Tưởng niệm 18 năm sau vụ khủng bố 11/9

9/11/19

Ngày 11/9 mỗi năm vẫn khiến người dân nước Mỹ bồi hồi nhớ đến vụ khủng bố kinh hoàng nhắm vào tòa tháp đôi thuộc Trung tâm thương mại thế giới (TWC). Năm nay đánh dấu cột mốc tròn 18 năm kể từ ngày thảm họa cướp mất tính mạng của 3.000 người và gây ra thương vong cho 6.000 người vô tội. Nhưng dù cho thời gian qua đi bao nhiêu năm nữa thì ký ức về vụ khủng bố 11/9 kinh hoàng ấy vẫn không thôi ám ảnh tâm trí mọi người.

Photo Doug Mills / New York Times
Tổng thống Donald Trump và đệ nhất phu nhân Melania Trump ghi nhớ ngày này với một phút mặc niệm vào buổi sáng tại Tòa Bạch Ốc trước khi dự một buổi lễ tại Ngũ Giác Đài dành cho gia đình của những người thiệt mạng khi những kẻ khủng bố al-Qaida lao chiếc máy bay bị chúng cướp vào trụ sở Bộ Quốc phòng Mỹ.

Hàng trăm người sống sót và người thân của những người thiệt mạng tập trung tại Ground Zero đã gạt đi những giọt nước mắt đau thương khi tên của những người đã mất được vang lên. Nhiều người mang hoa hay áo phông có tên của người mất, một số người cầm tấm bảng với hình ảnh của những người thân yêu của họ.

19 kẻ khủng bố, 5 nghi can nhưng phiên tòa xét xử thậm chí chưa thể bắt đầu.Khalid Shaikh Mohammed được xác định là “đầu não” dàn dựng và thực hiện loạt khủng bố bắt cóc máy bay và tấn công vào Trung tâm Thương mại Thế giới – niềm tự hào của nước Mỹ giàu mạnh, và Ngũ Giác Đài ngày 11-9-2001.

Khalid Shaikh Mohammed, 55 tuổi, một người đàn ông gốc Pakistan, bị giới chức nước này bắt giữ năm 2003. Một tòa án chiến tranh kết hợp giữa tòa án binh và tòa án liên bang được chính phủ Mỹ thành lập để xét xử Mohammed và 4 đồng phạm khác trong vụ 11-9.

Phiên tòa này mới được ấn định bắt đầu ngày 11-1-2021, tức là ngót 20 năm sau vụ việc đen tối nhất lịch sử nước Mỹ.

Khalid Shaikh Mohammed tự nhận mình là “kiến trúc sư trưởng” lên kế hoạch toàn bộ quá trình chuẩn bị và thực hiện vụ khủng bố. Cấp phó của Mohammed là Ramzi bin al-Shibh, người tổ chức huấn luyện không tặc tại Hamburg, Đức, và chịu trách nhiệm hậu cần cho cuộc tấn công.

“Tôi chịu trách nhiệm về vụ khủng bố 11-9 từ A tới Z”, Mohammed nói trong lời khai do Lầu Năm Góc công bố năm 2007. Ba nhân vật còn lại là: Walid bin Attash, Mustafa al Hawsawi và Ammar al-Baluchi, mỗi người một vị trí và trách nhiệm cụ thể.

Phiên tòa bị trì hoãn suốt 18 năm vì nhiều tranh cãi liên quan đến quyền hạn của quân đội và hệ thống tư pháp của Mỹ. Tổng thống Barack Obama từng tìm cách chuyển vụ án cho tòa án liên bang ở New York nhưng vấp phải sự phản đối gay gắt từ dân chúng và đảng Cộng hòa.

Những bằng chứng và lời khai của các bị cáo được coi là chưa đủ độ tin cậy do được thu thập bằng biện pháp tra tấn khiến quá trình điều trần kéo dài ngoài mọi dự đoán.

Để chờ đến ngày phiên tòa vụ 11-9 chính thức bắt đầu và chọn lựa bồi thẩm đoàn, Trại Công lý tại Guantanamo phải tổ chức 38 phiên điều trần với phiên mới nhất được tổ chức vào ngày 10-9, đúng 1 ngày trước lễ kỷ niệm 18 năm vụ khủng bố xảy ra.

Đây cũng là phiên điều trần dài nhất trong suốt quá trình xử lý vụ án, kéo dài gần 3 tuần. Bản thân Guantanamo cũng chưa sẵn sàng cho phiên tòa lịch sử, dự kiến kéo dài ít nhất 9 tháng.

Chỉ thị mới nhất của thẩm phán W. Shane Cohen cho biết còn 11 phiên điều trần nữa dự kiến diễn ra trong năm 2020, đồng thời, yêu cầu các công tố viên trong năm 2020 báo cáo rõ kế hoạch chuẩn bị cơ sở vật chất và nơi ăn ở cho những người tham gia phiên tòa, bao gồm thẩm phán, nhân viên tòa án, bồi thẩm đoàn, luật sư, thư ký, phiên dịch viên và phóng viên.

TH