Drone với kích thước nhỏ, giải pháp hiệu quả giúp cho Israel trong cuộc chiến đường hầm tại Gaza?

[trungthuc]

Những thiết bị bay không người lái loại nhỏ (drone), đang trở thành một giải pháp hiệu quả cho Israel trong cuộc hành quân tổng hợp ở Dải Gaza. Rẻ tiền và linh động, những chiếc drone này có thể bay thám sát đường hầm, xuyên qua cửa sổ và mang theo chất nổ để biến thành loại vũ khí tấn công thật lợi hại.

Giải pháp rẻ, an toàn và hiệu quả nhất

Quân đội Israel đã cho thử nhiều phương pháp khác nhau để khám phá ra các đường hầm của bọn khủng bố Hamas ở Dải Gaza: robot, chó robot và "quân khuyển" thật. Nhưng điều mà họ nhanh chóng nhận ra là sự lựa chọn rẻ, an toàn và hiệu quả nhất để phát hiện ra các địa đạo dưới lòng đất, vốn là một cái bẫy chết người tiềm tàng đối với binh sĩ, chính là chiếc "drone", thiết bị bay không người lái với bốn cánh quạt loại nhỏ.

Những thiết bị bay không người lái cỡ nhỏ có 4 cánh quạt (drone) đang tỏ ra hiệu quả hơn UAV ở Dải Gaza. (Ảnh: Defender Post)

Và không chỉ riêng là các địa đạo, đường hầm. Tại nơi đô thị dày đặc nhà cửa ở Gaza, binh sĩ Israel bây giờ thường điều khiển drone cho len lỏi vào các tòa nhà để nắm bắt địa hình trước khi cử các đơn vị đến. Các drone mini này cũng cung cấp cho các đơn vị nhỏ hơn khả năng thám sát trên không và được sử dụng làm nhiệm vụ dẫn đường cho pháo binh.

Các drone cỡ nhỏ là một phần mới trong kho vũ khí máy bay không người lái của Israel mà giới chức quân sự nước này cho rằng đã đóng một vai trò thiết yếu trong việc giảm thiểu mức thương vong khi họ tiến quân qua một chiến địa đông đúc dân cư, có nhiều vật cản và đầy rẫy mìn bẫy ở Gaza.

Israel đang cho vận hành một phi đội hùng hậu những chiếc UAV (máy bay không người lái có cánh cố định), với chủng loại thật đa dạng. Một số chiếc UAV có kích thước ngang ngửa chiến đấu cơ F-16 trong khi một số khác đủ nhỏ để giúp cho các binh sĩ có thể mang trên lưng, thực hiện việc kết hợp các chức năng giám sát, thám sát và tiến hành không kích. Những chiếc UAV lớn nhất trong số này có thể bay đến độ cao 14 km và liên tục bay tuần tiễu trên không trong gần một ngày rưỡi với tốc độ tối đa 400 km/h, còn chiếc nhỏ nhất hoạt động được ở độ cao 1,5 km và có thể ở trên không trong vài giờ đồng hồ.

Một chiếc drone Eitan, có cánh cố định (UAV) của Israel với khả năng mang hỏa tiển chống tăng và bay cao đến 7 km.( Ảnh: Times of Israel)

Với hệ thống điện tử hàng không tối tân và vô số thiết bị quân sự hiện đại gắn theo, những chiếc UAV này lâu nay vẫn được giới chức quân đội Israel xem như là trụ cột quan trọng việc hỗ trợ các cuộc hành quân lớn nhỏ. Nhưng hóa ra những chiếc drone, có giá rẻ này lại đem lại nhiều ích lợi hơn ở nhiều mặt ở một số khu vực trên chiến trường, chẳng hạn như trong đường hầm, đại đạo chang72 chịt của bọn khủng bố Hồi giáo Hamas.

