11/16/19
Ba năm, kể từ khi bước vào Ṭa Bạch Ốc, Tổng Thống Donald Trump đang đối diện với cuộc điều tra luận tội do đảng Dân Chủ khởi xướng và bắt đầu bước sang giai đoạn công khai.
AP Photo/Susan Walsh
Các buổi điều trần được truyền h́nh trực tiếp để hàng triệu người dân Mỹ xem những vấn đề liên quan đến việc Tổng Thống Trump có vướng chuyện “có qua-có lại” với Ukraine hay không?
Chuyện lạ với người Việt
Đối với nhiều người Việt Nam, việc một tổng thống bị lôi ra điều tra, luận tội công khai là việc không thể tưởng tượng được. Bởi v́ ở Việt Nam, nơi mà hiến pháp ghi rơ ràng là “mọi người đều b́nh đẳng trước pháp luật” nhưng chỉ cần là đảng viên Cộng Sản th́ mặc dù vi phạm luật pháp nếu không được sự đồng ư của “cấp ủy” – nghĩa là tổ chức đảng – th́ cơ quan luật pháp cũng… bó tay. Cái chỉ thị 15 của Bộ Chính Trị Cộng Sản do phó giám đốc Công An ở Sài G̣n tiết lộ cho thấy những quy định quái gở đó trong cái gọi là “nhà nước pháp quyền xă hội chủ nghĩa.”
Chính v́ thế, mà người ta quan sát thấy như ở Việt Nam có hai hệ thống luật pháp để phán xử người dân và cán bộ đảng viên hoàn toàn khác nhau. Nói đúng hơn, th́ một hệ thống luật pháp nhưng cách phán xử giữa dân và đảng hoàn toàn khác biệt. Hệ thống luật pháp đó, chủ yếu là để trừng trị người dân, đồng thời bao che cho những thành viên của đảng Cộng Sản tha hồ tác oai tác quái bất chấp luật pháp để đè đầu cưỡi cổ người dân.
Những vụ án được đưa ra xét xử là những dẫn chứng sống động.
Một thanh niên trong giới giang hồ, nổi tiếng trong những việc làm theo cách “không giống ai,” danh mục (account) Facebook của anh ta có đến 600,000 lượt người theo dơi và kênh YouTube có đến 1.5 triệu người ghi tên, mới đây đă bị bắt và đưa ra xét xử với mức án 10 năm tù giam v́ tội đánh bạc khi ghi số đề kiếm lợi 300 triệu đồng ($12,951) trong hơn một tháng.
Thế nhưng, một loạt tướng tá công an phụ trách cơ quan pḥng chống tội phạm công nghệ cao, đă tổ chức đường dây đánh bạc bằng công nghệ cao với số tiền hàng chục ngàn tỷ đồng, nhận hối lộ hàng chục tỷ đồng và gây biết bao nhiêu thảm họa cho đời sống người dân trong một thời gian rất dài, th́ được miễn truy tố tội hối lộ và bị phạt tù chỉ mấy năm.
Hệ thống luật pháp và thi hành pháp luật bao chục năm qua dưới thời cộng sản vẫn thế nên măi rồi người dân coi đó là chuyện b́nh thường.
Do đó, việc một tổng thống đương nhiệm, người lănh đạo hàng trăm triệu người dân Mỹ, người có vai tṛ vô cùng to lớn và quan trọng, thậm chí có quyền quyết định vận mệnh thế giới, bị lôi ra điều tra, luận tội trước công chúng là điều nhiều người sống trong trong các chế độc tài không thể hiểu nổi.
Người dân Việt Nam trong nước, nh́n về cuộc điều tra luận tội Tổng Thống Donald Trump như những sự việc và hiện tượng chỉ có thể xảy ra ở đâu đó trong tiểu thuyết hoang đường.
Bắt đầu từ một cuộc điện thoại
Bắt đầu từ một lá thư của một người giấu tên tố cáo tổng thống trong một cuộc điện đàm với tổng thống Ukraine, rằng trong cuộc điện thoại đó, ông Trump đă yêu cầu tổng thống Ukraine điều tra việc tham nhũng có liên quan đến ông cựu Phó Tổng Thống Joe Biden và con trai ông là Hunter Biden. Ông Biden hiện là đối thủ “nặng kư” của ông Trump trong cuộc bầu cử 2020. Người con trai là thành viên Hội Đồng Quản Trị của Burisma, một công ty năng lượng Ukraine.
Đảng Dân Chủ hiện chiếm đa số tại Hạ Viện cáo buộc ông Trump lạm dụng quyền lực để thúc ép chính phủ Ukraine điều tra ông Biden và đă tổ chức các nhóm điều tra, nhằm đưa vấn đề này ra trước ánh sáng luật pháp.
Thế rồi, hệ thống báo chí vốn không ưa Tổng Thống Trump – đă thể hiện ra mặt bấy lâu nay – được dịp t́m kiếm, bới móc và hàng loạt thông tin đă đến với người dân Mỹ, với cả thế giới về những t́nh huống, suy đoán, “tội trạng” mà ông tổng thống này có thể sẽ phải đối diện.
Cho đến nay, cuộc điều trần luận tội tổng thống đă tiến hành công khai lần thứ nhất.
