GARDEN GROVE, California
Chọn ngành khi bước vào đại học không phải là
"chuyện khó khăn", theo nhận định của Tiến sĩ Orchid Lâm Quỳnh, hiện dạy toàn thời gian tại Long Beach City College và bán thời gian tại một số đại học khác, đồng thời mở trường dạy kèm
Orchid LQ tại Garden Grove, Nam California.
Tiến Sĩ Orchid Lâm Quỳnh. (H́nh: Orchid Lâm Quỳnh cung cấp)
Theo cô Orchid Lâm Quỳnh, tốt nghiệp tiến sĩ tại Đại Học
USC (University of Southern California) năm 2013 có nói:
"Đây chỉ là sự lựa chọn giữa môn ḿnh thích và môn ḿnh giỏi mà thôi".
"Tuy nhiên, để tránh cho các em gặp những bất ngờ ở năm đầu đại học, khi mà đang phải đương đầu với số lượng bài vở tương đối nặng nề hơn nhiều so với cấp trung học, các em nên t́m hiểu thật kỹ về chuyên ngành của ḿnh để có một khái niệm trước về con đường học vấn của ḿnh", Tiến sĩ Orchid khuyên.
Dễ mà khó
Nhưng để hiểu rơ về ngành học của ḿnh, vấn đề lại trở nên phức tạp hơn.
Thông thường, trước tiên, các em nói chuyện với bạn bè, cha mẹ hay thầy cô để biết thêm nhiều thông tin.
Hỏi thăm bạn bè thường có những sự bất lợi v́ chính những bạn bè này cũng có những thắc mắc của riêng ḿnh mà ít ai chịu thành thật để thú nhận là ḿnh cũng không thật sự hiểu rơ vấn đề.
Cha mẹ là những người biết nhiều về con em ḿnh, nhưng không phải lúc nào cũng đúng.
Các bậc phụ huynh thường cũng hay trao đổi với nhau về đề tài ngành học của con ḿnh rồi về khuyên con như thế này như thế nọ.
Cô Orchid nhắc nhở:
"Đây là con dao hai lưỡi. Họ có thể sẽ thu thập được những thông tin bổ ích, nhưng cũng có khi chỉ toàn thông tin lệch lạc không phù hợp cho con em ḿnh. Người xưa thường nói, 'lắm thầy nhiều ma' mà".
T́m thông tin phải đúng chỗ, đúng người
"Nhưng cũng có nhiều em tự 'nghiên cứu' (research) ngành ḿnh thích trên internet, và đó cũng là con dao hai lưỡi nếu không t́m được các thông tin từ đúng nguồn", Tiến sĩ Orchid nói.
"V́ vậy, các em cần nêntiếp xúc với những người cố vấn ở đại học".
Cô khuyên:
"Đây là những người am hiểu rơ về đại học v́ chính họ đang làm việc ở đây."
Cô nói tiếp:
"Những người khác có thể giúp các em là chuyên gia trong ngành các em đang muốn hướng đến. Thí dụ, nếu các em muốn theo dự bị về y khoa (premed), các em nên hỏi ư kiến của những người thuộc lănh vực y khoa như bác sĩ, nha sĩ hay dược sĩ…"
"Làm việc ǵ, ai cũng cần nên hỏi ư kiến người khác và khi hỏi ư kiến, điều cần nhất là phải biết chọn lọc ra", cô Orchid nói.
Chọn lọc ở đây có nghĩa là không nên nói chuyện với quá nhiều người, dễ bị phân tâm.
Cô giải thích:
"Ai cũng muốn có ư kiến, và hoàn toàn từ thiện ư mà ra. Tuy nhiên, mỗi người có một hoàn cảnh khác nhau. Không thể áp dụng một công thức chung cho mọi người".
Coi chừng khí đúng quá lại hóa ra sai
Ấy là chưa kể đến những lời khuyên rất đúng nhưng nếu áp dụng sai th́ chỉ có hại.
Cô cho thí dụ:
"Khi ở bậc trung học, em A muốn tham gia quá nhiều sinh hoạt xă hội. Em tin là sinh hoạt xă hội sẽ có lợi khi nộp đơn vào đại học. Tuy nhiên, v́ tham gia quá nhiều, em lại xao lăng việc học. Em phải biết rằng, để vào được những đại học nổi tiếng, ưu tiên hàng đầu vẫn phải là học giỏi".
Cô nói tiếp:
"Có rất nhiều học sinh hiểu lầm và nghĩ, nếu em A học giỏi mà không sinh hoạt xă hội th́ sẽ không vào được đại học tốt. Điều này là chính xác. Tuy nhiên, nếu một học sinh khác, em B chẳng hạn, dẫn đầu những sinh hoạt xă hội mà điểm học tập lại kém th́ xem ra em B c̣n tệ hơn em A".
Cô cười:
"Người được vào đại học tốt sẽ là em C, là người biết thu xếp việc học và việc xă hội một cách hài hoà".
Tiến sĩ Orchid Lâm Quỳnh (hàng trước, thứ tám từ trái) cùng các sinh viên tại đại học Long Beach City College. (H́nh: Orchid Lâm Quỳnh cung cấp)
Nên là chính ḿnh
Đây là những em đă biết chọn ngành thích hợp rồi. Ngược lại, vẫn có nhiều em, không hiểu v́ lư do ǵ, thường chọn ngành y khoa khi nộp đơn vào đại học.
"Nếu được các em này hỏi ư kiến, trước tiên, tôi sẽ hỏi các em một câu, 'Con muốn học v́ đây là ước mơ của ba mẹ, hay là ước mơ của con?' Nếu em trả lời, 'Đây là ước mơ của con' th́ tôi làm mọi cách có thể để chắp cho em đôi cánh", cô Orchid tŕnh bày.
"Nếu như đây là ước mơ của ba mẹ em và cũng là ước mơ của em, th́ c̣n ǵ bằng. Nhưng nếu chỉ v́ đây là ư muốn của cha mẹ, dù là gián tiếp, mọi chuyện sẽ tùy thuộc vào cách nh́n của các em".
Cô nói:
"Tôi không phản đối chuyện các em làm theo giấc mơ của ba mẹ ḿnh. Tuy nhiên, tất cả đều phụ thuộc vào việc các em đang nh́n chuyện này qua lăng kính tốt hay xấu. Nếu qua lăng kính xấu, khi va chạm với những khó khăn, như học không nổi, các em sẽ đổ thừa ba mẹ đă đẩy ḿnh vào ngơ cụt. Khi đó, thay v́ t́m lối thoát, có những em bị sa lầy trong những khó khăn, dẫn đến những chuyện không hay, như thù ghét gia đ́nh hay xấu hơn nữa là tự làm hại đến bản thân ḿnh".
Tóm lại, chọn ngành để vào đại học không quá khó khăn nhưng cũng không quá đơn giản mà cần phải có nhiều sự suy nghỉ đắn đo và thận trọng.
Tiến sĩ Orchid Lâm Quỳnh kết luận:
"Điều khó khăn không phải là chọn môn ḿnh học, mà là học được môn ḿnh đă chọn".
Điều quan trọng nhất khi nộp đơn là phải sống trung thực với bản thân.
Cô nhấn mạnh:
"Ḿnh hăy là chính ḿnh. Giữa hàng ngàn hồ sơ giống nhau, những trường hợp 'đặc biệt' sẽ được chú ư nhiều hơn".