Trong tháng 9/2023, xuất khẩu ở Bắc Ninh đạt 4.2 tỷ USD, c̣n Sài G̣n chỉ 3.4 tỷ USD. Vậy có nghĩa là Sài G̣n đă thua kém và tụt hậu hơn so với Bắc Ninh? Có một chút đúng nhưng không toàn bộ.
Trước tiên, phải hiểu “Kim ngạch xuất khẩu” là ǵ. Nó là tổng giá trị xuất khẩu của hàng hóa trong khu vực đó. Nó không hề nói lên mức lương bao nhiêu và tiêu chuẩn sống ra sao.
Đây là ví dụ dễ hiểu. Bắc Ninh có nhà máy Samsung với diện tích 100 ha và làm ra 11 triệu sản phẩm mỗi tháng.
- Mỗi chiếc điện thoại Samsung có giá $800. Trên giấy, họ đă xuất thành công $800.
- Nhưng công nhân chỉ được trả $10 cho mỗi chiếc được làm ra, chiếm 1.25% trong tổng giá trị.
Đó cũng là sự giải thích cho sự vươn lên thần kỳ của vài tỉnh quanh Hà Nội như Thái Nguyên và Bắc Ninh. Những nơi Samsung đặt nhà máy, họ xuất khẩu, nhưng giá trị thật Việt Nam giữ được chỉ là vài phần trăm.
Nó không chứng minh nơi đó giỏi hơn, mà chỉ là nơi gia công giá trị thấp và bàn đạp cho các tập đoàn đa quốc gia.