Khoảng một thập kỷ trước đây, Hội đồng An ninh Quốc gia Israel đã cân nhắc liệu những chiếc drone loại nhỏ sẽ có những tác động xấu nào đến chiến trường hay không và đã đi đến kết luận là không, Jacob Nagel, cựu cố vấn an ninh quốc gia Israel, cho biết. "Nhưng bây giờ", ông Nagel nói, "ở Gaza đang xuất hiện đầy rẫy các drone lớn nhỏ".

Nhờ có các drone, binh sĩ Israel không cần phải trực tiếp tiến vào các đường hầm đầy rẫy cạm bẫy ở Dải Gaza. (Ảnh: France 24)

Phương thức tác chiến linh động

Ban đầu drone không được tính đến như một phương án khám phá ra các đường hầm. Thay vào đó, Israel cho sử dụng robot hạng nặng kết nối với bề mặt thông qua dây cáp để truy tìm hàng trăm km địa đạo mà bọn Hamas đã đào bên dưới Gaza. Tuy nhiên, nền của đường hầm thường có chứa đầy rác, khiến cho robot bị vấp ngã, trong khi một số lối đi lại quá hẹp nên sẽ rất khó để vận hành.

Phía Israel cũng đã thử cho sử dụng loại robot chó nhưng chúng khá đắt tiền và nặng nề. Nhưng khác với những thiết bị nói trên, drone lại có nhiều ưu điểm nổi trội hơn. Rẻ tiền và linh động, những thiết bị bay này mang lại hiệu quả tốt đẹp không ngờ. Các chiếc drone này hoàn toàn không bị ràng buộc vào địa hình và phù hợp hoàn hảo với những nơi có không gian nhỏ hẹp.

Một số drone có thể vượt qua cửa sổ để thám sát bên trong các tòa nhà. Một số khác được trang bị cánh tay robot mang theo chất nổ dẻo để giúp phá cửa, hoặc lựu đạn để thả xuống những mục tiêu được che chắn sau bức tường cao. Chúng có thể tạo mạng lưới liên lạc của riêng mình dưới lòng đất, với mỗi chiếc drone sẽ được điều khiển để bay xa nhất nếu có thể trước khi trở thành nút chuyển tiếp mới cho phép chiếc drone tiếp theo từ điểm mốc đó mà sẽ bay xa hơn.

Aviv Shapira, người đồng sáng lập và giám đốc điều hành của công ty máy bay không người lái XTEND, cho biết hiện nay quân đội Israel đang sử dụng sản phẩm của họ cho nhiều mục đích khác nhau ở Gaza. Chẳng hạn, Xtender, dòng drone nhỏ của XTEND, có thể mang theo khoảng 150 gr thiết bị, được trang bị camera có thể tạo bản đồ 3-D theo thời gian thực tế, giúp cho chúng bay trong nhà và tiếp cận các đường hầm dưới lòng đất. Trong khi đó, những chiếc Yahalom (tiếng Do Thái có nghĩa là kim cương), của XTEND chuyên tìm kiếm và phá hủy các đường hầm: Binh sĩ Israel thường sử dụng loại drone này để cho rải mìn hoặc đặt bẫy cảm biến vào hệ thống địa đạo chằng chịt của bọn Hamas ở Gaza.

Hình ảnh từ kính đeo thực tế ảo được đeo bởi một người binh sĩ Israel đang điều khiển chiếc drone Xtender. (Ảnh: WSJ)

Phương thức tác chiến với drone còn đa dạng hơn nữa khi một nhóm gồm 3 chiếc cũng có thể được vận hành rất hiệu quả từ một người điều khiển duy nhất. Sử dụng kính đeo thực tế ảo với nguồn cấp số liệu hình ảnh, người điều khiển có thể ra lệnh một drone để đột nhập vào tòa nhà thông qua cửa sổ hoặc cửa ra vào rồi bố trí chiếc thứ hai "cắm chốt" ở lối vào để làm trạm giám sát bổ sung. Trong khi đó, chiếc thứ ba sẽ tiến vào lục soát tòa nhà để tìm kiếm mục tiêu.

