6 điều kỳ quặc của người Việt, qua cái nhìn của người phương Tây

[trungthuc]

Bài viết này được đăng lên trong trang Blog của cô Blossom O’Bradovich, một nữ y tá trẻ tuổi người Mỹ gốc Anh. Cô O’Bradovich là một tay du lịch loại "backpacking" (mà người trong nước gọi là "Tây ba-lô") không biết mệt mỏi. Cô ta ghi lại nhiều chi tiết về những trải nghiệm trong thời gian cô đi du lịch ở các nước Á châu, trong đó có Việt Nam.

Bài lược dịch đề cập đến phần trải nghiệm về Việt Nam của cô O’Bradovich để cho chúng ta cùng nhau suy ngẫm về vấn đề "hiện tượng văn hóa và giáo dục của người Việt" hiện sống trong bối cảnh xã hội Việt Nam qua cái nhìn của một người ngoại quốc, nhất là người Tây phương.

1/ Bóp kèn xe liên tục
Người Việt Nam bóp kèn xe liên tục với chủ ý muốn nói là "Ê, tôi đang đi tới đây…", khác hẳn với người Tây phương chỉ bóp kèn xe khi đang tức giận người đi xe phía trước, hay tỏ ý muốn cho họ phải tránh ra ngay. Nói một cách khác, người Việt bóp kèn xe có kèm theo nụ cười và một cái gật đầu, có ý muốn thông báo là "Tôi đang đi phía sau bạn" hơn là "một dấu hiệu của sự tức giận, muốn chửi thề".

Ngoài ra, sự việc người đi bộ cứ lao đầu thẳng vào các dòng xe nhộn nhịp đang đi tới là chuyện hoàn toàn bình thường; bởi vì người lái xe sẽ không bao giờ dừng lại để nhường cho bạn đi qua, mà họ sẽ tìm mọi cách để tránh né bạn. Thật ra, nếu không đi như vậy (lao thẳng vào) thì thật là vô phương khi muốn băng qua đường ở phố xá Việt Nam.
Chạy xe ở Việt Nam cũng không phải là chuyện dễ dàng đâu. Dù đã biết bóp kèn hoàn toàn không có hiệu quả gì cả nhưng người chạy xe vẫn cứ bóp túi bụi y như là muốn gọi đến phép lạ nào đó.

Có lần một anh xe ôm đang chở tôi, bất thình lình anh ta dừng xe ngay giữa đường lộ, tắt máy để… dùng "Google Translation" cấp tốc (trên điện thoại di động?) và gõ cho tôi biết bằng dòng chữ Anh ngữ là "Cô thật xinh đẹp!" trên màn hình trong khi có hàng loạt xe vận tải phải chạy vòng quanh chúng tôi để tránh né. Tôi hoảng hồn tưởng sắp có tai nạn sẽ xảy đến cho chúng tôi, nhưng thật kỳ lạ vẫn chỉ thấy dòng xe đông đảo chạy đến và tránh né chúng tôi! Chuyện này không thể nào xảy ra ở Tây phương hay các nước tiến bộ. Nếu ở Mỹ, thì có lẽ chúng tôi đã bị xe cộ cán chết mất đất rồi!

2/ Không có khái niệm về thời gian
Dường như người Việt Nam không hề có chút khái niệm gì về thời gian. Mỗi khi tôi hỏi một người Việt Nam về thời gian cần để làm xong một chuyện gì đó thì không có một ai biết phải trả lời tôi như thế nào?

Thời gian có vẻ như mang một ý nghĩa khác biệt ở Việt Nam: Mọi người thường cho là "Cứ khi nào xong là xong. Xem giờ giấc để làm gì?" Ngược lại, đối với người Tây phương thời gian là một vấn đề rất quan trọng đã ăn sâu vào tiềm thức từ lúc còn bé chứ không thể xem là "làm sao cũng được"! Kể ra thì ở đây (VN) vì vấn đề thời gian khá cởi mở cũng làm cho đời sống thấy thoải mái, dễ thở, đỡ bị áp lực căng thẳng hơn. Ngoại trừ trường hợp bạn đang bấn lên khi muốn bắt cho kịp chuyến tàu sắp rời bến, và sau khi hỏi người Việt khi nào tàu sẽ chạy thì được trả lời là "sắp rồi" hay "đừng nên quá lo lắng"!

Một trường hợp khác khi tôi dạy học ở một trung tâm Anh ngữ. Tôi nhận được một bảng phân bổ giờ giấc lên lớp mà thực ra cũng chẳng có ý nghĩa gì cả. Chẳng hạn, một buổi sáng, tôi vào lớp lúc 7 giờ và bắt đầu công việc dạy học thì một nhân viên người Việt bước vào lớp, kéo tôi ra khỏi lớp và nói: "Buổi học đã bị hủy bỏ". Nghĩa là, tôi phải ngồi chờ loanh quanh đâu đó trong sân trường cho đến giờ của lớp kế tiếp (?)

