X́ hơi khoảng 15 lần mỗi ngày là b́nh thường, nhưng nếu liên tục có thể là dấu hiệu của một số bệnh lư đường tiêu hóa cần thăm khám và điều trị.
Tiến sĩ, bác sĩ Đỗ Minh Hùng (Giám đốc Trung tâm Tiêu hóa và Phẫu thuật nội soi Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, TP HCM) cho biết, cơ thể tạo ra khí như một phần của quá tŕnh phân hủy và chế biến thức ăn. Bất cứ ai cũng có thể nuốt phải không khí khi ăn, nhai hoặc nuốt. Tất cả những khí này tích tụ trong hệ thống tiêu hóa. Một phần trong số đó được hấp thụ một cách tự nhiên, nhưng phần khí c̣n lại cần được giải phóng dưới dạng x́ hơi hoặc ợ hơi.
Người b́nh thường x́ hơi từ 5 đến 15 lần mỗi ngày, thậm chí 25 lần. Tuy nhiên, x́ hơi quá nhiều có thể xem là dấu hiệu gặp vấn đề ở đường tiêu hóa. Một vài trong số những bệnh liên quan đến tiêu hóa khiến x́ hơi nhiều bao gồm:
Bệnh celiac
Bệnh xảy ra do t́nh trạng nhạy cảm với gluten (một loại protein được t́m thấy trong lúa ḿ, lúa mạch đen) gây viêm và bất sản niêm mạc ruột non (sự tăng sinh bất thường của niêm mạc ruột). Bệnh gây ra t́nh trạng kém hấp thu như tiêu chảy, tiêu phân mỡ, suy dinh dưỡng, thiếu vitamin và x́ hơi nhiều; có thể gặp ở nhiều độ tuổi.
Bệnh crohn
Bệnh crohn (viêm ruột mạn tính) đặc trưng bởi t́nh trạng viêm niêm mạc đường tiêu hóa, thường liên quan đến các lớp sâu hơn ở bên trong, ảnh hưởng nhiều nhất đến ruột non. Ruột già và đường tiêu hóa trên cũng có nguy cơ tổn thương nhưng không phổ biến. Những biểu hiện thường gặp bao gồm: đau bụng, x́ hơi, tiêu chảy dai dẳng, chất nhầy trong phân, chảy máu trực tràng.
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản
Thức ăn sau khi được đưa vào miệng và xuống đến thực quản, các cơ thắt thực quản giăn ra để thức ăn cùng các chất lỏng đi vào dạ dày rồi đóng lại. Tuy nhiên, người bị trào ngược dạ dày sẽ gặp t́nh trạng axit từ dạ dày trào ngược lên phần thực quản (phần ống nối từ miệng đến dạ dày), khiến cho lớp niêm mạc thực quản bị kích thích và gây ra nhiều triệu chứng khó chịu.
Biểu hiện bệnh sẽ bao gồm: buồn nôn và có thể nôn ra thức ăn hoặc dịch vị (thường gặp nếu ăn quá no hoặc nằm liền sau ăn), miệng tiết nhiều nước bọt hơn, x́ hơi nhiều...
Chứng liệt dạ dày
Đây là t́nh trạng thức ăn khi đi vào dạ dày sẽ lưu lại lâu hơn b́nh thường do không thể tống thoát xuống tá tràng. Triệu chứng thường gặp là cảm giác đầy hơi sau khi vừa ăn, ợ hơi, x́ hơi và buồn ói; thậm chí nóng rát vùng thực quản, tức hoặc đau nhẹ bụng vùng thượng. Người bệnh sẽ cảm thấy khỏe hơn khi nôn được, có hiện tượng trào ngược dịch dạ dày.
Bệnh viêm ruột
Các rối loạn liên quan đến t́nh trạng viêm mô mạn tính trong đường tiêu hóa, bao gồm: viêm loét đại tràng (viêm, lở loét dọc theo niêm mạc đại tràng và trực tràng) và bệnh crohn. Dấu hiệu đặc trưng của cả hai dạng này đều là tiêu chảy, đau bụng, mệt mỏi, sụt cân và chảy máu tiêu hóa. Một số trường hợp chỉ biểu hiện với những triệu chứng nhẹ, số khác rơi vào t́nh trạng suy nhược nghiêm trọng, nguy cơ xảy ra các biến chứng nguy hiểm.
Hội chứng ruột kích thích (IBS)
Các dấu hiệu của hội chứng ruột kích thích là đau bụng có thể kèm với táo bón, tiêu chảy hoặc cả hai. Đau và sự thay đổi thói quen đi cầu có thể nhẹ, không gây trở ngại cho hoạt động b́nh thường. Tuy nhiên, nếu ở mức độ nặng, người bệnh sẽ bị ảnh hưởng đến chất lượng sống. T́nh trạng x́ hơi diễn ra liên tục, người bệnh thường xuyên phải đi vào nhà vệ sinh.
Loét dạ dày tá tràng
Viêm loét dạ dày là t́nh trạng niêm mạc dạ dày bị tổn thương, viêm sưng, lâu dần tạo thành các vết loét gây triệu chứng. Các dấu hiệu và triệu chứng phổ biến của bệnh bao gồm: đầy hơi, khó tiêu; buồn nôn hoặc nôn; dễ cảm thấy no khi ăn hoặc không muốn ăn v́ đau; ợ hơi, ợ chua hoặc trào ngược axit; khó ngủ, ngủ không ngon giấc; cơ thể mệt mỏi, suy nhược; đi cầu phân đen hoặc máu; sụt cân.
Ngoài nguyên nhân do các bệnh lư về tiêu hóa gây ra th́ c̣n có những yếu tố như thức ăn khó tiêu. Cụ thể là thực phẩm chứa nhiều chất xơ hoặc loại đường mà cơ thể khó xử lư như đậu, bắp cải, mầm brussel, bông cải xanh; các sản phẩm từ sữa có chứa lactose như sữa, phô mai...; căng thẳng; táo bón. Thay đổi về số lượng hoặc loại vi khuẩn trong đường tiêu hóa do thuốc kháng sinh hoặc tiêu thụ thực phẩm nhiễm vi khuẩn cũng có thể gây khó tiêu.
Bác sĩ Hùng cho hay, trong hầu hết các trường hợp, x́ hơi quá mức có thể được kiểm soát bằng cách thay đổi chế độ ăn uống và lối sống. Tuy nhiên, một số trường hợp cần phải thăm khám. Người có các t́nh trạng đầy hơi quá mức kèm theo đau bụng và chướng bụng không biến mất; tiêu chảy hoặc táo bón tái phát; giảm cân không rơ lư do; đại tiện không tự chủ; máu trong phân; các dấu hiệu của nhiễm trùng (nhiệt độ cơ thể cao, nôn mửa, ớn lạnh và đau ở khớp hoặc cơ)... th́ cần đến khám các chuyên khoa tiêu hóa càng sớm càng tốt, pḥng biến chứng nguy hiểm.
|
|