm đâu ra phần còn lại?
- à đó là việc riêng của họ, chúng tôi không quan tâm!
Những đoạn video quay Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính tṛ chuyện với Tổng thống Mỹ Joe Biden tại bàn ăn tối ở Nhà Trắng hồi tháng 5 vi phạm lễ tân ngoại giao và phép lịch sự thông thường.
Vụ việc này đánh dấu thêm một sơ suất ngoại giao gây kinh ngạc nữa trong chuyến thăm được xem là quan trọng của ông Chính tại Mỹ, nơi ông cùng các nhà lănh đạo Đông Nam Á tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Đặc biệt Hoa Kỳ-ASEAN tại thủ đô Washington. Một vụ việc khác được truyền thông tiếng Việt ở Mỹ loan tin vào thời điểm đó liên quan tới một video mà trong đó ông Chính cùng các quan chức cao cấp khác của Việt Nam được nghe thấy tán gẫu thân mật và b́nh phẩm về các quan chức cao cấp của Mỹ, không hay biết lời lẽ của họ đang được truyền phát trực tiếp.
Những đoạn video quay trong Pḥng Quốc Yến của Nhà Trắng được đưa vào các bản tin thời sự của các đài quốc doanh hàng đầu Việt Nam khi họ tường tŕnh về sự kiện các nhà lănh đạo từ Hiệp hội Các Quốc gia Đông Nam Á dự bữa ăn tối do Tổng thống Biden chiêu đăi vào ngày 12 tháng 5. Chúng cũng được phát tán trên website và mạng xă hội của các cơ quan này và được các hăng thông tấn khác trong nước đăng lại.
Góc quay tập trung vào ông Biden và ông Chính tṛ chuyện tại bàn ăn – và có lúc bật cười vui vẻ – chứng tỏ mối giao hảo nồng ấm giữa lănh đạo hai nước từng là kẻ thù thời Chiến tranh Việt Nam. Nhưng lọt vào khung h́nh cũng là những khoảnh khắc riêng tư của các nhà lănh đạo khác trong khối ASEAN đang ăn uống, điều mà vốn dĩ giới truyền thông không được Nhà Trắng cho phép ghi h́nh.
Những người này bao gồm quốc vương, hoàng tử, tổng thống, thủ tướng, bộ trưởng ngoại giao, đại sứ, tổng thư kư, và cố vấn an ninh quốc gia của các phái đoàn khác.
“Một khuyến nghị rất nên được chấp hành là tránh chụp ảnh quay phim trong lúc người ta đang ăn uống. Làm như vậy ngay giữa bữa ăn không bao giờ là điều lịch sự cả,” Leslie Lautenslager, người từng giữ chức Trợ lư Chủ nhiệm Lễ tân đặc trách Nghi thức dưới quyền Ngoại trưởng Colin Powell thời Tổng thống Bush, nhận định. “Đối với sự kiện mang tính chất riêng tư, cần tránh và không nên khuyến khích hoạt động như vậy khi có thể.”
Công bố và phát tán các đoạn video quay ở nơi riêng tư, Việt Nam dường như đă không tuân thủ những chỉ dẫn hoặc quy định mà Nhà Trắng đă phổ biến trước đó cho tất cả các phái đoàn ASEAN tham dự buổi chiêu đăi.
“Việc quay video một buổi ăn tối ngoại giao tại Nhà Trắng rồi phát tán sau thời điểm mọi người đă nâng ly công khai là điều bất thường và trái quy tắc,” một cựu quan chức ngoại giao cao cấp từng phục vụ ở một nước Đông Nam Á nói. “Theo kinh nghiệm của tôi, khoảng thời gian mọi người đang dùng bữa là lúc mà truyền thông không bao giờ được cho phép ghi âm hay quay h́nh.”
Các đoạn video cũng cho thấy ông Chính dường như đă đổi chỗ ngồi với Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Jake Sullivan vào một thời điểm nào đó sau khi bữa ăn bắt đầu để ngồi cạnh ông Biden. Các bức ảnh mà Thông tấn xă Việt Nam chụp vào đầu buổi chiêu đăi khi ông Biden đang phát biểu và nâng ly cho thấy ông Sullivan ngồi cạnh ông Biden bên tay trái và ông Chính ngồi cạnh ông Sullivan.