Tôi chỉ được thông báo về sự thay đổi quan trọng ở phút chót, hoặc đã quá muộn. Người đến thông báo thường nói với tôi là: "Đừng lo lắng. Mọi chuyện sẽ ổn thỏa. Bạn cứ ngồi chờ". Rồi sau đó, mọi người tự nhiên xem như không có vấn đề gì phải bận tâm. Cứ kiên nhẫn và chấp nhận thôi. Trong khi đó họ lại không muốn thầy cô giáo nước ngoài có những thay đổi vì lý do riêng vào phút chót.

3/ Thức ăn, thức uống quái đản
Người Việt nổi tiếng về các món ăn "quái đản" (theo nghĩa "bất bình thường") đối với khẩu vị người ngoại quốc, như là: ăn thịt chó, thịt mèo, hột vịt lộn, thịt rùa, thịt chuột, và cả thịt con nhím. Đối với người Việt đó là chuyện bình thường, nhưng với khẩu vị của người Tây phương thì lại "quá rùng rợn" ("downright offensive").

Bạn có thể nhìn thấy sâu bọ còn sống đang bò lổn nhổn cho đến cái đầu chó nhăn răng được treo lủng lẳng; cà phê "phân chồn" ("weasel poo coffee") cho đến việc cắt cổ rắn sống lấy máu tươi, tim còn đập phì phọt để dân nhậu ăn tươi nuốt sống ngay giữa đường phố đông đảo (?) Từ con dế (crickets), gián (cockroaches), bướm (butterflies) và sâu bọ chiên dòn được dân nhậu nhâm nhi với bia rượu…

Bạn cũng đừng có ngạc nhiên khi thấy thịt nhím (porcupines) với bộ lông gai góc thấy mà kinh hãi được liệt kê hàng đầu trên thực đơn các món nhậu. Họ cho biết, thịt nhím, sau khi bỏ bộ lông gai góc ghê sợ, ăn lại ngon như thịt vịt vậy (!)

4/ Không có khái niệm về "đời tư"(personal space) của người khác.
Thiệt tình! Hoàn toàn không có một chút nào cả! Thật muốn chửi thề hết sức bởi vì theo họ: Chuyện cá nhân của bạn cũng là chuyện cá nhân của tôi?! Mà có thiệt như vậy không hà? Bất cứ người nào cũng tỏ ra tự nhiên, có quyền dí đầu vào nói lung tung với bạn khi bạn đang có chuyện riêng tư.

Đừng nên ngạc nhiên khi thấy tôi mở điện thoại di động để đọc và gõ trả lời các tin nhắn của cá nhân tôi, sẽ có một anh bạn Việt nào đó đứng lảng vảng quanh quẩn đang nhìn chằm chặp vào màn hình của tôi. Và cũng đừng ngạc nhiên nếu một người Việt Nam lại gần và chào bạn bằng một câu đại khái như: "Ái chà! Trông bạn hôm nay khoẻ mạnh và béo tốt ghê". Họ cứ nghĩ đó là một lời khen tốt đẹp.

5/ Thuốc lào (Khói thuốc – Smoking)
Ở miền Bắc Việt Nam, rất thường tình khi sau mỗi bữa ăn, dân Việt chuyền tay nhau những cái "điều cày" (bamboo pipe). Họ hút thuốc lào sau bữa ăn vì tin là làm như thế (hút thuốc lào) giúp cho việc tiêu hóa thức ăn được dễ dàng, tốt hơn (?) Hầu hết các nhà hàng ăn đều có thủ sẵn loại điếu cày này cùng với thuốc lào trong quán để cho chất nicotine này có thể làm cho bạn ho sù sụ và tay chân run rẩy cả ngày.

6/ Nhìn chăm chăm (Staring)
Ở Việt Nam, ngay cả tại thành phố lớn như Hà Nội, mỗi khi đi xuống phố thì y như rằng tôi thường bị người dân địa phương nhìn chằm chằm rất lâu. Điều này cũng thường thấy ra ở Ấn Độ, nhưng lại ít thấy ở các nước Á châu khác. Đối với văn hóa Tây phương, việc "nhìn chằm chằm" (staring) như vậy được xem là "rất thô lỗ" (rude), nhưng ở Việt Nam "nhìn chằm chằm" chỉ đơn giản là sự "tò mò".