Với những ưu điểm rất phù hợp cho các cuộc giao chiến trên đường phố và dịa đạo hầm ngầm, loại drone do vậy đang trở thành cứu cánh cho các đơn vị nhỏ, không được trang bị hỏa lực mạnh của Israel trong cuộc hành quân tổng hợp này vào Dải Gaza. Chúng đặc biệt có giá trị đối với các đơn vị dự bị được huy động tham chiến sau các cuộc tấn công thảm sát đẫm máu của bọn Hamas ngày 7/10, do các binh sĩ này chưa có kinh nghiệm tác chiến nhiều nên sẽ có rất rủi ro nếu họ trực tiếp tiến vào những vùng chiến sự nguy hiểm.

Thị trường đang bị bỏ ngỏ

Việc sử dụng ngày càng nhiều các loại máy bay không người lái thương mại loại nhỏ được vũ trang giờ đây là xu thế phổ biến trong các cuộc xung đột trên khắp thế giới. Chẳng hạn cả Nga và Ukraine đều phụ thuộc rất nhiều vào các drone để giám sát và tấn công, trong khi bọn Hamas cũng từng sử dụng drone trong cuộc tấn công vào lãnh thổ Israel ngày 7/10.

Một chiếc drone của Israel đang thả hơi cay tại Gaza. (Ảnh: Middel East Eye)

Không chỉ Israel ban đầu không lường trước được tầm mức quan trọng của drone trong vùng chiến sự. Quân đội Mỹ trong nhiều năm cũng đã tập trung vào việc nghiên cứu, chế tạo ra những chiếc máy bay không người lái lớn và đắt tiền trước khi nhận ra quá muộn rằng họ đã nhượng lại thị trường máy bay không người lái cỡ nhỏ cho TQ.

Ngày nay, SZ DJI Technology của TQ là nơi sản xuất drone thương mại lớn nhất thế giới, với những sản phẩm chất lượng cao (?) và giá thành rẻ. Những drone dân dụng này, khi được phía quân sự gắn thêm các thiết bị vũ khí mini, phổ biến nhất là camera, cảm biến hoặc chất nổ, giờ đã trở thành những loại vũ khí thám sát hoặc tấn công thật lợi hại.

Tập đoàn Kỹ thuật Hàng không Vũ trụ Israel (IAI) là một công ty chế tạo UAV hàng đầu thế giới, với những sản phẩm được đánh giá rất cao như UAV tấn công Eitan và Heron có thể mang theo hỏa tiển chống tăng, trị giá mỗi chiếc hàng chục triệu USD. Nhưng việc IAI bỏ quên thị trường thiết bị bay không người lái cỡ nhỏ có gắn cánh quạt, khiến cho quân đội nước này hiện phải nhập cảng hàng ngàn chiếc drone loại này.

Công ty XTEND, như đề cập ở phần đầu của bài viết, tuy là một công ty Israel nhưng các drone của họ phần lớn đến từ những công ty sản xuất nước ngoài. Hiện tại, BRINC., một công ty chế tạo drone của Mỹ cũng đang góp mặt vào thị trường. Blake Resnick, Giám đốc điều hành BRINC cho biết, ông đã đến Israel vào đầu tháng 12 và thuyết phục được quân đội nước này mua một số drone loại LEMUR 2 chuyên dành cho các hoạt động tìm kiếm và cứu nạn.

"Một trong những ưu tiên mua sắm hàng đầu của Lực lượng Phòng vệ Israel hiện nay là loại drone cỡ nhỏ để sử dụng trong các hoạt động giải cứu con tin trong đường hầm và tác chiến ở môi trường dưới lòng đất", Resnick có tiết lộ.

Trong khi đó, nhân viên tại các công ty máy bay không người lái tư nhân làm việc với quân đội Israel tiết lộ với báo Wall Street Journal rằng, trong số các drone mà quân đội Israel sử dụng cũng có những chiếc do DJI (TQ) sản xuất. Một video clip do phía Israel cho công bố mà Wall Street Journal có được, cho thấy các binh sĩ đang điều khiển drone của DJI, dòng Mavic 3, bay vào đường hầm bên dưới một bệnh viện ở Gaza.