VBF-Vụ việc của giám đốc FBI bị sa thải đang làm xôn xao dư luận Mỹ. Theo đó có nhiều dấu hiệu bất thường từ TT Trump. Dù giám đốc FBI tố TT Trump là một kẻ nói dối, nói láo, không đáng tin cậy!TT Trump vẫn im lặng!
Trên khắp nước Mỹ, người dân đă tụ tập để xem cuộc điều trần của ông James Comey. H́nh này được chụp trong tửu quán Ace's Bar tại San Francisco. Tại một quán rượu khác ở Hoa Thịnh Đốn, quán Shaw's Tavern, khách đến xem vào sáng thứ Năm đă được mời mua một ly rượu Vodka (chính hiệu Nga) với giá $5 và một kẹp bánh ḿ FBI giá $10. (Justin Sullivan/ Getty Images)
HOA THỊNH ĐỐN - Ṭa Bạch Ốc có thể cảm thấy nhẹ nhơm sau cuộc điều trần của cựu Giám Đốc FBI James B. Comey ngày thứ Năm, v́ ông Comey đă không trực tiếp tố cáo Tổng Thống Donald Trump tội cản trở cuộc điều tra của FBI về sự can dự của Nga vào cuộc bầu cử Mỹ năm 2016.
Thế nhưng ngoài vấn đề đó, cuộc điều trần hữu thệ tại Thượng Viện đă có một số tin không vui cho ông Trump. Buổi vấn đáp của ông Comey trước Ủy Ban T́nh Báo Thượng Viện đă được chiếu trực tiếp trên các đài truyền h́nh toàn quốc, mà trong đó ông Comey đă lập đi lập lại rằng ông Trump là một kẻ nói dối, nói láo, không đáng tin cậy. Cũng có lúc cựu giám đốc FBI gợi ư rằng ông Trump đă có ư định ngăn chặn cuộc điều tra.
Về phần Ṭa Bạch Ốc, Tổng Thống Donald Trump đă im lặng một cách bất thường. Ông không viết tweet để mạt sát đối thủ như thường lệ, cũng không hó hé một câu nào với giới truyền thông trong suốt ngày thứ Năm. Ông dành việc đó cho con trai và nhất là cho một luật sư đại diện ông. Các nguồn tin tại Hoa Thịnh Đốn cho biết ông Trump đă giữ im lặng, không lên tiếng sau khi ông Comey kết thúc buổi điều trần, v́ ông nghe theo lời căn dặn của các luật sư.
Người mang tin không vui cho Trump
Cựu Giám Đốc FBI James Comey đang tuyên thệ trước Ủy Ban T́nh Báo Thượng Viện trước khi điều trần vào sáng thứ Năm. Ông Comey cho biết ông bị Tổng Thống Donald Trump gây áp lực để FBI phải bỏ cuộc điều tra về cựu Cố Vấn An Ninh Quốc Gia Michael Flynn với người Nga, trong cuộc họp riêng giữa hai người tại Ṭa Bạch Ốc trong tháng Hai. Ṭa Bạch Ốc đă phủ nhận không có cuộc họp này. (Mark Wilson/ Getty Images)
Trong các tín hiệu “không vui” khác cho ông Trump, một điểm đáng chú ư là hầu như không có một nghị sĩ Cộng Ḥa nào công khai bác bỏ những lời điều trần của ông James Comey, tức là họ tin những ǵ ông nói là đúng sự thật như ông đă thấy hoặc biết.
Ngay trong lời mở đầu cuộc điều trần, Nghị Sĩ Cộng Ḥa Richard Burr, chủ tịch của ủy ban, đă ca ngợi ông Comey là một viên chức từ trước đến nay có tiếng là “người ngay thẳng, không thiên vị.” Đến cuối buổi điều trần, ông Burr lại khen ông Comey là “người rất yêu thương đất nước này đến nỗi có thể nói đúng sự việc như nó đă xảy ra.”
Trước những câu hỏi của các nghị sĩ, ông Comey cho biết Ṭa Bạch Ốc “đă nói láo về cá nhân tôi” khi cho biết lư do cách chức ông. Ông Comey đă nói về một lần họp riêng với tổng thống, th́ ông được tổng thống gián tiếp gợi ư là FBI nên bỏ cuộc điều tra cựu cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn.
