Mẫu bom 1,5 tấn Nga dùng để bào ṃn pḥng tuyến Ukraine. Hiẹn nay Nga đang tăng cường triển khai bom dẫn đường FAB-1500 nặng 1,5 tấn, đủ sức xóa sổ nhiều cứ điểm để bào ṃn pḥng tuyến Ukraine.
"Trước đây chúng tôi chỉ bị pháo kích, nhưng Nga giờ bắt đầu sử dụng khí tài đường không nhiều hơn, đặc biệt là bom FAB-1500", một binh sĩ Lữ đoàn Không vận Độc lập số 46 Ukraine, đơn vị đang pḥng thủ tại thành phố tiền phương Krasnohorivka thuộc tỉnh Donetsk, cho biết hôm 10/3.
Các tài khoản mạng xă hội ủng hộ quân đội Nga gần đây liên tục đăng video các đ̣n tập kích bằng bom FAB-1500 M54 gắn Mô-đun Dẫn đường và Cánh nâng Hợp nhất (UMPK) vào loạt thành phố tiền tuyến của Ukraine, trong đó có Krasnohorivka.
FAB-1500 là bom thông thường được phát triển từ thời Liên Xô với khối lượng 1,5 tấn, trong đó phần đầu nổ nặng gần 700 kg. Đây là một trong những mẫu bom lớn nhất của Nga, khi ném có thể tạo hố sâu có đường kính 15 m, phá hủy mục tiêu bằng mảnh văng và sóng xung kích trong bán kính 500 m.
Uy lực của bom FAB-1500 tăng lên đáng kể khi được gắn UMPK, cụm dẫn đường gồm thiết bị định vị vệ tinh, hệ thống điều khiển và cánh nâng, được thiết kế nhằm tăng đáng kể độ chính xác và tầm bay của bom.
Bom FAB-1500 gắn UMPK là phương án tương tự ḍng JDAM-ER của Mỹ, giúp biến bom thông thường thành vũ khí dẫn đường chính xác, thay v́ phải sản xuất những quả bom thông minh chuyên biệt có chi phí cao.
Nga sử dụng loại bom này để tấn công các nhà máy công nghiệp và nhà cao tầng, những địa điểm được quân đội Ukraine tận dụng làm cứ điểm kiên cố và đài quan sát trong mạng lưới pḥng tuyến ở tỉnh Donetsk.
"Đối phương dùng bom FAB-1500 v́ chúng có sức sát thương rất lớn. Ngay cả khi sống sót trong trận bom, binh sĩ pḥng thủ cũng bị thương tích và chấn động. Loại bom này tác động rất lớn đến sĩ khí, không phải ai cũng chịu được sức uy hiếp của nó. Mọi người gần như đă quen với bom FAB-500, nhưng ḍng FAB-1500 thật sự là địa ngục", binh sĩ Lữ đoàn 46 Ukraine cho biết.
Các loại bom thông thường gắn UMPK đă trở thành yếu tố quan trọng với chiến dịch tiến công của Nga tại tỉnh Donetsk, cho phép họ xóa sổ nhiều pḥng tuyến kiên cố trong khu vực và đánh bật quân đội Ukraine khỏi thành tŕ Avdeevka hồi giữa tháng 2.
Những trận mưa bom giúp Nga chiếm Avdeevka
Một binh sĩ Ukraine nói rằng Nga đă ném hơn 500 quả bom dẫn đường nhằm vào Avdeevka chỉ trong vài ngày trước khi có lệnh rút quân, với mức cao điểm là 250 quả trong ṿng 48 giờ. Phát ngôn viên không quân Ukraine Yuri Ignat cũng nhiều lần thừa nhận nước này chưa t́m ra biện pháp đối phó bom UMPK.
Justin Bronk, chuyên gia cấp cao tại Viện Nghiên cứu Quốc pḥng và An ninh Hoàng gia Anh (RUSI), cho rằng Nga có sẵn lượng lớn bom thông thường để hoán cải và chỉ bị giới hạn bởi tốc độ sản xuất các bộ UMPK. "Điều này giúp họ sở hữu hỏa lực áp đảo để đối phó pḥng tuyến cố định và gây tổn thất nặng cho Ukraine, dù ưu thế chưa đủ để thay đổi đáng kể cục diện chiến trường", ông nói.
