Những người thấy xấu hổ v́ ủng hộ Trump. Họ ước ǵ có thể quay ngược lại thời gian nhưng đă quá muộn. Nếu được, họ sẽ bỏ phiếu cho bà Clinton thay v́ ông Trump.
Cử tri Jennifer Nery tại quận Forest, bang Wisconsin, Mỹ. Ảnh: Guardian.
Jennifer Nery chưa từng hứng thú với Tổng thống Mỹ Donald Trump. Tuy nhiên, bà vẫn bỏ phiếu cho ông trong cuộc bầu cử năm 2016 v́ ḷng trung thành với đảng Cộng ḥa, đồng thời chịu áp lực từ chị gái, một người vô cùng căm ghét cựu ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton.
Giờ đây, Nery cho rằng đó là lá phiếu sai lầm của ḿnh và ủng hộ phong trào "Never Trump" chống lại ông. "Tôi luôn bỏ phiếu cho đảng Cộng ḥa và chưa bao giờ nghĩ ḿnh đứng về phía Dân chủ. Nhưng tôi sẽ bỏ phiếu cho phe Dân chủ vào năm 2020", bà nói.
Nery đánh giá Trump chắc chắn đang làm những điều mà chưa tổng thống nào từng thực hiện, nhưng không bao gồm việc hoàn thành những lời hứa mà ông đưa ra và đặt lợi ích của những công dân Mỹ b́nh thường lên hàng đầu. Lần đầu tiên trong đời bà phải t́m kiếm một ứng viên Dân chủ để bỏ phiếu. "Mặc dù vậy, tôi vẫn là người bảo thủ. Tôi không đồng t́nh với chính sách bảo hiểm y tế cho tất cả và tước súng của người dân", bà nói thêm.
Quyết định này gây ra bất đồng giữa bà Nery và người bạn thân Terri Burl, chủ tịch ủy ban đảng Cộng ḥa tại quận Forest. "Chúng tôi quen nhau từ rất lâu và thường cùng tới những buổi họp đảng. Nhưng bây giờ bà ấy là một người phản đối Trump, nên chúng tôi không nói chuyện nữa", Burl cho biết.
Tranh căi giữa Nery và Burl phản ánh sự chia rẽ sâu sắc trong quan điểm về Trump tại quận Forest, một vùng nông thôn có dân cư thưa thớt. Đây là một trong 19 quận tại Wisconsin quay lưng với cựu tổng thống Mỹ Barack Obama để ủng hộ Trump hồi năm 2016, giúp ông chủ Nhà Trắng chiến thắng tại bang mà ông không ngờ tới.
Tuy nhiên, t́nh trạng chia rẽ hiện nay khiến bà Burl vô cùng khó khăn trong việc t́m ra những người kiên quyết ủng hộ Tổng thống và thuyết phục họ vận động cho ông. "Mọi người không muốn tuyên bố rằng họ sẽ bầu cho Trump. Họ xấu hổ v́ điều đó. Đôi lúc tôi cũng xấu hổ với những phát ngôn của ông ấy", Burl cho biết, nói thêm rằng bà tin sự ủng hộ dành cho Trump tại quận Forest vẫn vững chắc, dù người dân ngày càng ngại bày tỏ quan điểm.
Bà Nery bổ sung rằng các cử tri ở quận Forest thường giữ im lặng bởi sự chia rẽ v́ Trump gây ra nhiều xung đột, dù bà biết có nhiều người giống ḿnh, từng bỏ phiếu cho Trump và cảm thấy hối hận.
Trump từng chiến thắng với cách biệt sít sao tại Wisconsin nhờ "làn sóng xoay chiều" từ đảng Dân chủ sang Cộng ḥa ở vùng nông thôn. Trong bối cảnh các cuộc thăm ḍ cho thấy sự ủng hộ dành cho đảng Dân chủ tại các thành phố chính ở Wisconsin đang tăng lên, Tổng thống Mỹ không chỉ cần chiếm lại cảm t́nh của các quận nông thôn, mà c̣n phải thúc đẩy sự ủng hộ ở khu vực thành phố, nhằm bù đắp cho làn sóng phản đối ông ở những nơi khác.
Thêm vào đó, ông c̣n đang đối mặt với cuộc điều tra luận tội của Hạ viện Mỹ, với cáo buộc hối thúc người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky điều tra cựu phó tổng thống Mỹ Joe Biden và con trai Hunter, người từng làm việc tại công ty năng lượng Ukraine Burisma.
Tuy nhiên, bà Burl cho rằng những người ủng hộ Trump coi nhẹ vấn đề này và đánh giá đây chỉ là "cuộc săn phù thủy" khác, giống như cuộc điều tra cáo buộc Tổng thống thông đồng với Nga trong bầu cử năm 2016 do cựu công tố viên đặc biệt Robert Mueller tiến hành.