Một dấu hiệu cho thấy các nghị sĩ thuộc cả hai đảng Cộng Ḥa và Dân Chủ đều tin tưởng ở những lời khai của ông Comey, khi họ cùng chất vấn ông rằng tại sao ông không nói thẳng cho Tổng Thống Trump biết rằng ông ta không thể can dự vào cuộc điều tra của FBI, nhất là trong cuộc họp tại Ṭa Bạch Ốc trong tháng Hai, khi ông Trump muốn FBI hăy nhẹ tay với ông Flynn.
“Ông là người to lớn. Ông là người mạnh,” bà Nghị Sĩ Dân Chủ Dianne Feinstein từ California hỏi ông Comey. “Tại sao ông không nói với ông Trump rằng, ngài tổng thống, điều này là sai trái. Tôi không thể thảo luận với ông (về vụ điều tra Flynn)?”
Ông Comey trả lời bà Feinstein, “Đây là một câu hỏi rất hay. Có lẽ nếu mạnh hơn, tôi có thể đă nói vậy. Tôi đă sửng sốt v́ tổng thống đă gợi ư với tôi như vậy, nên tôi chỉ lắng nghe mà không thể nói ǵ hơn.”
V́ tổng thống đă phủ nhận cuộc nói chuyện riêng này từng xảy ra, các nghị sĩ thuộc hai đảng phải chọn lời khai của ông Comey là những thông tin mà họ có được từ buổi nói chuyện tại Ṭa Bạch Ốc vào một đêm trong tháng Hai.
Comey tố Trump nói dối
Ông Comey nói rằng chính quyền Tổng Thống Donald Trump đă "chọn cách bôi nhọ danh tiếng của tôi” và lan truyền những "lời dối trá" về FBI. Tuy nhiên, ông từ chối đưa ra ư kiến về việc Tổng Thống Trump có cản trở công lư hay không, khi yêu cầu ông dừng điều tra về tướng Michael Flynn.
Ông Comey nói, “Mặc dù luật không yêu cầu phải có lư do rơ ràng trong việc sa thải giám đốc FBI, nhưng chính quyền đă chọn cách sỉ nhục tôi, và quan trọng hơn là sỉ nhục FBI, khi nói rằng FBI rơi vào t́nh trạng vô tổ chức, và nhân viên FBI đang mất niềm tin vào lănh đạo. Đó rơ ràng và hiển nhiên là những lời nói dối, và tôi rất tiếc khi nhân viên FBI phải nghe những lời này và rằng người dân Hoa Kỳ được nghe như vậy về FBI.”
Vào sau cuộc điều trần, phát ngôn viên của ông Trump, bà Sarah Huckabee, đă phản ứng rất dữ dội, khẳng định rằng Tổng Thống là một người trung thực. “Tôi có thể chắc chắn rằng Tổng Thống không phải là kẻ nói dối, và tôi thật sự nghĩ rằng đây là một sự xúc phạm, khi có người hỏi về điều này,” bà Huckabee nói.
Vài giờ sau đó, một luật sư của ông Trump, ông Marc Kasowitz, cũng tuyên bố rằng việc ông Comey kể rằng Tổng Thống Trump đă yêu cầu vị giám đốc FBI phải bày tỏ ḷng trung thành, trong cuộc họp tại Pḥng Bầu Dục, là điều không có thật. “Tổng Thống chưa bao giờ nói với ông Comey rằng, Tôi cần thấy ḷng trung thành, tôi chờ đợi ḷng trung thành, hay bất cứ câu nói ǵ mang ư như vậy,” ông Kasowitz nói. Ông Kasowitz cũng thêm rằng, lời cáo buộc của ông Comey, về việc ông Trump gây áp lực buộc FBI phải ngừng cuộc điều tra Tướng Michael Flynn, là điều sai trái.
Trong phiên điều trần trước đó, ông Comey nói rằng việc Tổng Thống Trump muốn ngừng điều tra Tướng Flynn là rất "khó chịu," nhưng ông Trump chưa từng trực tiếp yêu cầu FBI dừng cuộc điều tra về Nga. Cựu giám đốc FBI cũng khẳng định, ông không nghi ngờ ǵ về việc chính phủ Nga đă can thiệp vào cuộc bầu cử của Mỹ.
