Trong muôn vàn các sinh vật biển, có một loại động vật nổi tiếng với vẻ đẹp lộng lẫy nhưng lại ẩn chứa nguy hiểm không ngờ. Đó chính là loại bạch tuộc đốm xanh - dù có ngoại h́nh hấp dẫn cũng như trí thông minh, sinh vật biển này c̣n ẩn chứa một bí mật gây sốc - nó có nọc độc gấp 50 lần rắn hổ mang.
Cả bạch tuộc ṿng xanh và rắn hổ mang đều nằm trong số những loài động vật có nọc độc mạnh nhất thế giới. Tuy nhiên bạch tuộc đốm xanh được coi là độc hơn cả rắn hổ mang. Bạch tuộc đốm xanh thậm chí được xem là sinh vật biển độc nhất thế giới.
Hiện tượng này có thể là do tuyến nọc độc phát triển tốt của bạch tuộc đốm xanh. Các tuyến nọc độc đóng vai tṛ quan trọng trong việc lưu trữ và giải phóng độc tố ở động vật, đồng thời cấu trúc và chức năng đặc biệt của tuyến nọc độc của bạch tuộc đốm xanh khiến nó có độc tính cao.
Cấu trúc tuyến nọc độc của bạch tuộc đốm xanh khá phức tạp. Các tuyến nọc độc chủ yếu bao gồm các tuyến và ống dẫn, bạch tuộc ṿng xanh có tuyến nọc độc phát triển tốt với nhiều tuyến hơn và ống dẫn dài hơn. Điều này có nghĩa là bạch tuộc đốm xanh có thể lưu trữ nhiều độc tố hơn và thải ra chúng với tốc độ nhanh hơn.
Từ góc độ sinh lư, tuyến nọc độc của bạch tuộc đốm xanh có khả năng thích nghi đặc biệt. Nếu cảm thấy bị đe dọa, nó có thể nhanh chóng giải phóng một lượng lớn chất độc để pḥng vệ. Ngược lại, tuyến nọc độc của rắn hổ mang không thải độc tố hiệu quả như bạch tuộc đốm xanh. Mặc dù tuyến nọc độc của rắn hổ mang cũng có thể lưu trữ nọc độc nhưng tốc độ giải phóng của nó tương đối chậm nên có thể không phản ứng nhanh trước đ̣n tấn công của kẻ thù như bạch tuộc đốm xanh.
Tuyến nọc độc của bạch tuộc đốm xanh chứa một loại độc tố đặc biệt - TTX (Tetrodotoxin). Chất độc này là chất độc thần kinh có tác dụng ngăn chặn tín hiệu giữa các tế bào thần kinh, gây tê liệt cơ và ngừng hô hấp. Bản chất cực độc của TTX khiến bạch tuộc đốm xanh trở thành một trong những sinh vật độc nhất thế giới.
Theo đó 25g nọc độc của loài bạch tuộc này có thể giết chết 10 người nặng trên 70kg.
Nguyên nhân bạch tuộc ṿng xanh độc hơn rắn hổ mang chủ yếu là do cấu trúc phát triển và chức năng hiệu quả của tuyến nọc độc cũng như sự hiện diện của độc tố đặc biệt TTX. Nọc độc của bạch tuộc đốm xanh khiến nó trở thành sinh vật rất đáng sợ.
Bạch tuộc đốm xanh (Hapalochlaena) sinh sống ở những vùng biển nước nông, có độ sâu dưới 50m, thường gặp ở Ấn Độ Dương, Bắc Úc, phía Tây của Thái B́nh Dương, trong đó có khu vực biển Đông của nước ta.
Những người bán hải sản cũng cảnh báo nên vứt những con bạch tuộc đốm xanh v́ dễ ảnh hưởng đến tính mạng khi ăn phải.
Theo đó, chỉ sau từ 30 phút đến 3 giờ đồng hồ sau khi ăn phải loài bạch tuộc này, con người sẽ xuất hiện các các triệu chứng như khó chịu, mặt đỏ, đồng tử co rồi giăn ra, buồn nôn, tiêu chảy, chân tay mỏi rũ… Thậm chí nọc độc của loài bạch tuộc này c̣n có thể gây tử vong chỉ sau 10 - 20 phút.
VietBF@ sưu tập