Cựu đại sứ Haley thường xuyên được ví như người tí hon trong cuộc đối đầu với ông Trump khi ảnh hưởng của bà luôn bị cựu tổng thống Mỹ lấn át.
Cuối năm 2023, cựu đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Nikki Haley nhận được lượng tiền tài trợ lớn từ các nhà ủng hộ. Haley dành phần lớn số tiền vào New Hampshire, bang mà cử tri Cộng ḥa có xu hướng ôn ḥa hơn, với kỳ vọng có thể tạo ra một chiến thắng giúp bà đạt được thế cân bằng với đối thủ, cựu tổng thống Donald Trump.
Trong mắt truyền thông cũng như công chúng Mỹ, ông Trump là người có ảnh hưởng lớn hơn nhiều so với bà Haley, cả về khả năng gây quỹ lẫn khuấy động dư luận.
Betsy Ankney, người quản lư chiến dịch tranh cử của bà Haley, đă nhận thức rơ ràng những thách thức mà họ sẽ phải đối mặt, mô tả đây là nhiệm vụ đầy khó khăn. "Ông ấy là kẻ hủy diệt", Ankney thừa nhận hồi cuối tuần trước. "Nhưng làm thế nào để bạn có thể ăn một con voi? Hăy cắn mỗi lần một miếng".
Từ trước khi các cuộc bầu cử sơ bộ diễn ra, nhiều người đă nhận xét rằng màn đối đầu của cựu đại sứ Mỹ với cựu tổng thống không khác ǵ "châu chấu đá voi". Và thực tế cho thấy, sau thắng lợi vang dội của ông Trump ở Nem Hampshire, cánh cửa thành công cho bà Haley gần như đă đóng lại. Cựu tổng thống Trump nhận về 54,3% ủng hộ, trong khi tỷ lệ của Haley là 43,2%.
Cựu đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Nikki Haley phát biểu tại một sự kiện vận động tranh cử ở bang New Hampshire hôm 18/1. Ảnh: Reuters
Dù vậy, Haley vẫn khẳng định cuộc đua nội bộ đảng Cộng ḥa "c̣n lâu mới kết thúc", thêm rằng bà sẽ dồn lực cho cuộc bầu cử tại bang tiếp theo là Nam Carolina vào ngày 24/2. "Chúng tôi sẽ không đi đâu hết", quản lư chiến dịch Ankney tuyên bố.
Chiến dịch tranh cử của Haley đang tung ra gói mua quảng cáo trị giá 4 triệu USD ở tất cả 7 khu vực truyền thống tại bang này.
Theo giới quan sát, xuyên suốt quăng đường tranh cử, Haley đă cho thấy bà là một ứng viên khá thận trọng, không quá nhiệt t́nh tiếp xúc với cử tri và giới truyền thông. Bà có những bài phát biểu chặt chẽ, hợp lư, đưa ra giải pháp cho nhiều vấn đề nhưng lại không nêu được rơ ràng những ưu tiên hàng đầu.
Bà cũng không thực sự quyết liệt khi công kích trực diện ông Trump, bị mắc kẹt giữa nhiệm vụ phải giành chiến thắng nhưng cũng không được quá xa lánh những đảng viên Cộng ḥa cốt lơi vẫn yêu quư cựu tổng thống.
Trái lại, chiến dịch tranh cử của ông Trump đă tận dụng hiệu quả cách tiếp cận thận trọng của Haley để khắc họa bà trong mắt cử tri theo cách họ mong muốn. "Bà ấy là một tờ giấy trắng và chúng ta cần một thùng sơn", Chris LaCivita, cố vấn cấp cao của Trump, nói.
Sau khi tuyên bố tranh cử vào tháng 2/2023, Haley đă phải vật lộn để xây dựng động lực. Nhiều nhà tài trợ bị thu hút bởi Haley, họ thích câu chuyện cá nhân của bà với tư cách con gái trong một gia đ́nh nhập cư Ấn Độ đă trở thành nữ thống đốc đầu tiên tại bang Nam Carolina. Tuy nhiên, họ không muốn bơm tiền cho một gương mặt không chắc chắn giành được đề cử từ đảng.
