Người phụ nữ gốc Việt đ̣i công lư cho nạn nhân bị cưỡng hiếp. Đó là cô Amanda Nguyen. Cô sắp được trao giải thưởng trị giá 250.000 USD cho nỗ lực bảo vệ quyền của nạn nhân sau khi bị tấn công t́nh dục.
Cô Amanda Nguyen (b́a trái) phát biểu tại một hội nghị về phụ nữ ở Mỹ hồi tháng 6
Ảnh: Chụp từ Clip
Ngày 17.10 tới tại TP.Pittsburgh (bang Pennsylvania, Mỹ), cô Amanda Nguyen (28 tuổi) cùng 4 người khác sẽ được trao giải thưởng Heinz năm 2019, trị giá 250.000 USD (hơn 5,8 tỉ đồng)/người.
Giải thưởng này được bà Teresa Heinz lập vào năm 1993 sau khi chồng bà là thượng nghị sĩ John Heinz qua đời trong một vụ rơi máy bay, nhằm trao cho những người có đóng góp vào các lĩnh vực mà ông quan tâm. “Amanda Nguyen nhận giải thưởng Heinz lần thứ 24 trong lĩnh vực chính sách công v́ những hoạt động không ngừng của cô nhằm t́m kiếm các quyền dân sự cho những người sống sót trong cuộc tấn công t́nh dục và cho việc hỗ trợ thúc đẩy sự bảo vệ cấp bang, quốc gia và quốc tế dành cho nạn nhân bị tấn công t́nh dục”, theo thông báo của giải thưởng Heinz.
Viết lại luật
Được đề cử giải Nobel Ḥa b́nh
Hồi năm 2018, Amanda Nguyen được hai dân biểu bang California Mimi Walters và Zoe Lofgren đề cử cho giải Nobel Ḥa b́nh năm 2019, theo báo The Huffington Post. Trong thư đề cử, bà Walters khẳng định người phụ nữ trẻ này đă tạo nên bước chuyển mang tính cách mạng, giúp đảm bảo những quyền cơ bản cho nạn nhân bị cưỡng bức. “Sự đề cử này không dành riêng cho tôi mà là hàng triệu nạn nhân của nạn tấn công t́nh dục”, Amanda chia sẻ với The Huffington Post. Trước đó vào năm 2016, Amanda nhận giải thưởng tôn vinh phụ nữ trẻ từ tạp chí Marie Claire và lọt vào danh sách những nhà tư tưởng toàn cầu hàng đầu của tạp chí Foreign Policy.
Cũng theo thông báo trên, việc Amanda kiên tŕ theo đuổi các quyền hợp pháp cho những người bị tấn công t́nh dục xuất phát từ trải nghiệm đau buồn của cá nhân.
Khi c̣n là sinh viên năm cuối Đại học Harvard hồi năm 2013, Amanda bị cưỡng hiếp và sau đó gặp nhiều khó khăn trong quá tŕnh đ̣i công lư. Amanda nộp bằng chứng cho nhà chức trách Massachusetts thông qua bộ dụng cụ điều tra vụ cưỡng hiếp hay bộ bằng chứng pháp y tấn công t́nh dục (rape kit). Theo luật Massachusetts, Amanda có tới 15 năm để quyết định có nên theo vụ kiện hay không. Tuy nhiên, khi ở bệnh viện, cô lại nhận được một tờ giấy thông báo nếu cô không có “yêu cầu gia hạn” theo luật, chính quyền bang có thể hủy rape kit của cô chỉ trong 6 tháng.
Luật này khiến cô rất khổ sở để nộp đơn yêu cầu gia hạn v́ tờ giấy thông báo không giải thích nộp như thế nào, đồng thời việc t́m lại rape kit cũng gặp nhiều khó khăn. “Hệ thống pháp lư này khiến tôi ngày nào cũng phải nhớ đến vụ ḿnh bị cưỡng hiếp”, tờ The Guardian dẫn lời Amanda cho hay.
Cô Amanda Nguyen được nhận giải thưởng Heinz năm 2019
Ảnh: Heinzawards.net
Cô bắt đầu t́m hiểu luật pháp ở các bang khác như thế nào. Cô lập danh sách hơn 20 quyền những người bị tấn công t́nh dục được hưởng ở nhiều bang và thấy rằng mức độ bảo vệ khác nhau rất nhiều. Cô c̣n phát hiện không bang nào có luật đảm bảo giữ lại rape kit cho đến khi thời hiệu khởi kiện hết hạn.
“Tôi nhận ra ḿnh có một lựa chọn. Tôi có thể chấp nhận bất công này hoặc viết lại luật. V́ vậy tôi đă viết lại luật”. Đến tháng 11.2014, Amanda lập Rise, tổ chức phi lợi nhuận đấu tranh đ̣i các quyền dân sự cho nạn nhân bị bạo lực t́nh dục. Cô và các cộng sự của ḿnh ở Rise đă viết dự luật về quyền của những người sống sót trong cuộc tấn công t́nh dục, trong đó vạch ra những quyền hợp pháp cho các nạn nhân, bao gồm việc đảm bảo rape kit được lưu giữ cho đến hết thời hiệu khởi kiện.
Đến tháng 7.2015, Amanda gặp thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen thảo luận về dự luật cấp liên bang. Tháng 2.2016, bà Shaheen giới thiệu dự luật này ra quốc hội. Khoảng 3 tháng sau, dự luật được Thượng viện thông qua trước khi Hạ viện có động thái tương tự vào tháng 9 và được Tổng thống Barack Obama khi đó kư thành luật vào tháng 10.2016, với tên gọi Đạo luật về quyền của những người sống sót trong cuộc tấn công t́nh dục.
Lan tỏa rộng khắp
Trước khi dự luật nói trên được thông qua, Amanda cũng làm việc cho Bộ Ngoại giao Mỹ và học trở thành phi hành gia. Sau khi dự luật được kư thành luật, cô nhận nhiều ḍng tweet và thư từ hàng triệu nạn nhân bị xâm hại t́nh dục trên thế giới muốn học cách theo đuổi các quyền dân sự của họ trong cộng đồng của ḿnh.
“Tôi nhận ra chúng tôi đă có cơ hội độc nhất vô nhị để tạo ra một phong trào. V́ vậy, tôi rời khỏi chính quyền Obama và bắt đầu tập trung cho Rise”, Forbes dẫn lời cô kể. Kể từ năm 2016 đến nay, Amanda cùng Rise đă hỗ trợ thông qua hơn 20 luật ở Mỹ.
VietBF@ sưu tầm.