Một cựu phụ tá hai đời Thống đốc Dân chủ tiểu bang New York vào thứ Ba lănh cáo trạng h́nh sự liên quan đến cáo buộc làm gián điệp cho Trung Quốc.
Linda Sun - lănh cáo trạng 10 tội danh h́nh sự, trong đó có gian lận thị thực, rửa tiền và các tội danh khác. Chồng cô ta, Chris Hu, 41 tuổi là một doanh nhân bị truy tố tội rửa tiền. Cả hai không nhận tội tại trước toà án liên bang, và được tại ngoại sau khi đóng tiền bảo lănh, và giao nộp hộ chiếu cho nhà chức trách.
Vào tháng 7 năm 2021, sáu con vịt muối Nam Kinh nổi tiếng do đầu bếp riêng của một viên chức lănh sự quán Trung Quốc chế biến, đă được giao cho cha mẹ phụ tá Thống đốc New York lúc bấy giờ là Andrew M. Cuomo. Khoảng bốn tháng sau, sáu con vịt khác như vậy được giao đến tận cửa nhà họ. Bốn tháng sau, và 8 tháng sau, cặp vợ chồng tiếp tục nhận được món ăn phục vụ Hoàng đế ngày xưa.
Công tố trong cáo trạng cho hay, những con vịt muối chỉ là một phần nhỏ trong một loạt những khoản “lại quả” mà Linda Sun nhận được trong nhiều năm để đổi lấy những hành động có lợi cho nước Cộng ḥa Nhân dân Trung Hoa và Đảng Cộng sản Trung Quốc. Cáo trạng dài 65 trang nhắc đến những khoản tiền đi lại, vé sự kiện, kể cả việc quảng bá cho doanh nghiệp vận tải hàng hóa của một người bạn thân có trụ sở chính tại Queens.
Công tố cáo buộc, bà Sun đă ngăn cản các viên chức Đài Loan giao tiếp với văn pḥng Thống đốc, xóa các tài liệu tham khảo về Đài Loan khỏi các thông tin liên lạc của tiểu bang, và hủy các cuộc họp giữa các viên chức Đài Loan và lănh đạo New York, kể cả Thống đốc Kathy Hochul, sau khi bà kế nhiệm ông Cuomo và thăng chức cho bị cáo lên làm Phó Đổng lư.
Sun cũng t́m cách bảo đảm lănh đạo New York không công khai nhắc đến cuộc đàn áp người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương.
Những cáo buộc này, nếu đúng, sẽ đại diện cho hành vi thao túng trắng trợn đối với chính quyền tiểu bang New York ở cấp cao nhất, xảy ra nhiều năm trời dưới thời ông Cuomo và bà Hochul.
Tuỳ viên báo chí của Thống đốc New York, Avi Small cho hay, Sun được “pḥng hành pháp tuyển dụng cách đây hơn một thập niên,” và giới chức chính quyền Hochul “ngay lập tức báo cáo hành động của bà cho cơ quan thực thi công lực, và hỗ trợ họ trong suốt cuộc điều tra.”
New York “chấm dứt hợp đồng lao động với Sun vào tháng 3 năm 2023, sau khi phát giác bằng chứng về hành vi sai trái,” Small nói thêm.
Những cáo buộc trên là diễn biến mới nhất trong chương tŕnh của Bộ Tư pháp do Văn pḥng Biện lư Hoa Kỳ tại Brooklyn thúc đẩy trong những năm gần đây, nhằm ngăn chặn những nỗ lực của chính phủ Trung Quốc bí mật gây ảnh hưởng trên khắp Hoa Kỳ.
Tháng trước, Shujun Wang, 75 tuổi, ở Queens tự nhận ḿnh là một nhà hoạt động dân chủ và học giả, bị kết tội làm gián điệp cho Đảng Cộng sản Trung Quốc trước ṭa án liên bang Brooklyn. Mùa hè năm ngoái, công tố cũng thắng vụ truy tố ba người đàn ông theo chỉ thị từ trong nước đă theo dơi, ŕnh rập một gia đ́nh ở New Jersey. Trong một vụ án khác, hai người đàn ông bị cáo buộc tổ chức một đồn cảnh sát mật cho Trung Quốc tại một ṭa nhà ở Lower Manhattan.
Cáo trạng h́nh sự diễn ra trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc về chiến tranh, thương mại và kỹ thuật điện toán vốn làm thiệt hại mối quan hệ ngoại giao giữa hai quốc gia. Các tuyên bố của Trung Quốc đối với một số phần lănh thổ trên Biển Đông và đảo Đài Loan bị tranh chấp gay gắt, và là trọng tâm của các cáo buộc chống Sun vào thứ Ba.
Phát ngôn nhân Toà Đại sứ Trung Quốc, Liu Pengyu, gởi ra tuyên bố cho biết, ông không biết chi tiết cụ thể của vụ án. “Nhưng trong những năm gần đây, chính phủ và phương tiện truyền thông Hoa Kỳ thường xuyên thổi phồng những câu chuyện được gọi là ‘điệp viên Trung Quốc,’ nhiều câu chuyện trong số đó sau đó đă được chứng minh không đúng sự thật. Trung Quốc yêu cầu công dân của ḿnh ở nước ngoài phải tuân thủ luật pháp và quy định của quốc gia sở tại, và chúng tôi kiên quyết phản đối việc vu khống và bôi nhọ vô căn cứ nhắm vào Trung Quốc.”