Ông Comey cho biết, ông ghi chép lại nội dung cuộc gặp với hồi tháng 2 với Tổng Thống Trump, là v́ lo ngại rằng ông Trump “có thể sẽ nói dối” về việc đó. Theo ghi chép, trong cuộc gặp, ông Trump đă "hy vọng" ông Comey dừng cuộc điều tra về tướng Flynn, cựu cố vấn an ninh quốc gia. Ông Comey thừa nhận, Tổng Thống Trump đă không dùng những từ ngữ mang tính ra lệnh trong cuộc gặp đó, tuy nhiên cựu giám đốc FBI coi việc câu nói "Tôi hy vọng anh có thể để anh ta (Flynn) ra đi," là một "chỉ thị" và đă không "tuân theo.”
Cựu giám đốc FBI James Comey bất ngờ bị sa thải hôm 9 tháng 5, với lư do sai sót trong quá tŕnh điều tra vụ tai tiếng sử dụng email của cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton. Hành động này khiến tổng thống Hoa Kỳ vấp phải nhiều chỉ trích, trong bối cảnh FBI đang điều tra về mối liên hệ giữa ban tranh cử của ông với Moscow.
Cộng Ḥa không dám bênh Trump
Cuộc điều trần đă được xem là cuộc “đấu súng” giữa ông Comey và tổng thống về bản chất của hai người. Sau khi ông Comey bị ông Trump cách chức vào ngày 9 tháng Năm, hai người đă đưa ra ư kiến khác nhau về nguyên nhân khiến ông Comey bị mất việc một cách bất ngờ. Ông Trump nói rằng giám đốc đă làm việc bê bối trong vụ điều tra thư email của bà Hillary Clinton vào năm ngoái, nên ông phải ra đi. C̣n Comey th́ nói trong buổi điều trần rằng lư do ông bị cách chức là v́ FBI vẫn tiếp tục cuộc điều tra về các mối liên hệ giữa nhóm thân cận của ông Trump với các thế lực tại Nga.
Nhiều nghị sĩ thuộc đảng Cộng Ḥa, tức là đảng của ông Trump, kể cả chủ tịch của Ủy Ban T́nh Báo đang điều tra vai tṛ của Nga trong cuộc tranh cử tổng thống của ông Trump, đều bày tỏ sự tin tưởng ở những lời khai của vị giám đốc FBI bị cách chức.
Trong lúc vị tổng thống đang bị ch́m ngập trong những rắc rối về chính trị cũng như pháp lư, cuộc điều trần của ông Comey cho thấy ông Trump đang thiếu sự ủng hộ tại Thượng Viện Hoa Kỳ.
Trái với sự ngập ngừng của các đảng viên Cộng Ḥa, có một người đă lớn tiếng và mạnh mẽ bênh vực ông Trump. Người đó là ông Marc Kasowitz, luật sư riêng của tổng thống. Trong cuộc họp báo sau buổi điều trần, ông Kasowitz nói rằng ông Comey đă phát biểu những lời không đúng sự thật. Tuy nhiên, luật sư không nêu ra lời nào là không đúng.
Vài nghị sĩ đă nói dè dặt hoặc chỉ nói gián tiếp khi bênh vực ông Trump, hoặc nói nước đôi như Nghị Sĩ Marco Rubio từ Florida. Ông Rubio là một trong các ủy viên của Ủy Ban T́nh Báo. Khi được báo chí hỏi rằng ông có thể loại trừ khả năng ông Trump đă phạm luật khi phạm lỗi cản trở công lư, ông Rubio trả lời, “Tôi chưa chuẩn bị để đi đến kết luận đó, v́ chúng tôi chưa xem xét hết các mảng đang c̣n thiếu sót.”
Nghị Sĩ Rubio nói rằng ông chưa biết hành động của ông Trump “có đưa đến sự phạm luật hay không.” Tuy vậy, nghị sĩ này có cho biết rằng sự việc ông Trump đă gợi ư với ông Comey về việc ngưng cuộc điều tra về cựu cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn là không “phù hợp.”
Những đảng viên Cộng Ḥa khác xem có vẻ c̣n rụt rè hơn khi t́m cách biện minh cho hành động của ông Trump. Chẳng hạn như có người nói rằng ông Trump c̣n ngây thơ v́ chưa có nhiều kinh nghiệm chính trị tại Hoa Thịnh Đốn, chưa quen thuộc lắm với cách thức hoạt động của ngành lập pháp. Sự biện hộ yếu ớt này là một cách nói khác, rằng ông Trump không có khả năng làm tổng thống.
