Tại Việt Nam có phân bố một loài rắn sở hữu lớp vảy nhiều màu sắc, với họa tiết đẹp mắt. Đó là loài rắn ǵ và có nguy hiểm cho con người hay không?
Loài rắn được nhắc đến ở trên là sọc quan, có tên khoa học Euprepiophis mandarinus.
Chắc hẳn, nhiều người sẽ cảm thấy rất xa lạ với tên gọi của loài rắn này, một phần v́ rắn sọc quan là loài rắn sống ẩn dật, thường sống ở những khu vực núi cao ít nhất 3.000m so với mực nước biển, do vậy rất hiếm khi đụng độ với con người.
Rắn sọc quan, c̣n có tên là rắn chuột Quan Thoại, là một loài thuộc họ rắn nước. Đây là loài rắn đặc hữu của châu Á, được phân bố tại Việt Nam, Trung Quốc, Đài Loan, Ấn Độ, Lào, Myanmar, Thái Lan.
Tại Việt Nam, loài rắn này được phân bố tại các tỉnh miền núi phía Bắc và Lâm Đồng.
Bản đồ phân bố khu vực sinh sống của loài rắn sọc quan (Ảnh: Wikipedia).
Loài rắn này thường sống ở trong rừng, bên bờ suối hoặc trong băi cỏ trên đồi, núi. Thức ăn chủ yếu của rắn sọc quan là thằn lằn, ếch, nhái, chuột, chim, các loài động vật gặm nhấm…
Sọc quan là một loài rắn có kích thước nhỏ, khi trưởng thành thường dài không quá 1,4m. Không giống các loài rắn khác, cá thể đực và cái của rắn sọc quan không có sự phân biệt về kích thước.
Đầu và cổ của loài rắn này không phân biệt rơ với nhau. Rắn có đầu thuôn, phù hợp với lối sống chui rúc trong hang.
Điểm nổi bật của sọc quan đó là sở hữu lớp vảy với những hoa văn và màu sắc rất đẹp mắt.
Phần lưng rắn sở hữu một dăy h́nh thoi nhiều màu sắc, thường là màu đen, nh́n xa giống như những con mắt người. Đầu rắn có một vết màu xám đen chạy ngang qua mơm, một vết thứ 2 chạy ngang đỉnh đầu, nằm giữa 2 mắt và một vệt thứ 3 tạo thành h́nh chữ "V" ngược ở gáy. Bụng rắn có màu vàng, với những vết màu đen, xám nằm so le với nhau.
Nhờ vào những họa tiết đặc trưng và màu sắc rực rỡ, rắn sọc quan có thể dễ dàng được nhận diện, ngay cả với những người không có quá nhiều kiến thức về rắn và các loài ḅ sát.
Rắn sọc quan có độc và nguy hiểm cho con người hay không?
Nhiều người thường có quan niệm các loài động vật càng sặc sỡ, đẹp mắt thường là những loài sở hữu nọc độc chết người, chẳng hạn các loài nhện độc hay ếch độc trong rừng sâu. Tuy nhiên, trường hợp này không đúng với rắn sọc quan.
Sọc quan là một loài thuộc họ rắn nước, không sở hữu nọc độc. Đây cũng là một loài rắn rất hiền lành, nhút nhát và luôn t́m cách lẩn trốn con người.
Chính những đặc điểm của rắn sọc quan như hiền lành, không có nọc độc và sở hữu vẻ bề ngoài sặc sỡ, nhiều màu sắc… sọc quan đă trở thành một loài rắn được nhiều người yêu thích động vật và ḅ sát chọn làm vật nuôi trong nhà.
Trong môi trường nuôi nhốt, rắn sọc quan có thể sống đến 21 năm.
Tuy nhiên, hiện tại loài rắn này đang phải đối mặt với t́nh trạng mất môi trường sống, bị săn bắt quá mức để làm vật nuôi do có giá bán cao… khiến số lượng rắn sọc quan ngoài môi trường tự nhiên ngày càng bị giảm sút.
Hiện rắn sọc quan đă được đưa vào Sách đỏ Việt Nam, cấm các hành vi săn bắt để buôn bán, nhằm bảo vệ số lượng của loài rắn này ngoài tự nhiên.
VietBF@ sưu tập