Tôi cảm thấy bị căng thẳng không phải chỉ riêng vì cái nhìn chăm chăm của đàn ông con trai mà ngay cả phụ nữ mỗi khi tôi tản bộ tập thể dục vào buổi sáng. Đôi khi ánh mắt nhìn có vẻ tó mò, đôi khi có vẻ "soi mói" (scrutinizing) làm cho tôi có cảm tưởng là họ không muốn thấy tôi hiện diện ở đây! (I didn’t feel so welcome!)

Nhiều lần, có người đang đi xe gắn máy bất ngờ dừng lại bên đường rồi ngoái đầu hẳn về phía sau để nhìn tôi như thể tôi là một con thú vật hiếm trong sở thú (an animal in the zoo). Điều này (nhìn chăm chăm) đôi khi làm cho tôi không thấy thoải mái chút nào và không muốn đi ra ngoài phố.

——-
(Tựa đề gốc: "6 điều kỳ quặc tìm thấy ở Việt Nam")

Đúng là cảm nhận của giới phụ nữ lại khác hẳn với cảm xúc của nam giới khi đến tham quan ở VN, thậm chí còn có người chỉ muốn sống luôn ở đất Việt này vì thấy rất phù hợp, nhất là các thực ăn đậm đà 3 miền!
Xin được giới thiệu vài nhân vật nam này trích dẫn từ YouTube:

1/ KiKi.Jp。

Mình tên là KiKi người Nhật, mình ăn 1 bát Phở ở Hàn và có quan tâm đến Việt Nam và quyết định sinh sống ở Việt Nam.

2/ PAPAKEN-family Cuộc sống ở Việt Nam

PAPAKEN đang làm các video về chủ đề cuộc sống của PAPAKEN và gia đình Nhật Việt sinh sống tại Việt Nam.

3/ Max McFarlin

Food obsessed traveler looking to connect with people and learn about different ways of life all through our shared love of food!

Japanese man Shocked by Saigon's Flavorful Bún bò Xí Quách

Đây chỉ là 3 ví dụ điển hình của người ngoại quốc khi đến tham quan, làm việc ở VN, nay lại muốn được chọn VN làm nơi sinh sống lâu dài do thích lối sống, thức ăn đa dạng 3 miền của VN!!

Còn vài điểm tôi rất kỵ người Việt nhưng không được cô gái này đề cập đến.

Hay văng tục: ĐM và tiên sư bố ở đâu cũng nghe

Rất hung tợn: thấy ai cũng có máu nóng, dữ dằn. Đụng đến là lao vào ẩu đã, xỉ vả như muốn ăn tươi nuốt sống nhau.

Originally Posted by lanong01

Còn vài điểm tôi rất kỵ người Việt nhưng không được cô gái này đề cập đến.

Hay văng tục: ĐM và tiên sư bố ở đâu cũng nghe

Rất hung tợn: thấy ai cũng có máu nóng, dữ dằn. Đụng đến là lao vào ẩu đã, xỉ vả như muốn ăn tươi nuốt sống nhau.

Nên nhẫn nhục và làm quen đi, rồi mọi sự sẽ qua nhanh và ổn thôi!! Nổi nóng làm chi cho căng mạch máu, đứt bóng lúc nào mà chẳng hay, cuộc sống này rất quý báu vì người ta sống duy nhất chí có 1 lần mà thôi!! Cứ enjoy life là đủ rồi!!

Cần gì người phương tây, tui về VN còn thấy lạ và 6 câu trên là đúng.

Originally Posted by trungthuc

Nên nhẫn nhục và làm quen đi, rồi mọi sự sẽ qua nhanh và ổn thôi!! Nổi nóng làm chi cho căng mạch máu, đứt bóng lúc nào mà chẳng hay, cuộc sống này rất quý báu vì người ta sống duy nhất chí có 1 lần mà thôi!! Cứ enjoy life là đủ rồi!!

Không thích nghe văng tục bên tai thường xuyên nên không lâu rồi không về VN chơi. Đợi vài chục năm nữa họ văn minh hơn rồi về lần cuối. Có tưởng tượng nổi không bạn ở VN thậm chí vào tường nhà viết ĐM...ĐMẹ mặc dù không bị chưởi trực tiếp nhưng oải quá nên block luôn.

Hãy nghe anh chàng Nhật này cùng 2 đứa con đang sống ở Hà Nội, đi mua đồ về để nấu bánh chưng dịp Tết và biếu xén 20 cái bánh cho bạn quen:

Không thể đón Tết nếu không làm cái này! (18'41)

Do anh này biết tiếng Việt tương đối trôi chảy nên khi ra chợ không hề ngại ngùng khi hỏi mua hàng, thật là dễ thương!!

Điều kỳ quặc thứ 7 là đây

https://www.youtube.com/shorts/Y_9abPT3Vs8

Bổ sung ..... Đái Đường