Đôi khi chúng ta bỗng lo sợ một điều ǵ đó, ví dụ như cảm giác lo sợ khi bị một ai đó theo dơi. Thực tế, không có ai theo dơi chúng ta cả, nhưng chúng ta vẫn có cảm giác như thế. Lư do đằng sau hiện tượng này là ǵ? Liệu rằng có phải chúng ta đang thực sự bị theo dơi hay không?
Thử ngẫm xem điều này có đúng với bản thân bạn không nhé: dù không hiểu tại sao, nhưng có lúc đột nhiên bạn hoàn toàn tin rằng có ai đó đang theo dơi bạn, kể cả khi bạn đang ở nhà một ḿnh.
Nếu đúng, chắc hẳn nhiều người sẽ thắc mắc cái cảm giác này đến từ đâu? Do năo bộ "đánh lừa", hay do chúng ta đă thực sự cảm nhận được điều ǵ đó?
Câu trả lời nằm trong một nghiên cứu trên những người khiếm thị. Họ đă cho thấy rằng con người hoàn toàn có thể cảm nhận được những ǵ xảy ra xung quanh, dù bản thân không thực sự "nh́n" thấy chúng.
Từ nghiên cứu trên người khiếm thị...
Tom Stafford - một chuyên gia của BBC Future cho biết các nghiên cứu đă chỉ ra, những h́nh ảnh chúng ta đang thấy là thông tin do mắt thu được, qua xử lư tại đồi thị giác mà tạo ra h́nh ảnh.
Ví dụ như một nghiên cứu vào năm 2013 trên một người đàn ông bị khiếm thị (có mă thí nghiệm là TN). Người này có đôi mắt b́nh thường, nhưng khu vực đồi thị giác trong năo bị tổn thương. Nói cách khác, dù mắt hoạt động, vẫn truyền thông tin, nhưng đồi thị giác chẳng thể xử lư. Khoa học gọi đây gọi là chứng "mù vỏ năo".
Các nhà nghiên cứu cho TN "quan sát" các bức ảnh về khuôn mặt, trong đó một số nh́n chằm chằm vào người xem, một số th́ quay đi hướng khác. Kết quả, TN vẫn không nh́n được ǵ, nhưng các chuyên gia nhận thấy vùng hạch hạnh nhân (amygdala) bị kích thích khi ông quan sát những bức h́nh có người nh́n chằm chằm vào ḿnh.
Hạch hạnh nhân là vùng năo giúp chúng ta cảm nhận được nỗi sợ và một số cảm xúc khác, đồng thời chịu trách nhiệm nhận diện gương mặt người. Phải chăng, đây là cách năo bộ cảm nhận việc có ai đó đang theo dơi ḿnh, kể cả khi chúng ta không thực sự nh́n thấy điều đó?
"Khả năng nhận biết ai đó đang nh́n ḿnh là một kỹ năng xă hội quan trọng" - trích lời Ilan Shrira từ ĐH Lake Forest (Mỹ). Nó giúp chúng ta giao tiếp, truyền đạt tốt hơn, và điều đó giải thích v́ sao năo bộ lại tiến hóa để sở hữu khả năng này.
Tuy nhiên, việc cảm nhận được sự theo dơi của người khác có vẻ như cần nhiều lời giải hơn. Ví dụ như nhiều người vẫn cảm nhận được có ai đó theo dơi từ sau lưng, dù mắt không gửi tới bất kỳ thông tin ǵ. Để rồi rờn rợn quay đầu lại, quả nhiên bạn thấy có người đứng đằng sau thật.
... đến một số lời giải khác
Th́ ra, khoa học cũng đă đưa ra được câu trả lời dành cho các trường hợp này.
Đầu tiên, đáp án là sự trùng hợp. Khi bạn cảm nhận được điều ǵ đó không ổn, bạn quay lại. Nhưng việc quay lại cũng khiến người đằng sau chú ư, và họ nh́n vào bạn. Mắt đối mắt, cộng thêm... thần hồn nát thần tính, và thế là bạn đă bị theo dơi.
Nhiều khi chỉ là nỗi sợ vu vơ
Một lời giải khác được đưa ra, có thể đă có một số dấu hiệu cảnh báo bạn về sự hiện diện của một người khác, theo cách mà bạn cũng không hay biết. Ví dụ như h́nh ảnh phản chiếu rất nhỏ, chạy thoáng qua trong tầm mắt của bạn. Hoặc đơn giản là một tiếng động vô thưởng vô phạt mà thôi.
Ngoài ra, nghiên cứu vào năm 2013 do ĐH Sydney thực hiện cho rằng, việc năo bộ cảm nhận có người theo dơi là một cơ chế tự vệ. Trong đó, năo bộ sẽ tự động giả định điều này mỗi khi các thông tin thị giác trở nên không đầy đủ.
Nh́n chung, lời giải chính xác cho chuyện này th́ chưa rơ. Tuy nhiên, các nhà khoa học tự tin rằng đáp án chỉ có thể nằm trong những ǵ họ đă đưa ra mà thôi.
VietBF © Sưu Tầm