Phạm Văn Lương. – CBĐ kính chúc quư vị, bạn bè, thân hữu, chiến hữu một Giáng Sinh trễ (đă qua) và một năm mới 2020 sắp đến vui vẻ, đầm ấm với gia đ́nh. Chúc quư vị hưởng đầy ân sủng của Thiên Chúa, ơn trên Cao Cả.
Kể từ khi đảng Dân Chủ nắm đa số ở Hạ Viện, nhất là hai tuần qua, họ đă bỏ phiếu thuận đưa ra hai điều đàn hặc,– mà theo đó TT Trump gọi là vi phạm hiến pháp trắng trợn — để sẵn sàng chuyển lên một bước kế tiếp; giai đoạn sau cùng tại sàn Thượng Viện sẽ thảo luận, và bỏ phiếu, quyết định số phận TT có bị đàn hặc, truất phế hay không.
Giai đoạn thứ hai này đă được qui định rơ ràng trong hiến pháp. Nhưng lại bất ngờ việc này bị Nancy Pelosi, lănh đạo đa số Hạ Viện họp báo, tuyên bố Hạ Viện sẽ không chuyển giao hồ sơ đàn hặc lên Thượng Viện với cái cớ là bà muốn biết chương tŕnh đàn hặc sẽ như thế nào, v́ bà cho rằng, khi hồ sơ đă có trong tay, Thượng Viện sẽ làm những điều vượt khỏi tầm tay của Hạ Viện. Với lư do này, Nancy Pelosi — theo TNS Mc’Connell tuyên bố với báo chí bà ta đă vi phạm hiến pháp — lạm dụng quyền lực của quốc hội, và Pelosi muốn sai khiến luôn cả Thượng Viện, hay chỉ dạy Thượng Viện phải làm những ǵ phải làm. Điều này TNS Mc’Connell đă có kinh nghiệm nhiều trong việc truất phế TT Bill Clinton.
TNS Mc’Connell cũng nói rất rơ, Thượng Viện sẽ không làm ǵ nếu Pelosi không chuyển hồ sơ lên văn pḥng của ông. Tất nhiên McConnell rất đúng v́ ông biết phải làm ǵ theo từng giai đoạn của hiến pháp; ông cũng cho biết những diễn tiến sẽ xét xử theo tuần tự như những trường hợp trước đây khi đàn hặc TT Richard Nixon và TT Bill Clinton.
Trong tuần vừa qua, ngay cả những đài, báo phe ta như CNN, ABC, SNBC, New York Time, đều không đưa tin nhiều về vụ này; đồng thời cũng không đưa ra những câu hỏi, hay dự đoán về lư do tại sao Pelosi tŕ hoăn hồ sơ tại Hạ Viện.
Khi được hỏi tại sao, những nhân vật có chức vụ tại Thượng viện đều trả lời “chúng tôi không biết“ nhưng biết bà Pelosi đă làm sai luật. Họ đều cho rằng nếu hồ sơ c̣n nằm tại văn pḥng của bà Pelosi th́ có nghĩa là TT Trump chưa hề bị đề nghị đàn hặc. Tất nhiên Pelosi cũng biết điều này rất rơ, nhưng nhiều người có kinh nghiệm trong việc này nêu lư do có thể Pelosi muốn “moi thêm” một vài tội nữa (articles) v́ trong bản cáo trạng chỉ có hai điều đă bỏ phiếu buộc tội Trump “cản trở quốc hội và lạm dụng quyền lực”.
Một điểm nữa, lănh tụ thiểu số Dân Chủ Thượng Viện, TNS Chuck Schummer, đă gửi một văn thư đề nghị cho gọi thêm nhân chứng của phe Dân Chủ, nhưng TNS McConnell không đồng ư. Trong khi hai nhân vật có kinh nghiệm về việc đàn hặc là ông Karl Rove (cố vấn cho TT Bush 44) và ông Ken Starr (người chịu trách nhiệm trong việc đàn hặc Bill Clinton đều cho rằng Pelosi lạm dụng chức vụ tại Hạ viện với mục đích duy nhất là lật đổ TT Trump. Hiện tại bà Pelosi đang lúng túng không biết phải làm ǵ! Cho dù diễn tiến thế nào đi nữa, mọi việc phải tạm ngưng, chờ tới ngày quốc hội nghỉ mùa đông xong, trở lại làm việc vào đầu tháng Giêng 2020.
