Drone FPV của Nga đã giúp thay đổi cục diện chiến trường như thế nào?

[Romano]

Việc triển khai nhanh chóng máy bay không người lái (drone) tự sát tiên tiến – như Hortensia, Upir và Boomerang trong chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine – đã báo trước sự thay đổi chiến lược tác chiến hiện đại của quân đội Nga.

Theo đài Sputnik (Nga), việc Nga chế tạo drone góc nhìn thứ nhất (FPV) ban đầu chỉ được biết đến là những dự án cá nhân, song loại vũ khí này thực sự đã trở thành công cụ đáng gờm trong các hoạt động chiến đấu trên không, nghiên cứu, chụp ảnh, quay phim, lập bản đồ tác chiến.

Luôn đi đầu với những công nghệ tiên tiến, quân đội Nga đã tận dụng khả năng của drone FPV và tích hợp chúng vào các hoạt động trinh sát và giám sát một cách hiệu quả.

Giới quan sát lưu ý việc quân đội Nga tích hợp drone FPV đã thể hiện sự thay đổi chiến lược hướng tới chiến thuật tác chiến hiện đại hóa, nêu bật khả năng thu thập dữ liệu chiến trường theo thời gian thực, cải thiện nhận thức tình huống và lợi thế chiến thuật khi làm nhiệm vụ. Những chiếc drone này được trang bị camera độ phân giải cao và hệ thống định vị tiên tiến, cung cấp các phân tích sâu sắc cho phép quân đội quan sát và quét các cảnh quan rộng lớn một cách hiệu quả.

Khi Nga tăng cường nâng cao năng lực của drone, công nghệ cải tiến từ những chiếc drone FPV cấp quân sự này đã mang lại những thành công to lớn trong cuộc xung đột đang diễn ra ở Ukraine.

Giới chuyên gia đã đánh giá các thuộc tính độc đáo, khả năng hoạt động và cải tiến của drone FPV của Nga, đặc biệt là những loại do quân đội Nga phát triển.

Nỗ lực chế tạo và phát triển drone FPV

Trước chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vào năm 2022, Nga vẫn đang trong quá trình khám phá công nghệ FPV. Dù đã trình làng một số mẫu drone tiên tiến như Grom, Okhotnik và Orlan-10, song việc triển khai hàng loạt vẫn chưa được thực hiện cho đến khi cuộc xung đột ở Ukraine nổ ra, đẩy nhanh bước tiến của Moskva.

Trong khi các công ty lớn và văn phòng thiết kế đóng vai trò quan trọng vào tiến trình đổi mới các mẫu drone FPV ở Nga, những nhà phát minh đam mê drone tại nước này đã tiên phong trong các dự án drone tự sát, thường là tại các gara tạm bợ. Đáng chú ý, nhiều cải tiến đã được đưa vào thử nghiệm thực tế ngay lập tức trong môi trường chiến đấu. Chúng sẽ được đánh giá tính hiệu quả hoặc được trả lại để sửa đổi dựa trên yêu cầu ứng dụng của quân đội.

Drone FPV Hortensia

Các chuyên gia chỉ ra rằng những các mẫu drone FPV vượt trội cả về tốc độ, khả năng cơ động và công các mục tiêu di động.

Trong đó, Hortensia là drone FPV đầu tiên được thiết kế cho nhiều nhiệm vụ chiến đấu, bao gồm thu thập thông tin tình báo và vận chuyển hàng hóa. Loại drone này do phòng thiết kế Hortensia ở St. Petersburg phát triển và được triển khai với số lượng lớn tới tiền tuyến vào tháng 11/2023. Năng lực sản xuất là 120 chiếc/ngày, 3.000 UAV/tháng, mỗi chiếc trị giá khoảng 450 USD.

Có 3 mẫu Hortensia, mỗi mẫu có thông số kỹ thuật riêng. Trong đó, Hortensia 7 nổi bật với công nghệ chụp ảnh nhiệt và phiên bản nâng cấp cho phép binh sĩ thực hiện các hoạt động tác chiến về đêm.

Loại drone này cũng được thiết kế để vô hiệu hóa đường hầm, các phương tiện bọc thép hạng nhẹ và hạng nặng của đối phương. Theo nhà sản xuất, Hortensia cũng có khả năng thực hiện các nhiệm vụ cả ban ngày lẫn ban đêm với độ chính xác cao trong việc khai thác và ném bom từ xa.

