Nguy kịch sau bữa ăn canh xương ninh loại củ quen thuộc

[miro1510]

Ba giờ sau khi ăn canh xương ninh với củ ấu tầu, người đàn ông 46 tuổi bất ngờ buồn nôn, tê bì mặt, lưỡi, miệng rồi lan ra toàn thân kèm co quắp chân tay, tức ngực, khó thở.

Bệnh nhân được đưa vào trạm y tế xã cấp cứu rồi chuyển lên Bệnh viện Đa khoa huyện Mường Khương (Lào Cai) lúc gần nửa đêm. Lúc này, bệnh nhân kích thích nhiều, da lạnh, vã mồ hôi, kêu đau tức ngực, khó thở, nồng độ bão hòa ôxy trong máu giảm còn 88% (bình thường phải trên 95%), huyết áp không đo được, rồi loạn cơ tròn đại tiện không tự chủ.

Kết quả hội chẩn của các bác sĩ trực cùng bác sĩ chuyên khoa I Lục Quang Thái, Trưởng khoa Cấp cứu - Hồi sức tích cực - Chống độc của bệnh viện, xác định bệnh nhân ngộ độc aconitin có trong củ ấu tầu.

Tiên lượng bệnh nhân có nguy cơ tử vong cao do rối loạn huyết động và rồi loạn nhịp tim, bác sĩ khẩn trương xử trí theo phác đồ thuốc chống loạn nhịp và thuốc vận mạch.

Sau 2 giờ xử trí, mạch và huyết áp bệnh nhân dần ổn định, sau 2 ngày điều trị bệnh nhân tỉnh táo, tiếp xúc tốt, không còn đau tức ngực, không khó thở, các chỉ số sinh tồn ổn định.

Củ ấu tầu loại bệnh nhân bị ngộ độc sau ăn. Ảnh: BVCC

Bác sĩ cho biết, nam bệnh nhân này có thói quen ăn củ ấu tầu. Đây là loại củ thường mọc hoang hoặc trồng ở Cao Bằng, Hà Giang, Lào Cai... Thành phần độc tố chính của ấu tàu là aconitin (chất gây tê đầu lưỡi) và các alcalloid khác, có thể gây tử vong chỉ với một hàm lượng rất nhỏ.

Người dân thường sử dụng củ ấu tàu để ngâm rượu, chế biến thức ăn song không biết cách loại bỏ độc tố. Khi bị ngộ độc, bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng nôn, buồn nôn, tê môi, lưỡi, tay, chân hoặc toàn thân, cảm giác tức ngực, khó thở, loạn nhịp tim. Các triệu chứng nặng hơn như co giật, suy hô hấp, thậm chí ngừng tim, tử vong.

Bác sĩ khuyến cáo khi sử dụng các chế phẩm có thành phần là củ ấu tàu cần thận trọng. Không tự chế biến củ ấu tàu làm thức ăn nếu không biết cách loại bỏ độc tố. Không được uống rượu ngâm củ ấu tàu bởi có thể ngộ độc dẫn đến tử vong. Các loại rượu ngâm củ ấu tàu dùng để xoa bóp phải được dán nhãn rõ ràng, cất giữ cẩn thận, tránh xa tầm tay trẻ em.

Khi xuất hiện các triệu chứng ngộ độc, cần lập tức đến cơ sở y tế gần nhất để xử trí, tuyệt đối không ở nhà tự theo dõi hoặc điều trị theo biện pháp dân gian.