Chiến dịch của bà cuối cùng bị mắc kẹt trong một ṿng lặp. Các nhà tài trợ muốn xem những tin tức tích cực hơn về Haley và liệu bà có cải thiện được tín nhiệm trong những cuộc thăm ḍ dư luận hay không. Song truyền thông lại không quá chú trọng đưa tin về cựu đại sứ Mỹ cho đến khi bà bắt đầu quyên tiền và dần leo lên trên bậc thang thăm ḍ.
Khi vận động tranh cử, Haley, 52 tuổi, thường nói về những thay đổi mang tính thế hệ và nhấn mạnh việc bà c̣n rất trẻ so với ông Trump, 77 tuổi. Trong các cuộc tranh luận, Haley thường nói về lợi ích của việc can thiệp quân sự ở nước ngoài và nhấn mạnh vào tính kỷ luật cũng như năng lực của bà. Đây không phải những lập luận mà số đông cử tri trung thành của đảng Cộng ḥa muốn nghe, biên tập viên Moira Donegan từ báo Guardian nhận xét.
Hoạt động quân sự của Mỹ ở nước ngoài vẫn được quan tâm sau cuộc chiến Iraq nhưng quan điểm này dường như đă thay đổi sau khi ông Trump tham gia chính trường và đề cao câu khẩu hiệu "Nước Mỹ trên hết".
"Những thứ như năng lực, kỷ luật tự giác hay làm việc chăm chỉ lại là các phẩm chất có xu hướng biến phụ nữ trở thành người làm nền cho những người đàn ông có tài khoa trương", Donegan nói thêm, đề cập đến cựu tổng thống Trump.
Nhiều người cho rằng bà Haley thực tế đang hướng tới chức phó tổng thống. Họ cho rằng đây có thể là vai tṛ phù hợp hơn cả với bà, trở thành cầu nối giữa những đảng viên Cộng ḥa thế hệ cũ và những người mới trung thành với chủ nghĩa Trump.
Tuy nhiên, trong một cuộc mít tinh ở New Hampshire hôm 19/1, cựu đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc đă tuyên bố bà "không có ư định làm phó tướng cho bất kỳ ai".
Bên cạnh đó, sau hai thất bại liên tiếp, Haley c̣n đang phải đối diện với áp lực ngày càng tăng từ các đảng viên Cộng ḥa, những người yêu cầu bà rút lui khỏi cuộc đua tổng thống để họ có thể thúc đẩy một ứng viên duy nhất.
Trả lời kênh Fox News hôm 23/1, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia đảng Cộng ḥa Ronna McDaniel cho biết bà không nh́n thấy "con đường phía trước" giúp cựu đại sứ Haley giành được đề cử của đảng.
"Tôi nghĩ bà ấy đă thực hiện một chiến dịch tuyệt vời. Nhưng có một thông điệp rất rơ ràng từ các cử tri rằng chúng ta cần đoàn kết ủng hộ ứng viên cuối cùng, người sẽ là Donald Trump, và chúng ta cần đảm bảo việc đánh bại Joe Biden", McDaniel nói.
Bà lưu ư đến thực tế là Haley đă dồn nguồn lực vào New Hampshire, thậm chí nhận được ủng hộ từ Thống đốc Chris Sununu cùng các cử tri độc lập trong bang, nhưng cuối cùng vẫn thất bại. "Đây chính là tiếng nói của cử tri", McDaniel nhấn mạnh.
"Tôi đă xem đủ rồi", Thượng nghị sĩ Cộng ḥa bang Texas John Cornyn viết trên mạng xă hội X. "Để đánh bại Biden, chúng ta cần tập hợp quanh chỉ một ứng viên và cựu tổng thống Trump rơ ràng là lựa chọn của cử tri Cộng ḥa".
"Đến thời điểm này, Haley nên lựa chọn giữa từ bỏ hoặc ở lại để giúp đỡ đảng Dân chủ", Thượng nghị sĩ Cộng ḥa J.D. Vance viết.
Song theo b́nh luận viên Phil Boas từ báo Arizona Relublic, các phẩm chất mà bà Haley thể hiện chính là những ǵ đảng Cộng ḥa đang rất cần.
"Bà ấy là h́nh mẫu của sự chuẩn mực và nhân cách tốt, là một lănh đạo có trách nhiệm", ông nhận xét. "Và Haley đang tung ra những đ̣n tấn công khiến Trump bộc lộ những điều tồi tệ nhất".
VietBF@sưu tập