Nữ doanh nhân gốc Việt có tên Sandy Phan-Gillis đă bị Trung Quốc bắt giữ v́ tội danh làm gián điệp. Bà vừa tiết lộ những lời thú tội đều là giả mạo do bị nhân viên an ninh Trung Quốc hành hung dă man. V́ quá túng quẫn bà đă t́m cách tự tử ba lần nhưng không thành.
Bà Sandy Phan-Gillis – nữ doanh nhân từ Houston, tiểu bang Texas bị chính quyền Trung Quốc buộc tội làm gián điệp vào tháng trước sau một năm giam giữ – bị ép cung và phải nhập viện hai lần sau những đợt thẩm vấn, tra tấn tinh thần kéo dài.
Ông Jeff Gillis – chồng người phụ nữ Việt gốc Hoa, và là một Giám đốc dịch vụ ở công ty Schlumberger ở Houston – công bố chi tiết sau khi bà Sandy lần đầu tiên được gặp các quan chức Lănh sự Hoa Kỳ mà không bị nhân viên an ninh Trung Quốc giám sát vào tháng trước. Và vào đầu tháng này, bà được nói chuyện với nhóm pháp lư mới được chỉ định – Mạc Thiểu B́nh (Mo Shaoping) – hăng luật hàng đầu về nhân quyền ở Trung Quốc.
“Cô ấy cho chúng tôi biết hầu hết tất cả những lời thú tội đều giả mạo do bị nhân viên an ninh tra tấn,” luật sư cho ông Gillis biết. Bà Phan-Gillis cũng cho các luật sư và nhân viên lănh sự biết, thẩm vấn làm bà khiếp sợ đến ngất xỉu và bị đau tim, phải vào bệnh viện hai lần.
Những thông tin mới này, bao gồm cả việc bà Phan-Gillis t́m cách tự vẫn ba lần và bà thỏa thuận với nhân viên thẩm vấn v́ sợ tù chung thân, đă đáp ứng đúng định nghĩa về tra tấn của Liên Hiệp Quốc, ông Gillis cho hay.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, các quan chức Lănh sự Trung Quốc ở Houston và Đại sứ quán Trung Quốc ở Hoa Thịnh Đốn hiện chưa đưa ra lời b́nh luận.
Ông Gillis cho rằng, sự tuyệt vọng gia tăng sau khi vợ ḿnh bị chính thức buộc tội vào tháng 7, cùng với việc đàm phán ngoại giao không có tiển triển đă buộc ông phải công khai lên tiếng lần nữa kể từ tháng 9 năm ngoái khi ông đưa vụ việc ra công luận quốc gia trong thời gian Chủ tịch Trung cộng Tập Cận B́nh công du đến Hoa Thịnh Đốn. “Sự thật là chính quyền Trung cộng vẫn từ chối không bàn luận vụ việc khiến tôi không có nhiều hy vọng, họ đưa ra bản cáo trạng chính thức khiến tôi càng mất hy vọng hơn, và bây giờ khi Sandy cuối cùng có thể lên tiếng về t́nh trạng của ḿnh khiến tôi thấy cần thiết phải lên tiếng cho người dân Mỹ biết,” ông Gillis nói.
Tổng thống Obama sẽ có cuộc gặp gỡ Chủ tịch Tập trong Hội nghị Thượng đỉnh G20 khai mạc vào ngày 4 tháng 9 tại Trung Quốc. Bà Phan-Gillis đọc lời khẩn cầu, kêu gọi cứu giúp trước nhân viên lănh sự Hoa Kỳ. “Tôi hy vọng các ông có thể giúp đàm phán với Chủ tịch Tập Cận B́nh trong Hội nghị Thượng đỉnh G20 để tôi được thả ra,” thư ghi, “Tôi bị tố cáo làm gián điệp cho chính phủ Hoa Kỳ, một lời cáo buộc vô căn cứ. Tôi chưa bao giờ làm gián điệp.”
Bà Sandy Phan-Gillis – 56 tuổi – là người Việt gốc Hoa, mang quốc tịch Mỹ, đă sinh sống ở Houston 30 năm nay. Là một nhà cố vấn thương mại thường xuyên sang Trung Quốc, bà Phan c̣n là chủ tịch tổ chức hai thành phố kết nghĩa Houston và Thâm Quyến. Bà làm việc như chiếc cầu nối giữa các công ty thương mại hai bên.
Bà Phan-Gillis bị bắt giữ vào ngày 19 tháng 3 tại Quảng Châu khi đang làm thủ tục xuất nhập cảnh giữa Trung Quốc đại lục và Macau v́ bị tố cáo đánh cắp bí mật quốc gia. Bà Phan-Gillis bị giam giữ 6 tháng trời trước khi chính thức bị bắt giữ tháng 9 và được chuyển đến nhà biệt giam, được canh pḥng cẩn mật hơn ở thành phố phía nam Nam Ninh, tỉnh Quảng Tây, giáp với biên giới Việt Nam. Vào lúc đó, Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng lỗi tuyên bố, bà Phan-Gillis bị t́nh nghi “gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia” nước sở tại, và chính quyền Bắc Kinh đang hành động theo luật pháp. Tháng 7 vừa qua, bà Phan-Gillis chính thức bị buộc tội làm gián điệp tại Ṭa ở Nam Ninh.
Vụ bắt giữ bà Phan-Gillis được giữ kín hàng tháng trời. Lần đầu tiên công chúng mới được biết đến khi ông Gillis cho truyền thông biết vào tháng 9 năm ngoái. Nhưng chỉ một vài ngày sau th́ ông Gillis quyết định “im lặng,” nghĩ rằng nên để Bộ Ngoại giao đàm phán. Tuy nhiên, hôm nay ông tiết lộ, vợ ông gọi điện, van nài đừng nên công khai câu chuyện v́ e ngại những ǵ có thể xảy ra với ḿnh. Đó là lần duy nhất hai vợ chồng được nói chuyện với nhau.
Bộ Ngoại giao cho biết, nhân viên lănh sự vẫn gặp bà Phan-Gillis mỗi tháng, và hiện đang giám sát vụ việc chặt chẽ. Quan chức cao cấp ở Hoa Thịnh Đốn nhiều lần đưa vấn đề ra với cấp đồng nhiệm Bắc Kinh.
Các nhà phân tích tại Hoa Kỳ cho rằng, vụ việc của bà Phan-Gillis làm dấy lên câu hỏi về sự an toàn của công dân Mỹ làm ăn ở Trung Quốc dưới thời Chủ tịch Tập. Trong hai năm qua, chính quyền cộng sản đă hạ lệnh bắt giữ ít nhất 9 người nước ngoài v́ cáo buộc họ làm gián điệp. Nhiều công dân nước khác cũng bị bắt giữ v́ cáo cuộc gây tổn hại kinh tế hay an ninh.
hoalyly@vietbf sưu tầm