Uống nhiều nước, tăng cường tiêu thụ chất xơ, chia nhỏ các bữa ăn, bổ sung thêm lợi khuẩn... giúp cải thiện rối loạn tiêu hóa sau khi uống rượu bia.
Lạm dụng rượu bia khiến hệ tiêu hóa suy yếu, rối loạn công năng. Bác sĩ, Tiến sĩ Vũ Trường Khanh, Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết khi cơ thể tiếp nhận lượng cồn quá lớn, hệ thần kinh trung ương bị mẫn cảm và thay đổi hoạt động của hệ thần kinh giao cảm, chi phối hoạt động nhu động ruột, làm rối loạn hấp thu nước, chất dinh dưỡng, chất điện giải... Rượu bia làm chết lượng lớn lợi khuẩn trong đường ruột, khiến hệ vi sinh đường ruột mất cân bằng, không tiết đủ enzym tiêu hóa thức ăn.
Đồ ăn uống kèm trong mỗi cuộc nhậu có thể không đảm bảo vệ sinh, quá nhiều đạm và dầu mỡ. Người uống nhiều rượu bia có thể gặp một số triệu chứng đau bụng, khó tiêu; nôn hoặc buồn nôn; tiêu chảy phân lỏng... Để giảm thiểu các triệu chứng rối loạn tiêu hóa sau khi uống rượu bia, Tiến sĩ Khanh gợi ư một số cách dưới đây.
Uống nhiều nước
Chất cồn trong bia rượu kích thích nhu động ruột, làm tăng tốc độ tiêu hóa. Các cơ trong đại tràng co thắt thường xuyên hơn, đẩy phân ra ngoài nhanh, ảnh hưởng đến việc hấp thụ lại nước của cơ thể. Acetaldehyde chuyển hóa từ rượu khiến lợi tiểu, tăng nhu cầu đào thải nước qua thận. Việc tăng bài tiết nước tiểu, đổ mồ hôi, nôn mửa và tiêu chảy nhiều sau uống rượu khiến cơ thể mất nước. Để cải thiện t́nh trạng này, mọi người cần bổ sung nước cho cơ thể.
Một số loại nước như nước lọc, nước cháo loăng, nước gừng, nước canh, nước mía, dừa tươi, oresol pha theo chỉ dẫn... vừa giúp bổ sung nước và chất điện giải, đồng thời giảm được triệu chứng buồn nôn do mất điện giải và kiềm - toan, đề pḥng hạ đường huyết khi say. Những loại đồ uống chứa ga như soda, caffeine, chứa nhiều đường không nên dùng do có thể gây mất nước nhiều hơn, kéo dài triệu chứng nôn nao khó chịu.
Uống nhiều nước lọc sau khi uống nhiều rượu bia giúp hạn chế t́nh trạng mất nước. Ảnh: Freepik
Chia nhỏ các bữa ăn
Thiếu hụt lợi khuẩn, công năng đường ruột bị rối loạn khiến việc tiêu hóa thức ăn trở nên khó khăn. Người bệnh không nên ăn quá nhiều, quá no, nhất là những thực phẩm nhiều chất dinh dưỡng để tạo điều kiện cho hệ tiêu hóa được phục hồi. Những bữa ăn nhỏ với lượng vừa phải, mỗi bữa cách nhau khoảng 2 tiếng có thể giảm tỷ lệ đau quặn bụng do co thắt ruột và tiêu chảy.
Thực phẩm chứa ít chất béo, nhiều nhiều carbohydrate như gạo, ḿ ống, bánh ḿ, ngũ cốc nguyên hạt hỗ trợ làm đặc khối phân, cung cấp năng lượng cho cơ thể. Người bệnh nên lưu ư ăn chậm, nhai kỹ để hạn chế nuốt khí, tránh sự căng giăn đột ngột của ống tiêu hóa, giảm đầy chướng bụng.
Bổ sung thêm rau quả, trái cây và chất xơ
Tiến sĩ Khanh cho biết, chất xơ giúp ruột tránh bị co thắt, giảm t́nh trạng đau bụng do rối loạn tiêu hóa; đồng thời hỗ trợ thúc đẩy quá tŕnh thanh thải độc tố của rượu bia khỏi cơ thể. Bổ sung thêm chất xơ từ các loại rau củ quả, trái cây có thể làm chậm sự chuyển động của ruột, giúp giảm mất nước và số lần tiêu chảy, kích thích hoạt động của vi khuẩn có lợi.
Mỗi người cần khoảng 20-30 g chất xơ mỗi ngày. Một số loại rau quả người bệnh có thể tham khảo như hoa quả giàu kali (chuối, đu đủ...), súp lơ, bông cải xanh, cải bắp, rau họ đậu...
Dùng thêm sữa chua để bổ sung lợi khuẩn
Đường ruột chứa hệ vi sinh phong phú. Ở người khỏe mạnh, tỷ lệ giữa lợi khuẩn và hại khuẩn là 3:1. Uống quá nhiều rượu bia làm hại vi khuẩn có lợi, tạo điều kiện cho các hại khuẩn bùng phát, sinh sôi, gây tiêu chảy do mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Sữa chua giàu hàm lượng probiotics (men vi sinh), chủ yếu là vi khuẩn sản sinh axit lactic và bifidobacteria. Đây là những chủng lợi khuẩn giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, ngăn ngừa hoặc hỗ trợ điều trị t́nh trạng rối loạn tiêu hóa, trong đó có tiêu chảy.
Tuy nhiên, sữa chua có chứa đường sữa lactose, không phù hợp với những người bất dung nạp lactose. Nếu thuộc nhóm này, người bệnh có thể dùng các loại sữa chua từ thực vật.
Các triệu chứng rối loạn tiêu hóa có thể kéo dài vài ngày, tự khỏi mà không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu t́nh trạng trên liên tục xảy ra có thể gây tổn thương thực thể ở cơ quan tiêu hóa như viêm loét dạ dày, viêm đại tràng, viêm gan, xơ gan... Trường hợp cơ thể suy kiệt, mất nước nặng do nôn, tiêu chảy dài ngày có thể gây nguy hiểm. V́ vậy, khi có dấu hiệu rối loạn tiêu hóa sau uống rượu bia kéo dài, cơ thể mệt mỏi chậm hồi phục, người bệnh nên đi khám ngay để được chẩn đoán loại trừ các bệnh lư tiêu hóa do rượu bia và điều trị kịp thời.