Lời khai của các nhân chứng được tŕnh chiếu trên các đài truyền h́nh lớn, thu hút hàng triệu người xem. Các cựu viên chức cũng như một số giới chức đương nhiệm trong chính quyền của Tổng Thống Trump, tŕnh bày những sự kiện có thể dẫn tới việc luận tội ông Trump.
Dân Biểu Eric Swalwell, thành viên đảng Dân Chủ, vào ngày 10 Tháng Mười Một, đă tố cáo Tổng Thống Trump “tống tiền” bằng cách tăng sức ép để buộc Ukraine phải làm theo ư ḿnh. Ông Swalwell nói: “Chúng tôi đă có đủ bằng chứng từ những lời khai trong các buổi điều trần mà chúng tôi đă thực hiện, nhằm bảo đảm xúc tiến việc việc luận tội, bằng chứng đàng sau một kế hoạch ‘tống tiền,’ sử dụng tiền thuế của người dân để yêu sách một chính phủ nước ngoài điều tra đối thủ chính trị của tổng thống.”
Nguy cơ bị phế truất?
Các buổi điều trần sẽ c̣n kéo dài, công chúng Mỹ sẽ thấy được những ǵ đằng sau sự việc này khi các nhân chứng ra đối chất công khai trước hệ thống truyền thông và hoàn toàn tự do trong những khuôn khổ luật pháp quy định rơ ràng.
Nước Mỹ đă từng chứng kiến những cuộc điều tra, luận tội để truất phế tổng thống trong lịch sử của ḿnh.
Tổng thống đầu tiên trong lịch sử Mỹ bị luận tội là ông Andrew Johnson của đảng Dân Chủ vào năm 1868. Ông Johnson bị cáo buộc lạm quyền khi sa thải Bộ Trưởng Chiến Tranh Edwin Stanton, người được Tổng Thống Lincoln bổ nhiệm và thuộc đảng Cộng Ḥa. Cuộc luận tội này không đi đến kết quả phế truất ông khỏi ghế tổng thống khi bị Thượng Viện ngăn chặn với khoảng cách chỉ 1 phiếu bầu.
Cuộc điều tra Tổng Thống Richard Nixon, tổng thống thứ 37 qua vụ Watergate dẫn đến việc ông phải từ chức vào năm 1974 để tránh bị luận tội.
Hai mươi năm trước, những thủ tục luận tội cũng đă được tiến hành do đảng Cộng Ḥa dẫn đầu để luận tội chống lại Tổng Thống Bill Clinton thuộc đảng Dân Chủ với cáo buộc ông quan hệ bất chính với một nữ tập sự viên làm việc tại Ṭa Bạch Ốc. Và cũng chính Thượng Viện do phe Dân Chủ nắm đa số đă cứu ông khỏi bị truất phế khi bác bỏ quyết định của Hạ Viện.
Với cuộc điều tra luận tội hiện nay nhắm vào Tổng Thống Trump, nhiều người dự đoán, với sự đoàn kết của đảng Cộng Ḥa, việc luận tội dù được Hạ Viện biểu quyết thông qua th́ hầu như chắc chắn sẽ bị Thương Viện phủ quyết. Nghĩa là cuối cùng ông Trump sẽ “thoát.”
Dù biết rằng sẽ không dễ dàng để truất phế ông Trump ra khỏi chiếc ghế tổng thống và không ngăn cản được ông tiếp tục ứng cử vào chiếc ghế này trong nhiệm kỳ tới, đảng Dân Chủ vẫn xúc tiến việc luận tội chỉ nhắm tới, là uy tín của ứng cử viên Donald Trump trước cuộc bầu cử năm 2020 vào chức vụ tổng thống Hoa Kỳ.
Bởi nếu với t́nh h́nh hiện nay, các ứng cử viên đảng Dân Chủ cho chức vụ tổng thống Hoa Kỳ nhiệm kỳ tới cho tới nay vẫn c̣n rất mờ nhạt và có thể nói khó có nhân vật nào là đối thủ nặng kư ngang tầm Donald Trump.
Và điều mà những người Dân Chủ hy vọng là biết đâu, trong quá tŕnh điều tra, luận tội, những t́nh tiết mới, những cơ hội mới sẽ nảy sinh và những yếu tố mới xuất hiện có lợi cho đảng Dân Chủ trong cuộc bầu cử sắp đến.
Tạm kết
Câu chuyện luận tội tổng thống Mỹ một lần nữa đă cho cả thế giới, nhất là người Việt Nam trong nước thấy sự khác biệt giữa hai hệ thống luật pháp ở các nước độc tài và các quốc gia dân chủ. Một bên mệnh danh là nhà nước pháp quyền xă hội chủ nghĩa, một bên là một nhà nước dân chủ, pháp quyền, thượng tôn luật pháp.
Mặt khác, nó cũng cho thấy việc tự do ngôn luận, tự do báo chí ở hai hệ thống này khác nhau và tác dụng của nó ra sao.
Để rồi qua đó, người có suy nghĩ sẽ ngẫm ra và hiểu được v́ sao đất nước Việt Nam có một đảng độc tài lănh đạo, luôn tự coi ḿnh là trí tuệ nhân loại, là đạo đức, văn minh và đoàn kết nhất trí… nhưng vẫn đưa đất nước xuống tận cùng suy đồi.
Ngược lại, một nước Mỹ luôn có những mâu thuẫn, những đối kháng nhưng vẫn luôn phát triển và là gương mẫu cho toàn thế giới.
(J.B Nguyễn Hữu Vinh)
NV