Tài khoản Fighter Bomber của một phi công tiêm kích Nga cho biết lực lượng nước này bắt đầu sử dụng bom FAB-1500 gắn bộ UMPK ở Ukraine từ tháng 9/2023. Phi công này nói rằng nhà sản xuất phải thiết kế tổ hợp UMPK hoàn toàn mới cho bom FAB-1500, nhấn mạnh đây là mẫu bom dẫn đường có tầm bay xa nhất của Nga hiện nay.
"Quá tŕnh hoán cải bom không rẻ và cũng không thể diễn ra nhanh chóng, nhưng vẫn tiết kiệm chi phí hơn nhiều so với những quả tên lửa có giá hàng triệu USD", phát ngôn viên không quân Ukraine Ignat nói.
Bom FAB-1500 UMPK trưng bày trong chuyến thị sát của Bộ trưởng Quốc pḥng Nga Sergei Shoigu hồi tháng 1. Ảnh: Zvezda
Bronk nhấn mạnh rằng bom dẫn đường UMPK chỉ được sử dụng để tập kích mục tiêu cố định, nhưng cũng là lựa chọn phù hợp nhất trong cuộc chiến tiêu hao hiện nay, do lực lượng Nga đă nắm rơ phần lớn pḥng tuyến và cứ điểm của Ukraine.
Thay v́ rơi tự do như bom thông thường, bom dẫn đường gắn bộ UMPK có thể bay xa 50-70 km và chuyển hướng trong khi bay nhờ bộ cánh nâng. Điều này cho phép chiến đấu cơ Nga cắt bom từ ngoài tầm bắn của phần lớn hệ thống pḥng không Ukraine.
Mối đe dọa ngày càng lớn từ bom UMPK buộc quân đội Ukraine điều động các hệ thống tên lửa như Patriot và S-300 ra tiền tuyến để đối phó, dù điều đó cũng tăng đáng kể rủi ro với chính những tổ hợp này.
"Máy bay Nga không chỉ tập kích vị trí tiền tuyến, mà c̣n nhằm vào sở chỉ huy, kho hậu cần và đạn dược nằm sâu trong hậu phương của chúng tôi", đại tá Ignat thừa nhận, nhấn mạnh Ukraine cần thêm nhiều hệ thống pḥng không tầm xa để đẩy lùi chiến đấu cơ Nga.
Đ̣n tập kích có thể xóa sổ 10% bệ phóng Patriot của Ukraine
Giới chuyên gia đánh giá bom UMPK giúp không quân chiến thuật của Nga tác chiến hiệu quả hơn, thay v́ vai tṛ rất hạn chế trong giai đoạn đầu xung đột.
Tên lửa Patriot hiện là biện pháp duy nhất để Ukraine đối phó máy bay mang bom UMPK, nhưng số lượng bệ phóng rất giới hạn khiến chúng không thể bảo vệ toàn bộ tiền tuyến dài hơn 1.000 km. Nguồn cung tên lửa Patriot của Ukraine cũng đang cạn dần khi quốc hội Mỹ chưa thông qua khoản viện trợ quân sự mới.
Tiêm kích F-16 cũng được kỳ vọng là khí tài có thể buộc máy bay Nga lùi xa hơn khỏi tiền tuyến, nhưng những chiếc đầu tiên chỉ có thể xuất hiện trên bầu trời Ukraine trong nửa cuối năm nay. Trong lúc chờ đợi, các đơn vị Ukraine ở tiền tuyến sẽ phải tiếp tục hứng chịu những đợt không kích dữ dội của Nga, với mức cao điểm lên tới 100 lần mỗi ngày.
"Quân đội Nga từng hủy diệt nhiều cứ điểm Ukraine bằng ưu thế pháo binh. Giờ đây, họ đang huy động nguồn bom dẫn đường gần như vô hạn để xóa sổ toàn bộ nơi ẩn náu của lực lượng Ukraine", cây bút Tim Lister viết trên CNN.
VietBF@ sưu tập