Chủ Tịch Hạ Viện Paul D. Ryan (Cộng Ḥa, Wisconsin) nói trong cuộc họp báo chiều thứ Năm, “Tổng thống c̣n quá mới trong công việc này. Ông ấy c̣n quá mới với chính quyền.”
Ông Trump đă nắm chức tổng thống gần năm tháng, và đă chuẩn bị từ khi đắc cử từ đầu tháng 11 năm ngoái.
Sự việc thiếu sự ủng hộ từ đảng Cộng Ḥa cho thấy tổng thống đang làm việc ở một thế yếu.
Mà thế yếu này không chỉ mới có lúc này. Kể từ ngày ông Trump tuyên thệ nhậm chức hôm 20 tháng Giêng, trong hầu hết các cuộc thăm ḍ ư kiến, đa số người mỹ, kể cả những cử tri đă bỏ phiếu cho ông Trump, đều cho rằng ông là một người không đáng tin tưởng.
Từ những ngày c̣n tranh cử tổng thống cho đến thời gian thật sự nắm chức vụ lănh đạo Hoa Kỳ, ông Trump từng phát biểu những lời không đúng sự thật, thường chỉ trích những ai dám nêu thắc mắc về khả năng cũng như sự thật trong những lời nói của ông. Ngay sau ngày tuyên thệ, ông tuyên bố là số người dự lễ tuyên thệ là lớn chưa từng thấy cho một tổng thống. Ông vẫn khăng khăng tin ở điều không đúng ấy, mặc dù các chuyên gia đă cho xem các video và gần như đếm từng người khán giả có mặt trong buổi tuyên thệ bị ướt mưa.
Trump không viết tweet như mọi lần
Thống kê mới nhất cho thấy đa số người Mỹ không tin ông Trump là người nói sự thật.
Đó có lẽ là lư do tại sao mà các luật sư đă khuyên ông Trump đừng vội viết tweet hay lên tiếng trong lúc hoặc sau khi ông Comey điều trần tại Thượng Viện.
Không chỉ người Mỹ, mà cả thế giới cũng chờ đợi một câu tweet để biết phản ứng của ông như thế nào trước những lời tố giác của ông Comey. Không có một câu tweet nào hết.
Công việc viết tweet này dă được giao cho Donald Trump Jr., người con trai 39 tuổi của ông Trump. Anh Trump Jr. này đă viết những lời chê bai ông Comey trong lúc ông đang điều trần.
Có lúc Trump Jr. đă viết câu hỏi này, “Bộ đây là chuyện đùa sao?” (Is this a joke?)
Công tác viết phản bác đă được giao nhiều hơn cho luật sư Marc Kasowitz, người đă gọi ông Comey là “kẻ tiết lộ tin” cho báo chí.
Theo các viên chức gần với tổng thống, luật sư Kasowitz và các cố vấn cao cấp của ông Trump đă khuyên tổng thống hăy b́nh tĩnh, đừng vội lên tiếng.
Ông Rudolph Giuliani, cựu thị trưởng New York, từng làm việc ở Bộ Tư Pháp và là bạn thân của ông Trump, nói với báo Washington Post, “Phản ứng hay nhất về vụ này là đừng nói ǵ hết. Ông Kasowitz là luật sư giỏi, ông ấy sẽ trả lời hết (cho Trump). Từ kinh nghiệm cá nhân, tôi biết ông Kasowitz được tổng thống tin tưởng rất nhiều.”
Ông Trump đă xem một phần của cuộc điều trần của ông Comey vào buổi sáng. Cùng xem với ông là một số cố vấn về chính trị và luật pháp. Họ ngồi trước một màn ảnh truyền h́nh 60-inch trong pḥng ăn nhỏ của Pḥng Bầu Dục.
Sau đó, nhằm phản công lại cuộc chiếu chương tŕnh về Comey, trong lúc ông Comey c̣n đang điều trần, Tổng Thống Trump tổ chức họp với Ngoại Trưởng Rex Tillerson, Bộ Trưởng Quốc Pḥng Jim Mattis và cố vấn aninh quốc gia H.R. McMaster về vấn đề đối ngoại.
Cuộc điều trần vào ngày thứ Năm, 8 tháng Sáu, vừa qua là đúng 140 ngày từ lúc ông Trump nhậm chức tổng thống. Những ǵ xảy ra trong ngày thứ Năm cho thấy ông Trump sẽ c̣n gặp nhiều rối rắm trong thời gian sắp tới.