Vụ cậu bé 13 tuổi bị các bạn cùng lớp sát hại dă man ở vùng nông thôn miền bắc Trung Quốc đang gây chấn động cả nước, một lần nữa khơi lại cuộc tranh luận gay gắt về vấn đề bắt nạt học đường, tội phạm vị thành niên và số phận hàng chục triệu trẻ em phải sống xa bố mẹ.
H́nh ảnh cuối cùng của cậu bé Wang được camera an ninh ghi lại. (Ảnh: The Paper)
Ba trẻ vị thành niên đă bị cảnh sát bắt giữ với cáo buộc sát hại cậu bé đang học cấp hai ở ngôi làng ngoại ô thành phố Hàm Đan, tỉnh Hà Bắc, sau khi thi thể bị biến dạng của nạn nhân được t́m thấy trong một nhà kính bỏ hoang, báo chí trong nước đưa tin tuần trước.
Chính quyền thành phố Hàm Đan cho biết, cậu bé họ Wang bị sát hại hôm 10/3, và tất cả nghi phạm đă bị bắt tạm giam ngay ngày hôm sau.
Hành động này đă được lên kế hoạch trước. Cảnh sát phát hiện nhóm nghi phạm đào hố nông để chôn nạn nhân 1 ngày trước khi ra tay.
Gia đ́nh và luật sư của Wang cho biết, cậu bé từ lâu đă bị 3 bạn cùng lớp bắt nạt. Tất cả nghi phạm và nạn nhân đều dưới 14 tuổi.
Hành vi phạm tội khi tuổi c̣n nhỏ, chuyện bắt nạt học đường và tính chất man rợ khiến vụ án gây chú ư rộng răi, trở thành chủ đề được bàn luận rất nhiều trên mạng xă hội những ngày gần đây. Nhiều ư kiến yêu cầu trừng phạt nghiêm thủ phạm, thậm chí áp mức án tử h́nh.
Bi kịch này cũng làm nóng lại vấn đề nhức nhối về một thế hệ những đứa trẻ bị bỏ lại phía sau, phải sống ở vùng nông thôn cùng họ hàng khi bố mẹ đi làm xa. Wang và 3 nghi phạm đều là con của những công nhân đi làm ở nơi khác.
Thiếu chăm sóc và quan tâm đến những đứa trẻ như vậy là một trong những mặt trái của sự tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ của đất nước, đạt được nhờ sức lao động của hàng trăm triệu công nhân nông thôn di cư đến các khu công nghiệp để kiếm tiền và để con ở lại quê.
Cứ khoảng 5 đứa trẻ ở Trung Quốc th́ có 1 trẻ, tương đương 67 trẻ em dưới 17 tuổi, bị bố mẹ để ở quê, theo số liệu thống kê gần đây nhất được thực hiện năm 2020.
Nhiều nghiên cứu và khảo sát cho thấy những đứa trẻ như vậy dễ gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần, như trầm cảm và lo lắng, dễ bị lạm dụng và bắt nạt.
Cái chết của cậu bé Wang là một trong nhiều bi kịch liên quan đến những đứa trẻ bị bỏ lại. Những đứa trẻ thường là nạn nhân, nhưng trong một số trường hợp lại là thủ phạm.
“Tôi nghĩ vụ án này chỉ là phần nổi của tảng băng ch́m. Tất cả những đứa trẻ bị bỏ lại cần thêm hỗ trợ về tâm lư”, Shuang Lu, trợ lư giáo sư về xă hội học tại ĐH Trung tâm Florida, cho biết, sau khi nghiên cứu về những đứa trẻ bị bỏ lại.
Wang sống với ông bà v́ bố đi làm ở một tỉnh ven biển. Cậu mất tích vào buổi chiều 10/3, sau khi rời nhà đi gặp các bạn cùng lớp, báo Tin tức Bắc Kinh đưa tin.
Lần cuối cùng mà cậu được trông thấy qua camera giám sát là tại một cửa hàng gần cổng trường. Khi đó, cậu đang ngồi trên chiếc xe scooter cạnh 3 bạn cùng lớp.
Trước khi cậu biến mất và điện thoại mất liên lạc, tất cả số tiền cậu có trong tài khoản WeChat là 191 tệ (26 USD) được chuyển sang cho một bạn cùng lớp, bố cậu cho biết. Bố cậu vội vă trở về nhà sau khi nghe tin con mất tích và đă đăng nhập vào mạng xă hội của cậu để t́m manh mối.
Sáng hôm sau, cảnh sát đến trường t́m 3 cậu bạn cùng lớp. Một trong số đó cuối cùng thú nhận với cảnh sát rằng Wang đă bị giết hại và khai chỗ chôn cậu.
Nhà kính nơi 3 nghi phạm chôn Wang là khu vực cỏ dại mọc kín, nằm chỉ cách nhà của một nghi phạm khoảng 100m.
Cha của Wang viết trên mạng Douyin rằng con trai anh “bị đánh chết” và thi thể biến dạng đến mức không thể nhận ra.
Luật sư của gia đ́nh viết trên mạng xă hội Weibo rằng Wang bị 3 bạn học bắt nạt từ lâu, nhưng sau đó đă xóa bài đăng.
Một bạn học khác nói với đài truyền h́nh CCTV rằng 3 nghi phạm nhiều lần nhốt Wang trong nhà vệ sinh.
Một bạn học kể chuyện Wang từng viết giấy cho người bạn ngồi phía trước rằng cậu không muốn đến lớp nữa, mà chỉ muốn chết.
D́ của Wang cho biết cậu bé gần đây không muốn đi học, và thường xin ông tiền trước khi đến trường.
Một cuộc khảo sát của một tổ chức phi chính phủ thực hiện năm 2019 cho thấy 90% trẻ em bị bỏ lại phía sau gặp phải t́nh trạng tổn thương về cảm xúc, 65% bị bạo lực thể chất và 30% bị lạm dụng t́nh dục.
Tội phạm vị thành niên gia tăng ở Trung Quốc trong những năm gần đây. Trong giai đoạn 2020-2023, tổng số 243.000 trẻ vị thành niên bị buộc tội, với mức tăng 5% mỗi năm, CCTV đưa tin.
Năm 2021, Trung Quốc hạ độ tuổi phải chịu trách nhiệm h́nh sự từ 14 xuống 12.