Về việc việc bầu cử và tranh luận của phe Dân Chủ, những cuộc tranh luận của các ứng viên tổng thống phe Dân Chủ đă bị dân chúng lăng quên và bế tắc trong các đề tài tranh luận. Ông Joe Biden, vẫn đứng hàng đầu, nhưng mới đây tại một cuộc vận động tại tiểu bang Iowa, ông Joe Biden đă không tập trung được hơn 100 cử tri. Chúng ta biết Iowa và New Hampshire sẽ là hai tiểu bang bỏ phiếu đầu tiên để chọn ứng cử viên đại diện. Ứng viên được Iowa hay New Hampshire bầu chưa chắc sẽ là người đại diện, thí dụ Trump đă từng thua Ted Cruz tại Iowa nhưng tiếp tục thắng ở các tiểu bang khác, và trở thành ứng cử viên đại diện cho phe Cộng Ḥa.
Diễn tiến đàn hặc sẽ cản trở những hoạt động của các ứng viên TNS như ông Bernie Sanders, bà Elizabeth Warren. Với những người như Joe Biden hay Bloomberg, tuy không phải là TNS nhưng cũng bị tŕ trệ trong việc tranh cử tại điạ phương.
Theo diễn tiến hiện nay, kết quả đàn hặc sẽ không kết thúc trong tháng Giêng, mà có lẽ giữa tháng Hai, chính là thời điểm quan trọng “caucuses” của phe Dân Chủ. Tóm lại cuộc đàn hặc càng kéo dài, lợi thế sẽ về tay TT Trump. Nếu kết quả cuối cùng, Thượng Viện bác bỏ kết quả đàn hặc với lư do không đủ chứng cớ để kết tội, lúc đó Tổng Thống Trump sẽ có cơ hội kiếm phiếu của nhóm cử tri hàng hai, dựa vào thành quả kinh tế tốt đẹp hiện nay.
Kinh tế Mỹ đang ở giai đoạn tốt nhất khi cả hai phe Mỹ và Trung Cộng sẽ kư kết văn bản giai đoạn một. Trước mắt Trung Cộng sẽ mua thêm hàng thực phẩm như đậu nành, bắp và thịt heo của Mỹ. Theo dự đoán của cố vấn về đàm phán của Trump là Peter Navarro, năm 2020 sẽ là lúc sản xuất của Mỹ sẽ phát triển mạnh mẽ v́ kết quả cuộc đàm phán thương mại Trung Cộng và Mỹ mang lại.
Trong tuần qua, Trump đă mời thủ tướng Anh sang thăm Mỹ, chắc chắn rằng hai nhà lănh đạo sẽ thảo luận về kinh tế trong thời kỳ nước Anh tách rời khỏi liên hiệp Châu Âu. TT Trump tỏ thái độ lạnh nhạt với Đức và đặc biệt là Pháp khi nước này có vẻ ngả về phía Xă hội chủ nghĩa Trung Cộng. Anh cũng trục trặc với Đức và Pháp, v́ vậy chỉ c̣n một hướng duy nhất hai bên đều có lợi là hợp tác với Mỹ trong thương mại.
Một vấn đế khác, rất quan trọng với TT Trump là Bắc Hàn, trong năm 2020 có thể hai ông chủ Bạch Ốc và Bắc Hàn sẽ tái gặp gỡ. Hai nước Mỹ – Bắc Hàn vẫn không tiến bộ ǵ lắm, một mặt Mỹ đ̣i hỏi Kim Ủn giải tỏa vũ khí nguyên tử đă đạt được, chấm dứt thử nghiệm hệ thống đạn đạo mang hỏa tiễn tầm xa. Bắc Hàn lại đ̣i Mỹ phải băi bỏ những phong tỏa kinh tế.
Trong lễ Giáng Sinh vừa rồi, Mỹ chờ đợi Bắc Hàn sẽ làm ǵ — v́ theo tin t́nh báo Bắc Hàn sẽ thử một loạt phóng hỏa tiễn tầm xa,– mà truyền h́nh Fake news mỉa mai Mỹ cho là Bắc Hàn sẽ gửi món quà đặc biệt tới TT Trump. Mỹ chờ đợi, tuy nhiên không nói sẽ phản ứng thế nào? Giờ này món quà Gíang Sinh đă qua, không có ǵ cả. Hai nước cứ thế mà tiếp tục ông nói một đàng, bà nói một nẻo, không nh́n nhau, mà cũng chẳng nh́n chung một hướng.
