Màu và mùi của nước tiểu có thể phần nào thể hiện tình trạng sức khỏe của mỗi người. Độ đậm nhạt của màu nước tiểu phản ánh trực tiếp lượng nước trong cơ thể.
Nước tiểu trong, không màu
Uống nhiều nước là tốt nhưng nếu uống quá nhiều thì cũng không nên vì sẽ buộc thận phải hoạt động nhiều để lọc thải nước. Về cơ bản, tổng lượng nước nạp vào cơ thể trong ngày không nên quá 2 lít. Tuy nhiên, tùy thuộc vào cơ thể, thời tiết cũng như công việc, sự hoạt động của mỗi người mà lượng nước cần uống cũng khác nhau. Bạn nên ngừng uống nước khi thấy thường xuyên mắc tiểu và phải đi tiểu nhiều lần.
Màu nước tiểu có thể thay đổi tùy theo tình trạng sức khỏe của cá nhân mỗi người
Nước tiểu có màu vàng
Nước tiểu có màu vàng nhạt có thể lượng vitamin mà bạn đã uống quá dư thừa hoặc cơ thể không hấp thu được. Cách tốt nhất để cơ thể hấp thu được vitamin là ăn nhiều thực phẩm có vitamin thay vì uống các loại thuốc bổ. Nếu nước tiểu có màu vàng đậm thông thường điều này chỉ xuất phát từ một nguyên nhân là cơ thể đang thiếu nước. Cần uống nhiều nước hơn, tốt nhất là khoảng 8 ly mỗi ngày.
Nước tiểu có màu hồng hoặc đỏ
Nếu có máu trong nước tiểu là do thận đang có vấn đề hoặc đang bị nhiễm trùng. Ăn những thực phẩm có màu đỏ, hồng hoặc những thứ có phẩm màu nhân tạo, hóa học hoặc bị ảnh hưởng bởi tác dụng phụ của thuốc nhuận tràng. Nước tiểu chuyển màu cam có thể do ảnh hưởng của loại thuốc mà bạn đang dùng. Trường hợp này, bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ. Ngoài ra, ăn quá nhiều những thức ăn có màu cam hoặc có phẩm màu hóa học cũng làm nước tiểu chuyển màu cam.
Nước tiểu có màu xanh
Nước tiểu có màu xanh dương hoặc xanh lá cây báo hiệu bạn đang bị ảnh hưởng từ việc uống thuốc hoặc do ăn quá nhiều thực phẩm có màu xanh, đặc biệt là măng tây hoặc những thức ăn có chứa phẩm màu hóa học màu xanh dương, xanh lá cây.
Nước tiểu có màu nâu đen hoặc màu trà
Nguyên nhân có thể là do bệnh ở gan, đặc biệt là khi kèm theo các dấu hiệu như màu phân nhợt nhạt, da vàng. Cũng có thể do ảnh hưởng từ loại thuốc đang uống. Nước tiểu có màu nâu sẫm như màu nước trà chứng tỏ cơ thể bạn đang bị mất nước. Ngoài ra, nước tiểu màu nâu cũng có thể do tác dụng phụ của một số loại thuốc, bao gồm metronidazole (Flagyl) và chloroquine (Aralen), hoặc do ăn một lượng lớn đậu đại hoàng, lô hội hoặc đậu fava. Nếu sau khi bổ sung nước mà tình trạng vẫn không thuyên giảm thì bạn cần lưu tâm đến một tình trạng gọi là rối loạn chuyển hóa porphyrin - tình trạng này gây ra sự tích tụ các hóa chất tự nhiên trong máu làm nước tiểu có màu nâu. Nước tiểu màu nâu sẫm cũng có thể là một dấu hiệu của bệnh gan gây ra bởi mật đi vào nước tiểu.
Nước tiểu đục, có cặn
Dấu hiệu này có thể xuất phát từ các vấn đề sau: Bệnh nhiễm trùng đường tiểu. Nếu bạn đang có các triệu chứng như đau lưng, đau vùng bụng dưới, đi tiểu liên tục và sốt, cần đến gặp bác sĩ để được kiểm tra, chẩn đoán đúng căn bệnh. Sỏi thận là nguyên nhân phổ biến gây nên các cơn đau hoặc cũng có thể bạn đã ăn quá nhiều măng tây.
Nước tiểu đục có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng đường tiết niệu, hoặc là triệu chứng của một số bệnh mạn tính và bệnh thận. Nước tiểu đục, có bọt hoặc bong bóng cảnh báo tình trạng sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm bệnh Crohn hoặc viêm túi thừa. Một số trường hợp nước tiểu có bọt và bác sĩ không thể xác định nguyên nhân.
Mùi của nước tiểu
Nước tiểu thường có mùi nhẹ, trong khi mùi mạnh hoặc mùi lạ có thể là dấu hiệu cảnh báo sức khỏe có vấn đề. Mùi amoniac nồng nặc thường liên quan tình trạng mất nước. Trong khi đó, mùi hôi hoặc mùi lạ có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng đường tiết niệu. Sử dụng một số thực phẩm, chẳng hạn món ăn cay, măng tây, cà phê hoặc một số loại cá có thể ảnh hưởng tới mùi nước tiểu, do các hợp chất có trong những thực phẩm này được bài tiết.
Chúng ta nên chú ý đến màu và mùi nước tiểu, nó có thể được xem là cách theo dõi tình trạng sức khỏe mỗi ngày, nhằm giúp sớm phát hiện những vấn đề sức khỏe nếu có. Khi có dấu hiệu bất thường trong nước tiểu, cần đến các cơ sở y tế để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời. Ngoài ra, khi thấy có những triệu chứng bất thường về đường tiểu như nước tiểu rỉ ra khi bạn cười to hoặc bạn phải thường xuyên thức dậy nửa đêm để đi tiểu… (dù không uống quá nhiều nước trước khi đi ngủ hay đang mang thai), bạn cũng nên đến bác sĩ ngay để được phát hiện kịp thời những căn bệnh có liên quan đến đường tiểu.
Nước tiểu có thể tạm thời đổi màu do các loại phẩm màu nhân tạo có trong những thực phẩm bạn ăn vào hoặc do một loại thuốc mà bạn đang uống. Những trường hợp thay đổi màu nước tiểu không bình thường còn lại, kể cả trường hợp có máu trong nước tiểu đều là những dấu hiệu nguy hiểm về sức khỏe.