Đọc thêm:
TẠI SAO NGƯỜI TRONG NAM LẠI CÚNG CÁ LÓC NHÂN NGÀY VÍA THẦN TÀI?
Tùy theo phong tục, tập quán từng vùng miền mà mâm cúng dâng Thần Tài ngày mùng 10 Tết Ạm lịch hằng năm sẽ có sự khác biệt. Thế nhưng, trong văn hóa của người miền Nam sẽ luôn phải có cá lóc nướng, mía, thịt heo quay…
(Ảnh: Hải Long).
Theo tín ngưỡng ở dân gian, Thần Tài là vị thần chuyên trách về việc phát tài, biểu trưng cho sự sung túc, giàu có, tài lộc. V́ vậy, bàn thờ cúng Thần Tài từ lâu đă trở được phổ biến rộng răi trong các gia đ́nh người Việt.
Ngày mùng 10 tháng Giêng Âm lịch hàng năm được xem là ngày vía Thần Tài. Đây là thời điểm mà người dân dùng lễ vật đặc trưng kính dâng lên vị thần tiền tài nhằm tạ ơn và cầu may cho một năm mới buôn may bán đắt, tài lộc đầy nhà.
Ban đầu tục
"vía trời" này bắt nguồn từ người Việt gốc Hoa, sau mới nhân rộng trong các gia đ́nh kinh doanh, buôn bán v́ hầu hết các nơi này đều có bàn thờ Thần Tài để cầu lộc may mắn trong năm.
Mặc dù ở mỗi vùng miền, tín ngưỡng thờ cúng sẽ khác nhau, thế nhưng thường vẫn có các lễ nghi truyền thống như mua vàng, mua đồ phong thủy, mâm cúng là bộ tam sinh gồm thịt heo, tôm hoặc cua luộc, trứng gà hoặc trứng vịt.
(Minh họa)
Riêng tại miền Nam, trong mâm lễ vật dâng Thần Tài thường có thêm cá lóc, mía. Trong đó, cá lóc dâng Thần Tài phải là nguyên con, không có cạo vảy, không cắt vi, đuôi, khi đem đi nướng th́ chỉ cần dùng mía chẻ xiên thẳng qua miệng cá để định h́nh con cá được thẳng thớm. C̣n mía thường phải to, thẳng, tán lộc xum xuê, màu sắc tươi sáng.
Chia sẻ về vấn đề này, nhiều chuyên gia phong thủy cho biết, miền Nam trước đây là vùng kênh rạch, sông ng̣i chằng chịt giúp cho cá lóc có điều kiện sinh sống nhiều, nên đă trở thành một sản vật khá đặc trưng.
Chính do điều này nên người dân muốn kính dâng cá lóc lên thần linh là để tỏ ḷng biết ơn, trân trọng thiên nhiên đă tạo ra mưa thuận gió ḥa và tưởng nhớ đến cuộc sống gian khổ nhưng rất cần cù thời trước của cha ông chúng ta.
Đồng thời, cá lóc trong văn hóa c̣n biểu trưng cho sự nỗ lực và thành công v́ sức sống mănh liệt và khả năng sinh tồn cao trong nhiều điều kiện khác nhau, thậm chí ở những vùng bùn lầy.
(Minh họa)
Ngoài ra, trong phong thủy, cá c̣n là biểu tượng để thu hút tài lộc, may mắn. H́nh ảnh con cá c̣n đại diện cho sự mong ước có được cuộc sống trôi chảy thuận lợi như cá bơi trong nước.
Riêng về cây mía, theo tín ngưỡng người Việt, nước ta gắn liền với văn hóa nông nghiệp, v́ vậy người dân muốn dâng tặng đến thần tài để cầu mưa thuận gió ḥa. Ngoài ra, cây mía tượng trưng cho sự giao ḥa Trời-Đất, kết nối hai thế giới âm-dương, tán lá tượng trưng cho mây, trời, gốc; rễ tượng trưng cho đất, nguồn cội, vị ngọt tượng trưng cho vị ngọt của cuộc sống với những điều may mắn, tốt đẹp, sự rắn chắc vươn cao tượng trưng cho sức khỏe và sự thành công…
Mặc dù, ngày nay cuộc sống đă có nhiều sự thay đổi, thế nhưng trên mâm cỗ ngày mùng 10 tháng Giêng hàng năm, người dân vẫn luôn đặt những lễ vật truyền thống kính dâng thần linh. Đó là một nét văn hóa đẹp của người Việt chúng ta.