Linda Sun từng là phó chánh văn pḥng cho bà Hochul sau khi giữ một loạt các chức vụ trong chính quyền tiểu bang trong 14 năm. Theo cáo trạng, trong những vai tṛ đó, bà ta đă sử dụng ảnh hưởng của ḿnh để các viên chức tiểu bang tránh xa các hành động có thể ngụ ư ủng hộ Đài Loan.
“Xin đừng tổ chức họp,” bị cáo viết cho một thành viên Quốc hội đă mời Thống đốc gặp Đại sứ của Văn pḥng Kinh tế và Văn hóa Đài Bắc. “Vui ḷng từ chối. Không muốn bà ấy dính líu đến vấn đề nhạy cảm giữa Trung Quốc/Đài Loan.”
Công tố cũng cáo buộc, Linda Sun viết thư mời trái phép từ văn pḥng Thống đốc để tạo điều kiện cho các viên chức chính phủ Trung Quốc đến Hoa Kỳ, và gặp gỡ các viên chức New York.
Bà ta thậm chí c̣n tự ư sắp xếp để các viên chức chính phủ Trung Quốc nhận những tuyên bố chính thức, các tài liệu đóng có dấu mộc của tiểu bang, và chữ kư của thống đốc. Mặc dù những tuyên bố này không có nhiều ư nghĩa thực sự, một số viên chức nước ngoài vẫn rất coi trọng chúng.
Năm 2019, bà Thái Anh Văn, khi đó là tổng thống Đài Loan, đă dừng chân tại Thành phố New York trong chuyến thăm Hoa Kỳ. Chính phủ Trung Quốc phản đối chuyến thăm của bà Thái, thậm chí c̣n yêu cầu chính phủ Hoa Kỳ không cho phép Tổng thống Đài Loan đến Mỹ.
Các viên chức Đài Loan mời bà Sun và ông Cuomo đến dự tiệc, tuy nhiên, Sun không chuyển lời mời mà thay vào đó hồi đáp, ông Cuomo đang tổ chức một ngày hoạt động cho các nhân viên tại Catskills.
“Tôi đă ngăn chặn rồi,” Sun viết cho một viên chức chính phủ Trung Quốc.
Công tố cáo buộc, vào ngày diễn ra tiệc, bà Sun cùng các nhà lănh đạo hiệp hội người Trung Quốc địa phương tham gia cuộc biểu t́nh ở Manhattan phản đối bà Thái.
Các công tố viên liên bang cho biết, vào năm 2021, bà Sun đă cho phép một viên chức chính phủ Trung Quốc “vạch nội dung” các phát biểu công khai của bà Hochul, và bảo đảm Thống đốc “không công khai nhắc đến việc giam giữ người Duy Ngô Nhĩ tại các trại giam ở Tỉnh Tân Cương”.
Theo cáo trạng, trong số các lợi ích mà bà Sun nhận được là hỗ trợ hàng triệu đô la trong các giao dịch cho các doanh nghiệp có trụ sở tại Trung Quốc có liên quan đến ông Hu; các lợi ích đi lại; vé tham dự các sự kiện như buổi biểu diễn của Dàn nhạc truyền thống quốc gia Trung Quốc tại Carnegie Hall; thúc đẩy hoạt động kinh doanh vận tải hàng hóa ở Queens; và tạo việc làm cho anh họ của bà Sun ở Trung Quốc.
Theo cáo buộc, hai vợ chồng người phụ nữ này rửa tiền đổi chác bằng cách mua căn nhà 5 pḥng ngủ trị giá $3,6 triệu Mỹ kim trên một con đường cụt ở Manhasset, bờ biển phía Bắc của Long Island; một căn chung cư trị giá $1,9 triệu Mỹ kim ở Honolulu; và những chiếc xe hơi sang trọng, trong đó có chiếc Ferrari đời 2024. Nhà chức trách liên bang cách đây 6 tuần bất ngờ đột kích, thực thi trát khám xét căn nhà của bị cáo ở Manhasset.
Cáo trạng cáo buộc Linda Sun không tiết lộ những lợi ích từ chính phủ Trung Quốc hoặc Đảng Cộng sản Trung Quốc theo luật.
Chồng của bà Sun, ông Hu, điều hành một cửa hàng rượu mang tên Leivine Wine & Spirits, ở Flushing, Queens. Trong thập niên qua, ông ta thành lập một số cơ sở khác, bao gồm một công ty Medical Supplies USA ngay từ những ngày đầu đại dịch. Ông ta cũng đă thành lập hai công ty khác, Golden Capital Group vào năm 2016 và LCA Holdings vào năm 2023, không rơ những công ty này hoạt động như thế nào.
Trong phiên điều trần, công tố nói đến một tập hợp bằng chứng phức tạp, phần lớn bằng tiếng Quan Thoại. Phụ tá Biện lư Hoa Kỳ Alex Solomon cho biết, cặp vợ chồng này “điều hành nhiều thực thể vỏ bọc,” bao gồm “hơn 80 trương mục khác nhau.”
“Đây không phải là hành vi gian lận tài chánh thông thường,” Solomon nói.
Hiện chưa rơ nếu bị kết tội tất cả những tội danh trên, Sun và Hu sẽ đối diên mức án như thế nào, và liệu chính phủ Trung Quốc có can thiệp hay không.