"Họ không nói ǵ về Nga nữa. Vấn đề đó làm lăng phí 34 triệu USD tiền thuế của chúng tôi khi diễn ra suốt hai năm rưỡi. Cách này không hiệu quả nên giờ đây họ tiếp tục tiến hành cuộc điều tra lớn tiếp theo. Tôi nghĩ rằng đảng Dân chủ muốn luận tội Trump. Từ lúc ông ấy thắng cử họ đă bắt đầu nói về nó", bà cho biết.
Theo bà Burl, những tiết lộ tiếp theo từ cuộc điều tra luận tội ít có khả năng gây tổn hại tới uy tín của Tổng thống với một số người từng bỏ phiếu cho ông. Tuy nhiên, bà lo ngại rằng chúng sẽ ảnh hưởng đến rất nhiều phiếu bầu.
"Cuộc điều tra khó có thể tạo ra cú ngoặt lớn bởi một năm nữa là tới cuộc bầu cử tổng thống. Tôi nghĩ việc này sẽ gây tổn hại cho Trump nhiều hơn nếu xảy ra cách đây một năm. Có lẽ đảng Dân chủ đă chọn sai thời điểm", bà giải thích.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tại cuộc vận động ở thành phố Green Bay, bang Wisconsin hôm 27/4. Ảnh: AP.
Quận Forest là nơi cư trú của khoảng 9.000 người, với 80% người da trắng và 15% người bản địa. Giống như nhiều quận khác ở vùng Trung Tây, phần lớn người lao động tại Forest làm việc trong lĩnh vực dịch vụ công, như chăm sóc sức khỏe, giáo dục, sản xuất và bán lẻ. Bên cạnh đó c̣n vài trăm người khác hoạt động trong ngành nông lâm nghiệp.
Mức lương của người dân khá thấp và thu nhập trung b́nh của hộ gia đ́nh vào khoảng 43.000 USD, xấp xỉ 2/3 mức trung b́nh toàn quốc. Một lượng lớn cư dân đang cố rút các khoản thanh toán khuyết tật, h́nh thức phúc lợi phổ biến với những người dưới độ tuổi nghỉ hưu.
T́nh cảnh "vật lộn" v́ kinh tế không hồi kết này đă làm tăng phiếu bầu cho Trump hồi năm 2016, cũng như với Obama 4 năm trước đó, bởi người dân tại quận Forest cũng như những khu vực khác ở vùng nông thôn Wisconsin muốn t́m được lănh đạo giúp thay đổi hệ thống chính sách theo hướng có lợi cho họ.
Bà Clinton dường như mắc sai lầm khi đánh giá Wisconsin là một "ván cược" an toàn, thậm chí không tới thăm bang này dù chỉ một lần trong chiến dịch tranh cử. Đảng Dân chủ đă rút ra bài học và tăng cường vận động tại đây. Cùng với nỗi giận dữ nhắm vào Trump, chiến lược này được cho là đă giúp thu hút thêm ủng hộ với phe Dân chủ tại các thành phố như Milwaukee và Madison.
Trong tất cả chủ đề mà Trump gây tranh căi, nhập cư có lẽ là vấn đề kích động làn sóng phẫn nộ lớn nhất. Ông tuyên bố ḍng người xin tị nạn tràn qua biên giới phía nam là mối đe dọa an ninh, đồng thời đưa ra những b́nh luận mỉa mai người nhập cư khiến dư luận khó chịu.
Một cuộc thăm ḍ của Đại học Luật Marquette cho thấy tỷ lệ chấp nhận người nhập cư tại bang Wisconsin đang tăng lên, với 65% cho rằng cộng đồng này giúp đất nước tốt đẹp hơn, trong khi chỉ 4% nói họ gây tổn hại cho Wisconsin. Mặc dù vậy, kết quả khảo sát gần đây nhất cho thấy gần 1/3 cư dân của bang "cảm thấy như người xa lạ ở đất nước của chính họ".
Burl đang theo dơi cuộc đua sơ bộ của đảng Dân chủ trong tâm trạng lo lắng. "Phe Cộng ḥa đang lo về việc một nghị sĩ Dân chủ ngu ngốc nào đó giành được đề cử. Tôi cảm thấy không tệ lắm nếu đó là Joe Biden. Tuy nhiên, một số thành viên Dân chủ khác đang đưa ra rất nhiều ư tưởng điên rồ. Điều đó không thu hút người Mỹ, thậm chí là những cử tri của đảng Dân chủ", bà cho biết.
Burl hiện không háo hức với việc ai sẽ là ứng viên của đảng Dân chủ, mà đang chuẩn bị để mang lại chiến thắng cho Trump tại quận Forest một lần nữa. "Tôi muốn h́nh ảnh của Trump ở trong tâm trí mọi người và luôn xuất hiện trước mắt họ cho tới năm sau", bà cho biết.