Theo CBĐ năm 2020 Mỹ và Bắc Hàn là việc quan trọng bậc nhất. Về Kinh Tế, Mỹ đă nắm bắt được nhịp tim kinh tế của Trung Cộng. Trung Cộng không thể nào trở quải được, Mỹ sẵn sàng áp đặt lại quan thuế cao hơn trong trường hợp Trung Cộng không áp dụng đúng đắn những điều khoản đă kư. Về vấn đề Hông Kông, Mỹ, một mặt ủng hộ những đ̣i hỏi về nhân quyền cho dân chúng Hông Kông, nhưng sẽ không bao giờ đá động tới việc phản kháng hiệp ước giữa Anh, Trung Cộng về việc Hông Kông sẽ thuộc Trung Cộng vào năm 2054. Điều này, theo quan điểm của Mỹ là không thay đổi. Chúng ta phải phân biệt hai vấn đề Đài Loan và Hông Kông. Mỹ không đồng ư với Trung Cộng là sát nhập Đài Loan vào Trung Cộng thành một nước. Nhưng Mỹ công nhận Hông Kông hiện nay chưa sát nhập vào Trung Cộng, nhưng tương lai việc này sẽ là một hiện thực. Chỉ cần Trung Cộng không thay đổi chính sách hiện nay đối với thỏa hiệp. Hông Kông và Trung Cộng là một nước nhưng hai thể chế chính trị cho tới năm 2054.
Tin cuối cùng, trong dịp Giáng Sinh vừa qua, TT Trump gửi một văn thư, chỉ trích Governor Gavin Newson (California) như sau (Trích, dịch by CBĐ) Gavin Newson had done a really bad job on taking care of homeless population in California. If he can’t fix the problem, the federal govt will get involved). Trump chỉ trích Newson và Pelosi rằng thiếu trách nhiệm trong việc giải quyết nạn vô gia cư tại tiểu bang Cali. Cali hiện nay có tỉ lệ là 3% homeless, con số cao nhất nước Mỹ. Nếu Newson không giải quyết được vấn đề gia cư tại tiểu bang ḿnh, Liên Bang sẽ có kế hoạch can thiệp vào việc này.
Trump cũng chỉ trích rằng địa hạt Pelosi đại diện là một trong những vùng dân cư phạm pháp hỗn độn, dơ dáy nhất Cali. Trump kêu gọi Pelosi hăy lo cho dân, đừng chăm chú vào việc đàn hặc ông nữa, v́ thật ra nhiệm vụ của một dân biểu là lo cho dân chúng mà ḿnh đại diện, chứ không phải là lo việc đàn hặc tổng thống (Hoax Impeach). Chúng ta ai cũng biết, mỗi tiểu bang là một nước nhỏ của liên bang Hoa Kỳ. Mỗi thống đốc tiểu bang là một ông tổng thống nhỏ. California có một tổng thống Mini với 60 triệu dân, một tiểu bang giàu có so với nhiều nước cùng cỡ dân số trên thế giới.
Tuy tiểu bang có quyền hành chánh theo ư họ, nhưng nhiều vấn đề vẫn bị chi phối bởi liên bang. Một thí dụ nhỏ, một người dân Cali lănh food stamp, họ có hai nguồn cung cấp, một từ liên bang, một của tiểu bang. Tiền Food stamps của liên bang không thay đổi, nhưng tiền do tiểu bang có thể thay đổi. Tiền này thay đổi, tùy theo tiền đóng thuế của dân chúng những tiểu bang này.
Cũng theo cách này, Medicare là của liên bang, gồm part A, part B, và Part C, D. Như vậy tiểu bang nào tiền mua part B đều giống nhau, Part A the free. Nhưng Part B chỉ trả 80 % chi phí bệnh nhân phải trả cho bác sĩ mà thôi. 20 % c̣n lại, bệnh nhân phải trả bằng tiền túi của họ, v́ vậy, họ phải mua Supplement Insurance (bảo hiểm phụ), số tiền để mua supplement insurance thay đổi tùy theo từng hăng insurance bán cho họ, và tùy theo những quyền lợi (benefits) được chi trả, do vậy tiền này khác nhau.
Nói chung, một Tổng thống không có quyền cách chức thống đốc tiểu bang, nhưng có quyền can thiệp trong nhiều lănh vực phục vụ dân chúng Mỹ. Những tiểu bang có thống đốc là Cộng Ḥa, sẽ áp dụng chính sách về cư trú, Housing, Medicare, welfare theo đường lối của Tổng Thống Trump. Những tiểu bang có thống đốc Dân Chủ như Cali, New york, Virginia, New Jersey sẽ theo đường lối của đảng Dân Chủ. Đại khái là Ông nói xuôi, bà nói vừa xuôi vừa ngược, thành ra Tổng Thống Mỹ vẫn bị những tiểu bang chống lại, đây chính là điểm mạnh của hệ thống Dân Chủ phân quyền, một cách độc đáo của Mỹ. Hệ thống này ngăn cản việc lạm dụng quyền lực của Tổng Thống. Tổng thống Mỹ là người đựơc dân bầu để (Run) nước Mỹ nhưng không cai trị (Govern, dictate) nước Mỹ.
CBĐ cảm ơn quư vị.
Phạm Văn Lương