Dấu ấn mới của giáo sư gốc Việt đưa robot Mỹ vào không gian. Đó là Giáo sư Charles Cường Nguyễn. Ông là một tên tuổi lớn trong lĩnh vực robot, điều khiển học và tự động hóa của Mỹ, vừa được một tổ chức uy tín về kỹ thuật trên thế giới vinh danh và sắp giữ vị trí quan trọng tại tổ chức này.
Giáo sư (GS) Charles Cường Nguyễn là người Việt đầu tiên được bổ nhiệm chức vụ hiệu trưởng một trường thuộc đại học tại Mỹ. Cụ thể, ông từng có nhiều năm làm hiệu trưởng Trường Kỹ sư thuộc Đại học Công giáo Mỹ (CUA). Trước đó, từ thập niên 1980, một trong các sáng kiến của ông là cánh tay robot đă được Cơ quan Không gian hàng không Mỹ (NASA) chọn để áp dụng xây dựng trạm không gian.
Nhân dịp vừa được World Automation Congress (WAC - Hội nghị tự động hóa thế giới) vinh danh, GS Charles Cường Nguyễn đă có cuộc trả lời phỏng vấn Thanh Niên.

GS Charles Cường Nguyễn (thứ 2 từ phải qua) tại sự kiện vinh danh của WAC
Vinh danh những cống hiến
GS có thể chia sẻ thêm về sự vinh danh lần này của WAC dành cho GS?
Mỗi khi diễn ra hội nghị, một hội đồng của WAC và chủ tịch WAC lựa ra 1 - 3 chuyên gia nghiên cứu trong lĩnh vực tự động hóa để tuyên dương và vinh danh những đóng góp cho ngành này. WAC từng vinh danh nhiều chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực kỹ thuật của thế giới như GS Lotfi Zadeh (cha đẻ logic Fuzzy - logic mờ), nhà vật lư Joe Engelberger (cha đẻ công nghệ robotics)…
Trong hội nghị năm nay, WAC vinh danh tôi cùng 2 vị GS thuộc Học viện công nghệ Illinois và Đại học Illinois. Tôi được WAC vinh danh v́ đă xây dựng chuyên san International Journal of Intelligent Automation and Soft Computing (AUTOSOFT) từ năm 1993. Nay th́ chuyên san này đă trở thành chuyên san chính thức của WAC. Từ năm 1993 - 2007, tôi giữ vị trí tổng biên tập của AUTOSOFT và chuyên san đă xuất bản hàng ngàn bài báo về kỹ thuật. Hiện tại, tôi đang giữ chức danh tổng biên tập sáng lập của AUTOSOFT.
Ngoài ra, WAC vinh danh tôi v́ có nhiều cống hiến trong ngành điều khiển học và tự động hóa, viết trên 100 bài nghiên cứu về lĩnh vực này và nhất là công tŕnh chế tạo cánh tay robot cho NASA. Bên cạnh đó, WAC cũng ghi nhận những đóng góp của tôi trong vai tṛ hiệu trưởng của Trường kỹ thuật đă thiết lập một số chương tŕnh hợp tác quốc tế với các đại học ở VN, Philippines, Ấn Độ…
Từ tháng 11 này, GS làm General Chair (vị trí tổ chức, điều phối các chương tŕnh, hoạt động - GC) của WAC, GS có thể thông tin thêm về công việc và dự định của ông khi đảm nhiệm vị trí này?
GS Mo Jamshidi về hưu v́ đă gần 80 tuổi. Hội đồng WAC và GS Jamshidi chọn tôi làm GC. Đây là một vinh dự lớn cho tôi.
Nhiệm vụ chính của chức vụ này là làm việc với các thành viên của WAC để tổ chức các hội nghị trên thế giới. Chuyện trước nhất mà tôi làm là chọn địa điểm tổ chức WAC 2024, rồi thành lập một ủy ban gồm những chuyên gia trong ngành điều khiển học, tự động hóa, trí tuệ nhân tạo… và bổ nhiệm một người phụ trách chương tŕnh để đứng đầu ủy ban trên đánh giá các tham luận gửi đến WAC 2024. WAG 2024 dự định tổ chức ở Đà Nẵng nên tôi dự định phải chọn một người ở địa phương để phụ trách việc tổ chức.

Một bài báo về việc GS Cường tham gia dự án của NASA
VietBF@ sưu tập