Drone FPV Upir

Trong chiến dịch quân sự đặc biệt đang diễn ra, lực lượng vũ trang Nga tại Quân khu phía Bắc đã triển khai máy bay không người lái FPV Upir đầu tiên trong các hoạt động tác chiến.

Giám đốc dự án, Vladimir Tkachuk, cho biết “Upir” (nghĩa là Ma cà rồng), còn được gọi là Gadfly hoặc Ghoul. Đây là loại drone tự sát được thiết kế đặc biệt để vận chuyển đạn RPG-7, lựu đạn chống tăng RKG-3M và thuốc nổ do các binh sĩ trên tiền tuyến lắp ráp. Khả năng nâng trọng tải 2kg của Upir nhấn mạnh tính hữu dụng của loại vũ khí này trong việc thực hiện các nhiệm vụ chiến đấu, được nâng cao hơn nữa nhờ thiết kế khí động học hợp lý.

Thiết kế của loại drone này khác với các biến thể FPV tiêu chuẩn và được tăng cường khả năng phục hồi trước năng lực đánh chặn của hệ thống tác chiến điện tử đối phương.

Upir nổi bật với khả năng xuyên thủng vành đai chiến thuật được chỉ định và tấn công các mục tiêu cách xa tới 12 km trong phòng tuyến của kẻ thù. Ngoài ra, nó còn hoạt động vượt trội trong các điều kiện thời tiết bất lợi và di chuyển trong địa hình nhiều cây cối rậm rạp và độ cao khác nhau. Loại drone này có chi phí sản xuất khoảng 560 USD.

Drone FPV Boomerang

Tháng 3/2023, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố sẽ triển khai drone FPV Boomerang cho các hoạt động tiền tuyến. Được mô tả giống như một chiếc drone thể thao, Boomerang có một thùng chứa chuyên dụng chứa đầy các vật liệu hủy diệt, chủ yếu là nhựa và được trang bị hệ thống đánh lửa.

Văn phòng thiết kế OKO tại St. Petersburg luôn đi đầu trong việc đổi mới drone. Trong đó, drone Privet-82 FPV được thiết kế để vận chuyển trọng tải lên tới 5,5 kg, có cấu hình độc đáo. OKO cũng đang mở rộng phạm vi hoạt động với Privet-120, được thiết kế cho tải trọng nổ 20 kg và đang tích cực chế tạo drone Privet-mini tập trung vào giám sát.

UAV FPV có đáp ứng được nhu cầu quân sự của Nga?

Việc quân đội Nga triển khai drone FPV trên tiền tuyến thể hiện khả năng phục hồi và thích ứng của drone trong các hệ thống hiện đại về mặt kỹ thuật, nhằm đáp ứng nhu cầu trước mắt về mặt nhân sự, mang lại lợi thế chiến lược trong các tình huống chiến đấu tích cực.

Một đặc điểm đáng chú ý chính là hiệu quả ấn tượng của nhà sản xuất các hệ thống vũ khí này. Họ có thể sản xuất hàng trăm chiếc UAV hàng ngày bằng cách sử dụng công nghệ in 3D, như Upir.

Những mục tiêu trong tương lai

Tháng 12 năm ngoái, Tổng thống Vladimir Putin đã chủ trì cuộc họp của Hội đồng Phát triển Chiến lược, nêu bật kế hoạch triển khai các dự án quốc gia mới vào năm 2024 sau khi hoàn thành các dự án hiện tại.

Bắt đầu từ ngày 1/1, dự án quốc gia phát triển UAS (hệ thống máy bay không người lái) sẽ được triển khai tại Nga. Ngoài ra, dự án quốc gia mới mang tên “Phát triển phương tiện không người lái” cũng sẽ được khởi động trong năm nay.

Phó Thủ tướng Chính phủ Liên bang Nga, ông Dmitry Chernyshenko, đã nêu bật những sáng kiến này. Ông tuyên bố mục tiêu chính của dự án này là thiết lập chủ quyền công nghệ ở Liên bang Nga trong lĩnh vực phát triển UAV.

Dự án này có kế hoạch phân bổ khoảng 11,2 tỷ USD, bao gồm 5 hợp phần liên bang: kích thích nhu cầu về UAS trong nước, đào tạo nhân lực về công nghệ drone, thúc đẩy công nghệ tiên tiến, phát triển cơ sở hạ tầng, đảm bảo an toàn và thiết lập hệ thống chứng nhận chuyên dụng cho máy bay không người lái. Hơn nữa, dự án nhằm mục đích thúc đẩy sự phát triển, tiêu chuẩn hóa và sản xuất hàng loạt deone và các linh kiện của loại vũ khí này.